T24 - Türk karikatürünün önemli ustalarından, Cumhuriyet Gazetesi Yayın Kurulu Başkanı ve İmtiyaz Sahibi İlhlah Selçuk'un ağabeyi Turhan Selçuk tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. Selçuk için cumartesi saat 14.00'de Cumhuriyet gazetesi önünde tören yapılacak. Turhan Selçuk, pazar günü öğlen Nevşehir Hacıbektaş'ta toprağa verilecek. Geçirdiği bir rahatsızlık sonucu Acıbadem Maslak Hastanesinde ameliyat olduktan sonra yoğun bakıma alınan Selçuk, gece saat 01.30 sıralarında hayatını kaybetti.Selçuk, önceki gün rahatsızlanarak Acıbadem Maslak Hastanesi'ne kaldırılmıştı.Karındaki aort damarının genişlemesi (abdominal aort anevrizması) teşhisi ile tedavi altına alınan Selçuk'a hastanede önceki gün stent takılmıştı.Ancak kanama nedeniyle tekrar ameliyata alınan Selçuk, yoğun bakımda tutuluyordu. Selçuk için cumartesi saat 14.00'de Cumhuriyet gazetesi önünde tören yapılacak. Turhan Selçuk, pazar günü öğlen Nevşehir Hacıbektaş'ta toprağa verilecek.TURHAN SELÇUK KARİKATÜRLERİTurhan Selçuk kimdir?

Türk mizahının önde gelen isimlerinden, duayen karikatürist Turhan Selçuk 1922'de Milas'ta doğdu. İlk karikatürleri Adana'daki ortaöğrenimi sırasında aynı yerde çıkan Türk Sözü gazetesi ile İstanbul'da Kırmızı Beyaz ve Şut spor dergilerinde yayımlandı (1941). 1943'te Akbaba'nın kadrosuna girdi, 1948'de Tasvir'de karikatürcü ve ressam olarak çalıştı; Refik Halit Karay'ın çıkardığı Aydede'nin baş çizeri oldu. Kardeşi İlhan Selçuk'la birlikte 41 Buçuk (1952), Dolmuş (1956) mizah dergilerini çıkardı. 1949'da, dünyada Steinberg'in öncülüğüyle başlayan modern karikatür anlayışına yöneldi. Yeni İstanbul gazetesindeki yazılarında "grafik mizah"ın karikatürün evrensel anlatımı olduğunu savundu; çalışmalarını bu yönde sürdürmeye başladı.

Yeni İstanbul, Yeni Gazete, Akşam, Milliyet, Cumhuriyet gazetelerinde ve Akis, Yön, Devrim, Toplum, vb. dergilerde çizdi. 1957'de Milliyet'te çizmeye başladığı Abdülcanbaz dizisi büyük ilgi gördü. Tiyatroya ve sinemaya uyarlanan bu çizgi romanın bir deseni 1991'de PTT tarafından pul olarak basıldı. 1969'da iki arkadaşıyla Karikatürcüler Derneği'ni kuran Turhan Selçuk 1973'te Sanatçılar Birliği tarafından "Halkın Sanatçısı", 1983'te Gazeteciler Cemiyeti tarafından "Yılın Karikatürcüsü" seçildi. 1997 yılında da ''Cumhurbaşkanlığı Büyük Sanat Ödülü''nü alan Selçuk'un, 1992 yılında Dışişleri Bakanlığı'nın önerisi üzerine hazırladığı ''İnsan Hakları'' konulu sergisi Avrupa Konseyinin önerisiyle ilk kez Strasbourg'da açıldı ve 1997'ye kadar Avrupa'nın çeşitli kentlerinde ve Güney Afrika'da izlenime sunuldu.

1997'ye kadar Avrupa'nın çeşitli kentlerinde ve Güney Afrika'da dolaştı. "Barış ve Kitap" konulu karikatürü 1992'de Avrupa Konseyi'nin başlattığı kitap okuma kampanyası boyunca bütün afiş ve dokümanlarda logo olarak kullanıldı. Sanatçı, çalışmalarını Turhan Selçuk Karikatür Albümü (1954), 140 Karikatür (1959), Turhan 62 (1962), Hiyeroglif (1964), Hal ve Gidiş Sıfır (1969), Söz Çizginin (1979) adlı albümlerinde topladı. Türkiye ve Avrupa'da bir çok müzede karikatürleri sergilendi.

