Tıbbi kenevir talebine yetişilemiyor

Kenevirin (Cannabis) Almanya'da tıbbi alanda kullanılmasının yasallaştırılması konusunda yoğun tartışmalar yaşanmıştı. Ağır hasta durumdaki kişilerin doktor reçetesi karşılığında, devlet kontrolünde üretilmiş kaliteli kenevir satın alabilmesi için gerekli yasal düzenleme geçen yılın başında yapılmış, kenevirin tıbbi kullanımı ve eczanelerde satışı Almanya'da 2017'nin Mart ayından itibaren başlamıştı.

Ne var ki kenevir tohumlarının çiçek haline dönüşmesi ve üretim aşamasına geçilmesi belirli bir zaman alıyor.

2015 yılında Multipl skleroz (MS) hastalığı teşhisi konulan Christoph Schäkermann isimli Alman, doktor teşhisinin ardından ilk kez 2017 yılının Ağustos ayında doktorundan kenevir reçetesini almış. Ancak eczaneye gittiğinde, kenevirin ancak Ekim ayında ellerine ulaşacağı kendisine söylenmiş. Kenevirin eczanede o anda bulunamaması ve hastalık sigortasının da masrafları üstlenmeyi reddetmesi, zaten sosyal devlet yardımı ile geçinen adamın tedavisini epeyce zorlaştırmış.

"Cannabis (kenevir) doğru bir günlük yaşam ritmimin olmasını sağlıyor, ayrıca tüm ağrılarımın ve krampların üstesinden gelmemi mümkün kılıyor. Ağrılarım olduğunda ya da hareket sorunları çektiğimde, kenevir kullanınca kendimi çok daha iyi hissediyorum. Ağrılarla çok daha iyi baş edebiliyorum" diye konuşuyor Christoph Schäkermann.

Almanya'da yürürlükteki yeni yasa uyarınca ağır hastalar eczaneden tıbbi keneviri özel bir izne tabî olmadan alabilme hakkına sahipler. Kurutulmuş yapraklar ya da ilaç içine entegre edilmiş kenevir özü, multipl skleroz (MS) ve romatizma gibi hastalıklarda spastik kasılmalar, kronik ağrılar ve sinir ağrıları gibi şikayetlere karşı kullanılabiliyor. Kenevirin, kanser, AİDS gibi hastalıklarda iştah açıcı özelliği de bulunuyor. Ancak kenevir özünün olumlu sonuç veren etkileri bilimsel açıdan henüz tam olarak araştırılmış da değil.

Pahalı ilaç kenevir

Şimdiye kadar Almanya‘daki hastaların çoğu kenevirle tedavi masraflarını kendi cebinden karşılamış olmasına ve hastalık sigortalarının masrafları sadece münferit durumlarda üstlenmiş olmasına rağmen, yasada yapılan değişiklikle artık hastalık sigortaları tedavi masraflarını karşılamakla yükümlü kılınıyor.

Alman Eczacılar Birliği (ABDA), 2017 yılının ilk yarısında doktor reçetesi ile 10 bin 600 ünite kenevir yaprağının hastalara verildiğini açıkladı. Ancak rakamlar kısa sürede patlama yaptı. Geçen Mart ayında doktorlardan 560 reçete verilmişken bu sayı Haziran ayında yaklaşık 5 bine yükseldi. Ayrıca içinde kenevir özü bulunan 12 bin 500 hazır ilacın da hastalara ulaştırıldığı bildirildi. Geçen yaz aylarından bu yana bu alanda bir darboğaz yaşanması yoğun talebe bağlanıyor.

Girişimci ruha sahip ama temkinli

David Henn ile Niklas Kuparanis adlı girişimciler bu genç piyasayı zamanında keşfederek firmalarını kurdular. David Henn "Cannamedical Pharma" adlı firmasını daha 2016 yılının Kasım ayında, yani Almanya'da tıbbi amaca yönelik "Cannabis Yasası"nın çıkmasından iki ay önce kurdu. Bu firma, Almanya'ya tıbbi kenevir sevk etmek üzere Federal Narkotik Dairesi'nden ruhsat almış olan dört ithal şirketinden biri. Köln'ün merkezinde küçük bir ofis olarak işe başlamışlar ama gelecekte dünya çapında kenevir üreticilerinin bir numaralı ticarî ortağı olma hedefindeler.

