TMMOB: Oy kullanın ve görev alın, sandıklara sahip çıkın
TMMOB Bilgisayar Mühendisleri Odası (BMO) Seçim Bilişim Sistemi’ni (SEÇSİS) gizlilik, bütünlük ve kullanılabilirlik ilkelerine göre değerlendirerek saptama ve önerilerini raporlaştırdı. TMMOB BMO’nun vatandaşa önerisi, oy kullanılması, denetleme yetkisine sahip olunduğunun unutulmaması, görev alarak sandıklara sahip çıkılması.
BirGün’den Burcu Cansu’nun haberine göre,Kamuoyunu doğru bilgilendirmek, yurttaşlarda oluşan kafa karışıklıklarını ve kaygıları gidermek amacıyla hazırlanan “Her Yönüyle SEÇSİS” raporu TMMOB Genel Merkezi'nde kamuoyuna açıklandı.
BMO Başkanı Birkan Sarıfakıoğlu, oy kullanımı ve sayımı ile ilgili riskleri, “Sandık başında, ilçe seçim kurulunda basılan sandık seçmen listesinden farklı bir listenin bulunması. Sandık seçmen listesinde yer almayan kişilerin oy kullanması. Bir seçmene birden çok oy pusulasının verilmesi. Geçerli oyların geçersiz sayılması. Oyların yanlış sayılması” olarak sıraladı.
"Oy kullanın ve sandıklara sahip çıkın"
Raporda, siyasi partilere, “Sandık başındaki sandık seçmen listesiyle, YSK’den elde edilen sandık seçmen listesi karşılaştırılmalıdır. Kendi bilişim uygulamalarını geliştirerek SEÇSİS’ten alınan verilerdeki tarihsel değişiklikleri izlemeli; kuşku uyandıran durumları, nedenlerini ortaya koyabilecek biçimde anlamlandırarak kamuoyuyla paylaşmalıdır” önerisinde bulunuldu.
Oy kullanacak yurttaşlara da, “Seçimlerde sandığa giderek oyunu kullanmalıdır. Seçimlerin sağlıklı yapılması amacıyla duyarlı yurttaşlarca kurulan oluşumlarda görev alınmalı, sorumluluk üstlenilmelidir. Yurttaşlar askı listesini kontrol etmelidir” önerisi yapıldı.
Raporda çok merak edilen şu soruların da yanıtlarına yer verildi:
Veriler merkezde değiştiriliyor mu?
Sandıkların oy sayım sonuçları ve taranmış sandık sonuç tutanakları, neredeyse eşzamanlı olarak siyasi partilerle Sandık Sonuçları Paylaşım Sistemi (SSPS) aracılığıyla paylaşılmaktadır. Ayrıca seçim gününde siyasi parti temsilcileri YSK merkezinde seçim sonuçlarını anında izleyebilmektedir.
Seçimde görevli kişiler ve kolluk güçlerinin, hem kendi kayıtlı oldukları sandıkta hem de görevli oldukları sandıkta mükerrer oy kullanabilmeleri olası mı?
Sandık seçmen listesi, seçimden 2 gün önce sandıkta oy kullanacak görevlileri de kapsayacak biçimde kesinleşmektedir. Birden çok sandıkta mükerrer oy kullanması olanaklı görünmemektedir.
Seçim günü TV kanallarında farklı sonuçların gösterilmesinin nedeni nedir?
TV kanalları farklı haber ajanslarıyla çalışabilmektedir. Kanallar, sonuçları daha erken açıklamak için ajansların sandık sayımı sırasında elde ettikleri bilgileri kullanmaktadır. Seçim akşamında saatler geçtikçe seçim sonuçlarındaki farkların kapandığı gözlemlenmektedir.
SEÇSİS’in ürettiği çıktıların (tutanak, sandık seçmen listesi vb.) sahtesi yapılabilir mi?
Tutanaklarda karekod bulunmaktadır. Seçimlerde kullanılan oy pusulalarında “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı yer almakta, oy pusulaları ve zarflar sandık kurulunca mühürlenmektedir.
SEÇSİS’e seçim günü bir siber saldırı yapılabilir mi?
Sistem güvenliği için alınan önlemlerin yanı sıra SEÇSİS’in girdisi olan imzalı ve mühürlenmiş sandık sonuç tutanaklarının, yani veri kaynağının ve verinin kendisinin siyasi partilerle paylaşılması da önemli bir veri koruma yöntemi olarak değerlendirilmelidir.
SEÇSİS’in güvenilirliği açısından herhangi bir test uygulanıyor mu?
YSK, bilişim sistemi güvenliğini sağlamak üzere dönemsel olarak sızdırmazlık ve performans testleri yapıldığını, seçim gününün hemen öncesinde bu testlerin yinelendiğini belirtmektedir.