Milliyet gazetesinin ardından Cumhuriyet gazetesinde çizen Turhan Selçuk 88 yaşındaydı.

Turhan Selçuk Karikatürlü Evi Nisan'da açılıyorCumhuriyet gazetesi çizeri ve Türk karikatürünün önde gelen isimlerinden Turhan Selçuk’un adı, dünyaya geldiği Milas’ta açılacak karikatür evinde yaşatılacak. Nisan ayında açılması planlanan “Turhan Selçuk Karikatürlü Evi” için ilçedeki tarihi Hacı Ali Konağı restore edildi.Gazete çizerlerinden Kamil Masaracı’nın girişimleri ve Milas Belediyesi’nin katkıları ile açılmasına karar verilen Karikatürlü Ev iki bölümden oluşacak. Tarihi konağın giriş bölümü tamamen Turhan Selçuk’a ayrıldı. Burada Turhan Selçuk karikatürleri ve sanatçıya ait eşyaların sergilenecek. Karikatürlü evi ziyaret edenler, Turhan Selçuk’un sanat yaşamını anlatan belgeselleri de izleme imkanı bulabilecek. Diğer bölüm de çocuklar ve gençler için karikatür atölyesi olarak hizmet verecek. Kurslarla sanata ilgi ve yeteneği olan çocuklarıa kendilerini geliştirmelerine imkanı sunulacak olan bu bölümde ulusal ve uluslarası peryodik sergiler de açılacak. Turhan Selçuk Karikatürlü Evi, karikatür ustalarının çocuk ve gençlerle biraraya gelip deneyimlerini aktaracağı çeşitli etkinliklere de ev sahipliği yapacak. Aynı konağın üst katı da ressam Turan Erol adına resim galerisi olarak düzenlenecek.Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat, “Cumhuriyet Gazetesi’nin değerli yazarı ve tarihi kentler birliği danışma kurulu üyesi Oktay Ekinci ve Cumhuriyet Gazetesi karikatüristi Kamil Masaracı ile ilçemizin kültürel gelişimi için bağlantı içerisindeydik. Masaracı ile Milaslı iki değerli sanatçımız Turan Selçuk ve Turan Erol adıyla Hacı Ali Ağa konağımızın bir bölümünü karikatür sergi ve kurs, bir bölümünü de resim müzesi olarak düzenlemeyi düşünüyoruz. Umuyoruz ki Nisan ayı içerisinde karikatür evimizi açacağız. Karikatür evinin oluşumu, devamlılığı ve işlevselliği konusunda çalışmalarımız sürecek” dedi. Cumhuriyet gazetesinde yayınlanan son çizgisi50. sanat yılıTurhan Selçuk, 1992’de on üçüncü kişisel sergisiyle 50. sanat yılını kutladı. “İnsan Hakları” adını taşıyan bir karikatür sergisi, Avrupa’nın birçok büyük kentinde açıldı. İstanbul Gazeteciler Cemiyeti’nin Gazetecilik Başarı Armağanı Yarışması’nda 1955’te Birincilik Ödülü’nü, 1983, 1986, 1987, 1989 ve 1990’da Başarı Ödüllerini; İtalya’da Uluslararası Bordighera Karikatür Yarışması’nda 1956’da Altın Palmiye ile Aero Club Gümüş Kupası’nı, 1962’de Gümüş Hurma’yı aldı. Selçuk 1970’te İtalya’da Ippocampo-Vasto Karikatür Festivali’nde Ippo Campo Ödülü’ne, 1971’de Türkiye Sanatçılar Birliği’nin Halkın Sanatçısı Ödülü’ne ve 1975’te İtalya’da Vercelli Karikatür Bienali’nde Gümüş Kupa’ya layık görüldü.Yapıtları ABD, Kanada, İtalya, Bulgaristan, İsviçre ve Polonya’da karikatür müzelerine alındı. 1992’de Sıvas Cumhuriyet Üniversitesi’nin Onursal Bilim Doktoru unvanına, 1997 yılında da Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora unvanına layık görüldü. 

