Turizmciler: Hiç bu kadar dibe vurmamıştık
Mark Lowen*
Havuzda oynayan bir grup İngiliz turist istediği kadar bağırabilir çünkü görünürde rahatsız edebilecekleri başka kimse yok.
Antalya'nın hemen dışında Kemer'de dört yıldızlı Garden Resort Bergamot Oteli normalde yılın bu zamanında yüzde 70 dolu oluyor. Ama 233 odanın sadece 25 tanesi tutulmuş.
Otelin sahibi Süha Şen "Personelimizi 80 kişiden 50'ye indirdik ve fiyatlarımız da üçte bir düştü. Eğer önümüzdeki sene de böyle devam ederse oteli kapatmak zorunda kalabiliriz" diyor.
Havuzun kenarında güneşlenen az sayıda misafir otelde çok uygun fiyata konakladıklarını söylüyor.
İngiltere'nin Kuzey Galler bölgesinden gelen Diane Roberts "Her şey dahil bir hafta için iki kişi 630 euro ödedik. En ucuz fiyatlar şu anda Türkiye'de, bunu tahmin etmiyorduk ama insanlar buraya gelmekten korkuyor" diyor.
Bu hem Antalya hem de Türkiye'nin geneli için geçerli: Türk turizmi kriz yaşıyor.
2014 yılında 37 milyon ziyaretçiyi ağırlayan dünyadaki en popüler altıncı turist destinasyonu olan Türkiye, bu sene turizm sektöründe yüzde 40'lık bir düşüş bekliyor.
Bu azalmanın başında Rus pazarı geliyor. Türkiye'yi ziyaret eden dört buçuk milyon Rus turistin yüzde 95'i artık ülkeye gelmiyor.
Bunun tetikleyen ise Türkiye'nin geşen Kasım ayında hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle bir Rus jetini düşürmesi ve ardından iki ülke arasında başlayan diplomatik krizdi.
Kremlin, Rus tur şirketlerinin Türkiye'ye paket satışlarını yasakladı ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ruslara başka yerlerde tatil yapmaları çağrısında bulundu.
Bunun üstüne Türkiye'de son bir yılda bir dizi bombalı saldırı diğer turistleri korkuttu. Geçen yaz PKK şiddeti ve bombalı saldırıları yeniden başladı ve IŞİD hem ülke çapında hem de İstanbul'da turistik yerleri hedefleyen saldırılar düzenledi.
Türkiye'ye giden İngiliz ve Alman turistlerin oranında üçte bir düşüş yaşandı.
Batı'yı yerden yere vuran, muhalifleri dava eden ve doğum kontrolünü 'vatan hainliği' olarak niteleyen bir cumhurbaşkanıyla birlikte siyasi istikrarsızlık da pek fayda sağlamadı.
Yaşanan kriz sadece istihdamın yüzde 8'ini oluşturan turizm personeli değil, yabancı turistlerin alışverişine bağımlı esnafı da etkilemiş durumda.
Antalya'nın merkezinde esnaf dükkânların önünde boş boş oturarak müşteri bekliyor ama gelen giden yok.
Parlak renkte begonviller taş halı ve deri eşya satan mağazaların üstünü örtüyor. Ama sokaklar sessiz.
İstiklâl Sevuk kuyumcu dükkanını 30 yıldır işletiyor ama durum hiç bu kadar kötü olmamış.
Sevuk "Evet büyük şehirlerde terör saldırıları oluyor ama bizim en büyük sorunumuz hükümet ve Cumhurbaşkanı Erdoğan. Komşularımızla barışı sürdürmüyor ve ülkenin imajına zarar veriyor. Artık bir hükümetimiz yok. Her şeyi yapan tek bir adam var. Bunun sorumlusu Erdoğan'dır" diyor.
Bir zamanlar Rusların sıklıkla gittiği Belek'te iş yerleri iflas ediyor. Pegas isimli bir tur operatörü Ruslarla dolu 19 uçağı her gün Antalya'ya taşırken bugün filoyu bırakmak ve 3 bin personeli işten çıkarmak zorunda kalmış.
Bir dönem Rusların kaldığı Delphin Imperial otelinde ve özel sahilinde tek kelime Rusça duyulmuyor.
New York kentinin Chrysler Kulesi model alınarak yapılmış zenginlere hitap eden bu otelin doluluk oranı yüzde 40'tan az.
Otel müdürü Tolga Cömertoğlu Antalya Oteller Derneği'nin yönetim kurulunda.
Sarıya boyanmış saçları ve dar takım elbisesiyle Delphin otelin ilginç stiliyle uyumlu görünüyor.
Özel helikopteriyle gezerken gördüğü boş sahillerden derin endişe duyduğunu söylüyor.
"Ailem 40 yıldır turizm işinde ve ben hiç böyle bir şey görmedim. Dibe vurduk, daha kötüsünü düşünemiyorum bile" diyor Cömertoğlu.
Pek ne olacak diye soruyorum.
Cömertoğlu "Bu turizm sektörünün sonu olabilir. Yani 28 milyar dolarlık kayıp demek" diyor.
Blackpool kentinden İngiliz çift Mark ve Claire Smith Antalya'nın merkezinde dolaşıyor. Hediyelik eşya satan esnaf onların üstüne atlıyor ama çiftin bugün alışveriş yapma niyeti yok.
Claire Smith "Bunu görmek çok üzücü. Türkiye harika bir ülke ama insanlar gelmiyor. Buradakiler nasıl yaşayacak?" diye soruyor.
Onlara buraya gelme konusunda endişeleri olup olmadığını soruyorum. Claire "Eşimin golf oynadığı bir arkadaşı 'Türkiye'ye şimdi gitmem' demiş ve Orlando'ya tatile gitmiş. Orada olanlara bakın. Eğer gelmezsek teröristler kazanır" diye yanıtladı.
Antalya'nın sessiz sahillerinde güneş Akdeniz'i ısıtıyor. Kumlar yumuşak, dağlar uzakta silueti resmedilmeye değer bir güzellik sunuyor.
Fakat Türkiye'de turizm akıntısı değişti. Devam eden saldırılar ve giderek daha öngörülemeyen bir cumhurbaşkanıyla ufukta iyileşme işareti görülmüyor.