Trans aktivist Doğa Asi Çevik cinsiyet geçiş ameliyatında hayatını kaybetti

Trans Danışma Merkezi Derneği’nde (T-Der) akran danışmanlığı veren trans aktivist Doğa Asi Çevik, cinsiyet geçiş ameliyatı sırasında yaşanan komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybetti.

Antalya’da geçirdiği ameliyatın ardından akciğerlerinde oluşan sorunlardan dolayı nefes alma sıkıntısı yaşayan Çevik’in “ne olduğu belirlenemeyen bir hastane mikrobu” kaptığı belirtildi. Geçtiğimiz günlerde cinsiyet geçiş sürecini tamamlamak için T-Der’den ayrıldığını belirten Çevik’in ölümündeki olası ihmallere ilişkin hukuki süreci Av. Sinem Hun takip edecek.

'Translar iki kere doğar'

Yıldız Tar’ın kaosgl.com’da yer alan habere göre, Çevik’in kaybına ilişkin bir açıklama yapan T-Der’den Deniz Eren Mutlu herkese baş sağlığı dileyerek şunları kaydetti:

“Çok fazla kelime kullanamayacağım. Evet Doğa artık yok. Bunu anlamlandıramıyorum. Onun bir sözü vardır; ‘Translar iki kere doğar; bir annelerinden bir de kendilerinden.’ Ama zaman onun tekrar doğmasına izin vermedi. Ölüm de bile onu tek mutlu eden şeyin kafasındaki istediği o tam olma, bedenine kavuşma gerçekleşmiş oldu. Bu onun isteğiydi ve netti.”

Süreçte ihmal olup olmadığı araştırılacak

Doğa’nın ameliyat için Antalya’ya gitmeden önce bütün araştırmalarını yaptığını anımsatan Mutlu sözlerine şöyle devam etti:

“Doktorla görüştü. Hastaneye gidip ön incelemesini de yapmıştı. Doktorun bu anlamda ilk ameliyatı olduğunu da bilerek gitti. Dün geceden beri kendisini iyi niyetle anıp ‘Cahil miydi, neden gitti’ cümlelerine istinaden söyleyeceğim Doğa cahil değil çok da iyi bir araştırmacı ve bu alanda çok bilgiliydi. Bir çok kişiye de verdiği danışmanlıkla destek vermiş, yol göstermiştir. Şu anda durum yargıya taşınmış durumda. Savcılık inceleme başlattı ailesinin de isteği üzerine. Gerekli hukuk destek sağlanmış durumda. Ama ihmal var mı varsa neden kaynaklandığı araştırılacak.”

Mutlu, Doğa ile son görüşmelerine istinaden sessiz ve sade bir yas süreci arzuladığını da aktardı:

“Doğa’nın iyi kötü isteklerini biliyorum diğer ölümler üzerinden konuşmalarımız sonrasında. Gösterişli bir yas tutmayı hiç benimsemedi ve samimi bulmadı. O yüzden sessizce ve sade bir şekilde acımızı paylaşıp yasımızı tutalım. Bütün sevenlerine ve saygı duyanlarına baş sağlığı diliyorum.”

Doğa Asi Çevik’in dilinden…

Doğa Asi Çevik trans kadınların sağlığa erişim hakkının ihlalinden, başka alanlarda yaşadıkları ayrımcılığa kadar birçok konuda mücadele yürüten bir aktivistti. Çevik, sağlık hakkında ilişkin şunları kaydetmişti:

“Cinsiyet geçiş ameliyatı olmamış ve mavi kimlik sahibi çoğu trans kadın ayrımcılık ve kötü muameleye maruz kalacaklarına dair endişe ve korku sebebiyle hastaneye gidemiyorlar. Evlerinde ilaç kullanmak, dinlenmek gibi yöntemlerle iyileşmeyi bekliyorlar.”

 “Dönmelere Doyamadık” kitabında da yer alan Çevik röportajda gündelik hayatta karşılaştığı ayrımcılığa ilişkin şunları belirtmişti:

 “Benim her yerde karşıma çıkıyor transfobi. Transnormatif diye bir şey de var çünkü. En basiti sesimden bile trans olduğum anlaşılsa ve bir kişi gülse dahi bu transfobidir. Sesin değil de başka bir yerden anlaşılır trans olduğun ayrımcılıkla karşılaşırsın. Kimliğin mavidir, ayrımcılıkla karşılaşırsın. Şekil ve yerler değişiyor ama her an ayrımcılıkla karşılaşıyorsun. Trans olduğun rızan dışında anlaşıldığında ya da kendin söylediğinde ayrımcılık başlıyor.”

Kitapta transların örgütlü mücadelesine ilişkin ise Çevik’in ifadeleri şu şekildeydi:

 “Bence transların sorunlarıyla ilgilenilmeli. Hepimiz böyle örgütlenmedik mi? Herkes önce kendi yaşadığı sorunla yüzleşiyor. Ben de böyle yaptım. Cinsiyet geçiş sürecimi çok zor yaşadığım için bu alanda aktivizm yapıyorum. Bir seks işçisi arkadaşımız mesela nefret suçları çalışıyor çünkü en çok o alandan inciniyor.”