Son dönemde Kapadokya Bölgesi'nde sık görülen sıcak balon kazalarında tartışmalar sürerken, ekonomik kriz nedeniyle yerli turist sayısındaki azalma nedeniyle uçuş sayısında önceki yıllara oranla en az 10 bin azalma oldu. Bunun yansıması olarak yabancı ve uzman pilotlar da firmaların verdiği yeni ücretleri kabul etmeyince, bölgede asgari ücretle bile çalışan pilotlar olduğu ileri sürüldü. Kimliğinin gizli kalasını isteyen pilot, yolcu sayısındaki azalma ve uçuşta alınan ücretlerin düşürülmesi nedeniyle firmaların pilotlar dahil personel giderlerinde tasarrufa gittiklerini söyledi.
Sıcak hava balonu pilotlarından biri, firmalarının gün doğumuyla başlattıkları ve ortalama 1 saatlik sürede yaptığı uçuşlarda, propan gazına gelen zamlar ve her bir uçuşta en az 2 bin 500 lira tutarında gaz harcaması, rekabet nedeniyle turlarda kişi başına daha önce alınan 600 TL’yerine 200 TL’ye kadar ücret uyguladıklarını anlattı.
Doğan Haber Ajansı'na (DHA) konuşan ve kimliğinin gizli kalasını isteyen aynı pilot, yolcu sayısındaki azalma ve uçuşta alınan ücretlerin düşürülmesi nedeniyle firmaların pilotlar dahil personel giderlerinde tasarrufa gittiklerini söyledi. Tecrübeli pilot şunları söyledi:
"Ekonomik kriz nedeniyle uçuşlar azalınca, firma sahipleri pilot ücretlerinde indirime gitti. Bölgede uçuş yapan çok tecrübeli yabancı pilotlar da ülkelerine döndü. 3 bin lira ile 8 bin lira arasında aylık alan pilot arkadaşlarımız vardı. Ancak, girdiler nedeniyle firma yöneticileri bizlerden fedakarlık istedi. Öyle ki asgari ücretle bile çalışan arkadaşlarımız var. Hatta bazı firma yöneticilerinin gaz giderini azaltmak için görüntüsü güzel olan vadilere alçalıp, yükselmeye gaz fazla gitmesin diye müsaade ettirmediklerini duyuyoruz. Meteorolojik şartlar değişti, rüzgar çıktı gibi nedeniyle, gaz daha az gitsin diye 1 saatlik turun yarım saatte bitirilmesini isteyen firma yöneticileri bile var. Sepeti büyük olduğu için 2 pilotla kalkması gereken balonları tek pilotla uçuran firmalar bile var."
Ekonomik gerekçeler nedeniyle Kapadokya bölgesinde 2015 yılında, sıcak hava balonu turizminde 27 bin uçuşla 498 bin yerli ve yabancı turist peribacaları diyarını gökyüzünden ilgiyle izlerken, 2016 yılında uçuş sayısı 17 bine kadar düştü. Balona binen sayısı da dolaysıyla 250 bin olarak belirlendi.
Bölgedeki balon firmalarının ağırlıklı olarak 150-200 bin sterline İngiltere’de sıcak hava balonu yaptırdıkları, bazı firmaların ise ucuz olsun diye Mısır gibi ülkelerden, kullanılmış veya Uzakdoğu yapımı ucuz sıcak hava balonunu da Kapadokya semalarında uçurdukları ileri sürüldü.
Balon firması yöneticileri ise ekonomik kriz ve döviz fiyatları ve gaz fiyatlarındaki dalgalanmadan olumsuz etkilendiklerini, özellikle pilot ücretlerinde indirime gitmek zorunda kaldıklarını belirterek şunları söyledi:
"’Bu olumsuz girdilere karşın, bir de rekabet yaşanınca, balon turlarındaki ücretler hayli düştü. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün, tıpkı otellerde olduğu gibi firmalar arasında hizmet kalitesi, kullanılan balonun kalitesi, donanımı, uçuş süresi ve pilotun tecrübesi açısından yıldızlama sistemine gitmesi gerekir. Ayrıca, balonlarda güç kaynağı olmamasına karşın, sepetlere pilotların altını üstünü ve yanını görebilecek, akü veya başka bir güç kaynağıyla çalışabilecek bir kamera sistemi kurulabilir.’’
Kapadokya Bölgesi'nde 3 yıldan bu yana görev yapan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü uzmanları ise Meteoroji Genel Müdürlüğü'nün özel olarak hazırladığı balon şartlarını içeren hava durumunu sürekli kontrol etmenin yanı sıra bölgede daha önce balon pilotluğu yapmış 5 kişilik heyetin her gün uçuşlar öncesi havaya kılavuz balon atarak,rüzgarın durumunu ölçtüklerini söyledi.
Uzmanlar her gün Kapadokya bölgesindeki 274 kilometrelik uçuş sahasını kontrol ettiklerini bildirirken, "Balonları GPRS ile izliyoruz. Telsiz kayıtlarını takip ediyoruz. Kapadokya semalarını 5 ayrı bölgede, Göreme, Uçhisar, Avanos, Ürgüp gibi yerlerde denetime tabu tutuyoruz. Hatta,örnekleme yoluyla, dünyada sadece Kapadokya bölgesinde yapılan uygulama ile pilotları alkol kontrolüne bile tabi tutuyoruz. Her gün bir bölgede, rutin olarak balonların teknik donanımlarını da denetliyoruz" dedi.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü uzmanları Kapadokya bölgesinde balon uçuşları için kuleye gerek olmadığını da dile getirerek, "Bölgenin sit alanı olmasının yanı sıra ,sıcak hava balonları havaalanları gibi değildir. Havaalanlarında kuleler, kalkış ve inişe nezaret eder. Ancak, sıcak hava balonu gibi kalkış ve iniş güzergahları belli olmayan balonlar, yerden telsizle iniş ve kalkış yapar. Hatta, balonların pilotları aynı telsiz frekansından aralarında iletişim kurar. O nedenle balon uçuşlarında kule zorunluluğu olmaz" diye görüş bildirdi.