Türk Lirası Avrupa piyasalarını da sarstı

Türk Lirası'nın hızla değer kaybetmesi Avrupa ekonomi çevrelerinde de huzursuzluk yarattı. Türkiye'nin moratoryum ilan etmek zorunda kalıp dış borçlarını ödeyemez duruma düşmesinin kreditör durumundaki Avrupa bankalarının durumunu sarsmasından endişe ediliyor.

Financial Times gazetesinde yayımlanan, Avrupa Merkez Bankası'nın Türkiye'deki kur krizi nedeniyle Avrupalı bankaların durumunu mercek altına aldığı, özellikle de krizin İspanyol BBVA, İtalyan UniCredit ve Fransız BNP Paribas'a olası etkilerine odaklanıldığı yönündeki haberi bugün Avrupa borsalarına da yansıdı.

TIKLAYINIZ - İşte TL'nin üzerindeki aşağı yönlü baskının daha da artmasına neden olan Financial Times haberi

Moratoryum nedir?

Moratoryum, borçlunun ödeme gücünü kaybetmesinden dolayı borçlarının tümünü veya bir kısmını ödeyemeyeceğini ilân etmesine  adı verilir. Bu süreç genellikle borçlu ve alıcı arasında borcun yeniden yapılandırılması, borçların vadelerinin uzatılması ile sonuçlanır.

Hisselerde düşüş

Haberde adı geçen bankaların hisseleri yüzde 3'ü aşan oranlarda değer kaybederken Alman Deutsche Bank ve Commerzbank hisselerinde de sırasıyla yüzde 3.3 ve 2.1'lik düşüş kaydedildi. Deutsche Bank'ın borsa değerinin yüzde 3,3 oranında azalmasında kredi notunun düşürülme riskinin de rol oynadığı belirtilirken Commerzbank hisselerinin yüzde 2,1 oranında ucuzlamasında Türkiye'deki ekonomik kriz etkili oldu.

Yıl başında 4,50 liradan işlem gören Euro 7, Dolar ise 6 liraya kadar çıktı. Türk finans piyasasındaki huzursuzlukta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın Cuma günü yapması planlanan yeni ekonomik modelle ilgili açıklamalarının yatırımcıda belirsizlik uyandırmasının da rolü olduğu belirtiliyor.

Alman ve Avrupa bankalarının uzmanları Lira'nın hızlı düşüşüne güven krizinin yol açtığı, hukuk güvensizliği, yüksek enflasyon ve Merkez Bankası'nın bağımsızlığıyla ilgili endişelere Türkiye'nin devlet iflasına sürüklenme ihtimalinin de eklendiği, bunun da kredi sigorta primlerinin rekor düzeye çıkmasından anlaşıldığı görüşünde.

"MB Erdoğan'ın zincirinden kurtulmalı"

Alman BayernLB bankasından Manuel Andersch "Lira serbest düşüşe geçmiş görünüyor. Türk Merkez Bankası Erdoğan'ın zincirlerinden kurtulup faizleri yüksek oranda arttırmadığı sürece ödeme bilançosu krizi kaçınılmazdır" değerlendirmesinde bulundu.

"Artık iflas olasılığı konuşuluyor"

LBBW bankası analisti Clemens Bundschuh da Türk Lirasının girdap içinde bulunduğunu belirterek Türkiye'nin en büyük sorununun güven bunalımı olduğunu söyledi. Yatırımcıların ellerindeki hisse ve tahvilleri hızla elden çıkardıklarına ve bu durumun Lira üzerindeki baskıyı artırdığına dikkat çeken Bundschuh, "Başlangıçta hukuk devleti ve Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadelede yeterince bağımsız olmaması sorun iken artık piyasalar iflas olasılığı üzerinde duruyor" dedi.

"Cumhurbaşkanının Allah'tan yardım beklediği ülke"

VMC Markets yatırım şirketinin piyasa analiz uzmanı Michael Newson ise uluslararası yatırımcıların kısa süre öncesine kadar para krizinin yerel bir sorun olduğunu sanmakla yanıldıklarına dikkat çekerek "Değer kaybının hızlanması Türkiye ile iş yapan Avrupa bankalarıyla ilgili endişelerin artmasına yol açtı. Cumhurbaşkanının Allah'tan yardım beklediği ve dünyayı karşısına aldığı bir ülkede yeni ekonomik modeller sıkıntıları gidermeye yetmez” diye konuştu.

VP Bankası baş iktisatçısı Thomas Gitzel ise merkez bankasının kararlı müdahalede bulunup faizleri arttırarak Türk Lirasının değer kaybetmesine seyirci kalmayacağını göstermesi gerektiğini söyledi. Gitzel son gün ve haftalarda böyle bir kararlılık görülmediğini sözlerine ekledi.

"Euro Bölgesine etkisi sınırlı olur"

Berenberg Bankası baş iktisatçısı Carsten Hesse Türkiye'deki ekonomik kriz ve Avrupa ekonomisi üzerindeki muhtemel etkilerini şöyle değerlendirdi:

"Türkiye çok zor bir durumda. Krediyle finanse edilen hızlı büyümenin ardından enflasyonun tırmanması ve Lira'nın değer kaybetmesi Türkiye'nin devlet iflasına sürüklenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Türkiye açısından söz konusu olan risklerin dışında Euro Bölgesi de sıkıntıya girebilir. Euro Bölgesi Gayrı Safi Hasılasının aşırı derecede etkilenmesini beklemiyorum. Türkiye'ye yapılan ihracat yüzde 20 oranında daralsa bile bunun Euro Bölgesi'nin milli gelirinde yaratacağı kayıp yüzde 0,1'i geçmez.”