Trafik kuralı ihlallerinin azaltılması amacıyla sıklaştırılandenetimlere paralel trafik cezalarındaki büyük artış, takip ve tahsilatsorununu da beraberinde getirdi. Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyükşehirlerde vergi dairelerine ''çuvallar dolusu'' trafik ceza tutanağıgeldiği, bunların da sisteme işlenmesinin zaman aldığı belirlendi.
Emniyetin ceza tebligatlarındakigecikmeler, adres değişikliği gibi nedenlerle ceza tutanaklarınınvatandaşa ulaştırılamaması, trafik cezası kesilen sürücülerin bazenaylar sonra cezadan haberdar olmasına neden olurken, vergi dairelerindesisteme işleme sorunu ve tahsilat tebligatlarının hemen yapılamaması damevcut sistemin sorgulanmasına yol açtı.
Trafikte düzenin sağlanması çalışmalarıkapsamında, ''elektronik denetim sistemi'' de kentlerde devreye girmeyebaşladı. Kırmızı ışık ihlallerinin yanı sıra elektronik ortamda hızlimitini aşan sürücülerin tespitini de sağlayan yeni sistem, özellikleİstanbul'da başarıyla uygulandı.
Kameralar geldi ,cezalar 4'e katlandı
İstanbul'un ardından kentteki araçsayısının 1 milyonu aştığı Ankara'da da trafik kurallarını ihlal edensürücülere karşı ''kameralı takip'' sistemi uygulamaya girdi. Yenisistemin pilot uygulaması da Eskişehir Yolu üzerinde başlatıldı.
Kent merkezinde yaygınlaştırılacak projeile sürücülerin 90 merkezde 850 kamera ile izlenebileceği bu sistemoluşturulurken, sistemin kırmızı ışık, hız sınırı ihlali ve hatalısollama yapanlar ile diğer trafik kuralı ihlallerini tespit etmesiöngörüldü.
Kurulan sistemde kuralları ihlal edenler,kamerayla belirleniyor ve merkezde bilgisayar ortamında bu sürücülerinplakalarına ceza işleniyor.
İstanbul ve Ankara'da devreye sokulankameralı takip sistemi, trafik cezalarında genelde 4 kata ulaşan birartışa yol açtı. Başkentte sadece 3 noktada 1 gün içinde 42 bin kişininkırmızı ışıkta geçtiği belirlendi. Bu durum cezaların sisteme işlenmesive tahsilatı sürecini daha da uzattı. Emniyet tebligat yapsa bile,vergi dairelerinin binlerce cezayı sisteme zamanında girememesi,cezasını ödemek isteyen sürücüleri de sıkıntıya soktu.
Online takip
Cezalara paralel artan tebligat vetahsilat sorunu, yetkilileri de harekete geçirdi. İlk olarak Gelirİdaresi Başkanlığı ile İstanbul Emniyeti arasında toplantılar yapıldı.
Daha sonra Ankara'da da trafik cezalarının işlenmesi ve tahsilatı için yeni bir sistem kurulması gündeme geldi.
Bu amaçla İçişleri Bakanlığı, Gelirİdaresi Başkanlığı, Ankara Valiliği ve Emniyet yetkililerinin katıldığıbir toplantı düzenlendi. Bu toplantıda Emniyet Genel Müdürlüğü ileGelir İdaresi Başkanlığı arasında trafik cezalarının online takibineilişkin yeni bir sistem kurulması önerisi masaya getirildi. Birkomisyonun söz konusu proje üzerinde çalışması kararlaştırıldı.
Buna göre, Gelir İdaresi Başkanlığı ileEmniyet Genel Müdürlüğü arasında elektronik hat oluşturulacak. Kameralıtakip sistemiyle, kural ihlalinde bulunan sürücülere ceza yazıldığında,bu ceza Gelir İdaresi Başkanlığında da anında görülecek. Bu çerçevedevergi daireleri de hemen tahsilat için harekete geçecek ve tebligatyapacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı, internet sitesive GSM ortamında da bu bilgileri vatandaşa sunacak. Böylece Gelirİdaresi Başkanlığının internet sitesine girerek, motorlu taşıt vergisive trafik cezası sorgulaması yapanlar, haklarında trafik cezası varsabunu hemen görebilecek. Aynı şekilde GSM operatörlerine atılacak birmesajla da aynı bilgiye ulaşılabilecek.
Maliye Bakanlığı yetkililerinden edinilenbilgiye göre, on line sistemin oluşturulmasıyla, sadece kameralı takipsistemiyle yazılanlar değil, diğer trafik cezaları da anında sistemeaktarılacak.
Ödenek yetersizliğinden cezalar tebliğ edilmemişti
Bu arada, trafik cezalarının tebliğ edilmesi işlemi geçmişte de tartışma konusu olmuştu.
Emniyet Genel Müdürlüğü'nün postaödeneklerinin yetersiz olmasından dolayı bir dönem sürücülere cezalartebliğ edilememişti. Bu şekilde sadece bir ilde 2006 yılında yazılan 1milyon 703 bin adet trafik para cezasının tebliği için uzun sürebeklenmişti.
Bu durum ''Trafik Kazalarını ÖnlenmeFaaliyetleri Raporu''nda da yer almış ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nüngeçen yıl trafik birimleri için 15 milyon 437 bin YTL ödeneğe ihtiyaçduyduğu, ancak sadece 2 milyon 700 bin YTL ödenek alabildiğivurgulanmıştı.
Trafik cezaları, Sayıştay Raporlarına dakonu edilmişti. Sayıştay'ın bir süre önce yayımlanan bir raporunda,trafik cezası tutanaklarının vergi dairelerine elektronik ortamdagönderilmemesi nedeniyle tutanakların vergi memurları aracılığıyla tektek bilgisayara kayıt edilerek tahakkuka bağlandığı belirtilmiş ve''Vergi dairelerinin iş yoğunluğu ve mevcut personel sayısı, bu türişlemlerin zamanında ve tam olarak gerçekleştirilmesine imkanvermemektedir'' denilmişti.
Trafik para cezası tutanaklarınıntahakkuka bağlama işleminin İstanbul'da yirmiye yakın memur tarafındanyapılmakta olduğuna da dikkatİ çekilen raporda, daha sonra şu tespittebulunulmuştu:
''Ancak haftada 30-35 bin adet trafik paracezası tutanağının vergi dairesine gelmesi nedeniyle tamamınıntahakkuku mümkün olamamaktadır. Yalnız bu ilimizde Nisan 2007itibarıyla tahakkuka bağlanmayı bekleyen yaklaşık 4 milyon adet trafikpara cezası tutanağı bulunmaktadır. Benzer durum diğer büyük şehirleriçin de geçerlidir.''
9 ayda 722 milyon lira ceza kesildi
Bu arada Maliye Bakanlığı Muhasebat GenelMüdürlüğü verilerine göre, bu yılın 9 aylık döneminde trafikkurallarını ihlal eden sürücülere kesilen ceza, bir önceki yılın aynıdönemine göre yüzde 21,5 oranında arttı.
2008 yılının Ocak-Eylül döneminde 594milyon 273 bin lira olan trafik cezası miktarı, bu yıl aynı dönemde 722milyon 264 bin lira olarak gerçekleşti.