Tüpraş, İran yaptırımlarından muaf olmak için ABD'yle mi görüşüyor?
Türkiye'nin en büyük petrol rafinerisi Tüpraş'ın, İran'a karşı 5 Kasım'da yürürlüğe girecek İran yaptırımları sonrasında da petrol ithalatını sürdürmek için ABD'li yetkililerle görüşmeler yürüttüğü iddia edildi.
Reuters haber ajansının petrol endüstrisinden kaynaklara dayandırdığı haberinde, Türkiye'nin ABD yaptırımları öncesinde İran'dan petrol alımlarını azaltmak için çaba gösterdiği, ancak Kasım ayından sonra da İran'dan petrol ithalatının bir miktarını sürdürmek istediği kaydedildi. İsmi açıklanmayan kaynak, "Önceki yaptırımlar sırasında olduğu gibi, ayda 3-4 kargo ithal etmeye devam edebilmek istiyorlar. Ancak ABD onlara ithalatı durdurmalarını söylerse, buna uyacak ve çaba gösterecekler" şeklinde konuştu.
Reuters, konuyla ilgili görüşüne başvurulan Tüpraş sözcüsü ve Türkiye Enerji Bakanlığı'na ulaşılamadığını bildirdi.
Tahran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilen ABD, bu mutabakatla birlikte kaldırdığı yaptırımların bir kısmını geçen Ağustos ayında yeniden yürürlüğe sokmuştu. ABD'nin İran'ın ham petrol ihracatını sınırlamaya yönelik yaptırımları ise Kasım ayında devreye girecek. Ancak ABD'nin diğer taraftan İran'dan petrol alan bazı müttefiklerine muafiyetler sağlamayı da değerlendirdiği bildiriliyor.
Her ülke ayrı değerlendiriliyor
Washington'ın muafiyet için Türkiye ile müzakereler yapıp yapmadığı sorulan bir ABD dışişleri bakanlığı yetkilisi, İran'dan petrol ithalatını azaltan her ülkeyle vaka bazında çalışmaya hazır olduklarını söyledi.
ABD'nin İran özel temsilcisi Brian Hook Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada yaptırımlardan muaf olmak isteyen ülkelerin "kendi spesifik ve özel durumlarını açıklamaları" gerektiğini söylemişti. NATO üyesi Türkiye, enerji ihtiyacınının büyük bir bölümünü ithal ediyor. Komşusu İran coğrafi yakınlığı, ham petrol kalitesi ve uygun fiyatı nedeniyle Türkiye'nin en önemli petrol kaynaklarından biri konumunda bulunuyor.
Öte yandan dünya genelinde rafineriler, ABD mali sistemine erişimlerini kaybetmek istemedikleri için İran'dan petrol alımlarını azaltma baskısını hissediyor. Hindistan rafineleri geçen ay İran'dan petrol ithalatını azaltarak Kasım ayında devreye girecek yaptırımların başlamasına hazırlandıklarının sinyalini verdiler.
Türkiye'nin en büyük ham petrol kaynağı
Tanker izleme ve nakliye verilerine göre Türkiye, Ağustos ayında İran'dan günde 97 bin varil, Eylül ayında ise günde 133 bin varil petrol ithal etti. Bu oran Nisan'da günde 240 bin varil düzeyindeydi.
Türkiye Ekim ayının ilk iki haftasında, üç adet 1 milyon varillik kargo ile İran petrolü satın aldı. Bu ay içinde başka alım yapmadığı takdirde bu miktar günde yaklaşık 97 bin varile denk geliyor.
İran geçen yıl 11.5 milyon ton ile Türkiye'nin 26 milyon tona yaklaşan toplam petrol alımlarından en fazla paya sahip ülke oldu. İran'ı, Irak ve Rusya izledi.
İran'a yönelik ABD yaptırımlarına karşı çıkan Türkiye, başka ülkelerin isteğiyle Tahran'la ticari ilişkilerini kesmeyeceğini söylüyor.