Tıbbi kenevire ihtiyacın büyük bir sıçrama göstermesi ihtalatçıları ve üreticileri büyük bir sorunla da karşı karşı bırakmış.Cannamedical Pharma firmasının yöneticileri için tek bir hedef geçerli: Tedarik konusundaki darboğaza rağmen hastaların yüksek kalitedeki tıbbi kenevir ihtiyacını karşılamaya devam etmek. Cannamedical'in satış müdürü Niklas Kuparanis, "Şu anda Avrupa'da tek bir üretici var, o da Hollanda'da üretim yapıyor. Bu tek üretici Avrupa'da tıbbi kenevire artan talebi karşılamak zorunda, ancak bunu gerçekleştirmek mümkün değil" diyor. Kuparanis, geriye baktığında, Almanya'da tıbbi kenevire ihtiyacın hafife alındığını söyleyebileceğini vurguluyor, başka bir sorunun ise likidite meselesi olduğunu, Hollanda'dan tüm siparişlerin parasının oradaki Tıbbi Cannabis Dairesi'ne (OMC) peşinen ödenmesi gerektiğini belirtiyor.

Cannamedical Pharma yetkilileri 2018 yılında birçok şeyin değişmesini ve işletmelerinin daha da büyümesini bekliyorlar. Uzun vadede işbirliği yapabilecekleri ve tedarik garantisi de aldıkları bir ortak ile çalışacaklarını, böylece Almanya'daki tüm tıbbi kenevir ihtiyacını karşılayacaklarını anlatıyorlar.

22 ton kenevir

Cannamedical Pharma gelecekte Kanada'daki bir firmanın ürünlerini ithal edecek. Kanada'da, ABD'de ve İsrail'de kenevir içerikli üretim yapan firmalar milyarlık pazarlara sahipler. Kanada ile Hollanda Almanya'ya sevkiyat yapan başlıca ülkeler.

İthalatçılar Almanya'da 2018 yılında tıbbi kenevire gerek duyacak 30 bin ağır hastanın ihtiyacını karşılayacaklarını hesaplıyorlar. Genel hastalık sigortalarına bağlı tıbbi kenevire gereksinim duyan 10 bin, özel hastalık sigortalarına bağlı 20 bin, ayrıca kendi ceplerinden özel ödeme yapan 30 bin civarında hasta bulunduğu tahmin ediliyor.

Cannamedical'in satış müdürü Niklas Kuparanis 2018 yılı içinde sadece 30 bin kadar hastanın ihtiyacını karşılamak üzere yaklaşık 22 ton kenevir ithal edileceğini belirtiyor. Kuuparanis kenevirin toplanacağı deponun Almanya'nın orta kısmında, adı çok gizli tutulan bir yerde olacağını da sözlerine ekliyor.

Sıkı kontroller

Kenevir üreticileri, kalite garantisi, üretim aşamaları ve üretim mahalli açısından kalite standardı olan GMP (Good Manufacturing Practise) standartlarını yerine getirmekle yükümlü. Çünkü burada söz konusu olan ağır hastaların ihtiyaç duyduğu en yüksek kalitede kenevir ilacı.

Cannamedical firması aslında üretimi de kendisi yapmak istiyor ve burada da ticari bir alan görüyor. Almanya‘da üretimi kontrol eden ise Federal Narkotik Dairesi'ne bağlı Cannabis Ajansı. Bu ajansın ihale koşulları ise tek bir noktada sorunlu: Üreticinin daha önce kenevir ekmiş ya da üretmiş olduğunu kanıtlaması şartı getiriliyor. Oysa ki Almanya'da kenevir ekimi yasal değil!

Sabrina Müller-Plotnikow

© Deutsche Welle Türkçe