Cumhurbaşkanı Gül: Daima hatırlanacaktır

Turhan Selçuk'un vefatı ailesinin yanı sıra, tüm Türkiye'yi yasa boğdu.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, karikatür sanatına uzun yıllar emek veren Turhan Selçuk'un, Türk mizahının seçkin isimlerinden biri olarak daima hatırlanacağını bildirdi. Başsağlığı mesajı yayımlayan Gül, Selçuk'un vefatından üzüntü duyduğunu ifade etti. Gül, şunları kaydetti:  ''Çizginin büyük ustası Turhan Selçuk, eserleri, kültür birikimi, yeteneği ve yarattığı tiplemelerle Türk karikatürünün gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Karikatür sanatına uzun yıllar emek veren Selçuk, Türk mizahının seçkin isimlerinden biri olarak daima hatırlanacaktır. Kendisine Allah'tan rahmet diliyor, ailesine, çalışma arkadaşlarına ve sanat camiamıza başsağlığı dileklerimi iletiyorum.''

Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, vefat eden karikatürist Turhan Selçuk'un Türk mizahına getirdiği yenilikler, yaptığı katkılar ve ardında bıraktığı eserleriyle saygıyla hatırlanacağını bildirdi. Bakan Günay, Selçuk'un vefatı nedeniyle yayımladığı başsağlığı mesajında, duyduğu derin üzüntüyü dile getirerek, şunları kaydetti: ''Türkiye'nin olduğu kadar dünya karikatür sanatının da önde gelen isimlerinden biri olan usta sanatçı Turhan Selçuk'un vefatını üzüntüyle öğrendim. Selçuk'u Türk mizahına getirdiği yenilikler, yaptığı katkılar ve ardında bıraktığı eserleriyle saygıyla hatırlayacağız. Turhan Selçuk'a Allah'tan rahmet, ailesine ve sanat çevrelerine başsağlığı diliyorum.''

CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu, katıldığı NTV canlı yayınında "Turhan Selçuk, önemli bir karikatüristti. Cumhuriyet okurlarına başsağlığı diliyorum" dedi.

DSP Genel Başkanı Masum Türker, yayımladığı başsağlığı mesajında, Selçuk'un vefatından büyük üzüntü duyduğunu ifade ederek, şunları kaydetti: ''Türk mizahının duayenlerinden olan Selçuk, yalın çizgileriyle halkın sorunlarına, insan ilişkilerine ve siyasete dair derin hikayeler anlatmış büyük bir ustaydı. Abdülcanbaz gibi ölümsüz bir karaktere can vermiş, karikatürleri Türkiye ve Avrupa'da birçok müzede sergilenmiş olan Selçuk'un çizgileri her zaman yaşayacak. Selçuk'a rahmet, ailesine ve tüm Türkiye halkına başsağlığı diliyoruz. Selçuk'u hep sevgi ve saygıyla anacağız.''

CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, karikatürist Turhan Selçuk'un, Türkiye'nin sosyal meselelerini en iyi şekilde algılayan, sosyal, siyasi hicvi başarılı şekilde yansıtan bir sanatçı olduğunu belirtti. Öymen, şöyle konuştu: "Türkiye'nin sosyal mesellerini en iyi şekilde algılayan, sosyal, siyasi hicvi başarılı şekilde yansıtan bir sanatçıydı. Onun eserleri gerçekten daima hatıralarımızda yaşayacaktır. Yarattığı şahsiyetler Türk toplumuna yıllardan beri esin kaynağı olmuştur. Toplumumuzu çok etkilemiştir. Turhan Selçuk'un ölümünü büyük üzüntüyle karşıladım.''

Türkiye Gazeteciler Federasyonu Genel Başkanı Atilla Sertel, Turhan Selçuk'un Türk Karikatürünün en önemli ismi olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:  "Turhan Selçuk, tartışmasız Türk karikatünün en önemli ismiydi. Bu önemi ve çizerliği önemüzdeki yıllarda da etkisini sürdürecektir. Onun çizgileri genç kuşaklara ilham olmaya devam edecek yeni nesiller, onun çizgilerini unutmayacaktır. Selçuk;  aynı zamanda bir düşünür, aydın, yurtseverdi. İlkelerinden hiç ödün vermedi. Çizgileri, çizgilerindeki düşüncelerle bize aydınlığı gösterdi. Türkiye, çok büyük bir değerini yitirmiştir. Yakınlarına, sevenlerine, dostlarına, Cumhuriyet Gazetesi çalışanlarına ve Türk halkına baş sağlığı diliyoruz" dedi. 

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Cumhuriyet Gazetesi karikatüristi Turhan Selçuk'un vefatının yüreklerde derin bir iz bıraktığını belirtti. Bilgin şunları kaydetti: ''Ülkenin içinde bulunduğu durumu, acısıyla, sevinciyle yorumlayan ve kendine özgü çizgisini kullanarak duygularını okuyucuyla paylaşan, çizim dünyasının büyük ustası Turhan Selçuk'un vefatı yüreklerimizde derin bir iz bıraktı. Yaşam bize yerleri doldurulamayacak insanları sunarken gurur duyuyoruz ama aynı insanları kaybettiğimizde de 'niye bu kadar, niye daha fazla değil?' diye kendimizi sorguluyoruz. Turhan Selçuk ölümü ile bize kendisini sorgulatan bir sanatçıydı. Yerinin doldurulamayacağını hep hatırlayarak kendisini sonsuzluğa yolcu ediyoruz. Ailesine, sevenlerine, Cumhuriyet Gazetesi çalışanlarına, medya dünyasına ve okuyucularına başsağlığı ve sabır diliyor, merhuma Allah'tan rahmet niyaz ediyorum.''

Karikatürcüler Derneği Başkanı Metin Peker, üzüntülerinin çok büyük olduğunu dile getirdi. Türk karikatür sanatının çok önemli, "çok efendi" bir çizgisini kaybettiğini belirten Peker, "Turhan Selçuk, ülkenin en önemli devrimcilerindendi. Çizgisini her zaman faşizme ve emperyalizme karşı kullanan, adam gibi adam, insan gibi insan, karikatürcü gibi karikatürcüydü" diye konuştu. Peker, Selçuk'un derneğin kurucularından ve onursal başkanı olduğunu hatırlatarak, "O, doğruluğun simgesiydi, Türk karikatür sanatının başı sağolsun" dedi.

Cumhuriyet Gazetesi çizerlerinden, karikatürist Murat Sayın da "Turhan baba" diye hitap ettiği Selçuk'un, Türkiye Cumhuriyeti'nin, o eski toprakların mert, sağlam çizerlerinden olduğunu kaydetti. Sayın, "Turan baba bir dönem, bir ekol ve bir duruştu. Onun için de hakkakten çok üzgünüz, çok büyük kayıp. Umarım giden sadece bedenler olur" dedi. Selçuk'un karikatürcünün sağlam duruşunu simgelediğini belirten Sayın, karikatürün sadece güldürmediğini ancak şimdi "belki korkmaktan" daha çok bu özelliğinin ortaya çıktığını vurguladı. Sayın, "Turhan babanın büyüklüğü her ikisini de çok ustalıkla kullanabiliyor olmasıydı. Karikatürün uyarıcı özelliğini kullanıyordu. Toplumu sadece ayna tutarak yönlendiremezsiniz, o topluma ayna tutmanın yanı sıra, 'bunu, bunu da yapmalısınız' diyordu çizgilerinde. Turan babayı kaybettik ama onun çizgileri, onun sağlamlığı, aynı şekilde devam ettirilir umarım. Ben kendime adıma bunu yapacağım" diye konuştu.Cumhuriyet Gazetesi karikatüristlerinden Kamil Masaracı yaptığı açıklamada, "Turhan Selçuk, tartışmasız çok önemli isimlerdendi. Önemli çizerliği önümüzdeki yıllarda da etkisini gösterecek. Onun çizgileriyle gençler yetişecek. Çok önemli bir düşünürdü, yurtseverdi. İlkelerinden hiçbir zaman ödün vermedi. Çizgileriyle bize aydınlıkları gösterdi. Siyasetle  içiçe bir insandı ve bir karikatürist olarak en iyi örneklerini verdi. Herkesin başı sağolsun. Turhan Selçuk'u çok özleyeceğiz. Milas'ta Turhan Selçuk'un bir karikatür evi hazırlıkları vardı. İsterdik ki, karikatür evinin açılışında orada bulunabilsin ama orada yeni Turhan Selçuk'ların yetişebileceğine inanıyorum" dedi.