Türk yazardan Avustralya denizaltısı öyküsü

Yazar Vecihi Başarın, `Beneath the Dardanelles' (Çanakkale Boğazı Derinliklerinde) isimli yeni kitabının tanıtımını Avustralya'nın tarihi mekanlarından Shrine Anıtı'nda gerçekleştirdi. Shrine Anıtı'nda, çok sayıda davetli grubu önünde ilk defa tanıtılan kitap, 1'inci Dünya Savaşı sırasında, Marmara Denizi'nde batırılan Avustralya Denizaltısı AE2'nin hikayesini anlatıyor. 25 Nisan 1915 tarihinde Çanakkale Boğazı'ndan geçmeyi başaran AE2 denizaltısı Marmara'daki Osmanlı deniz trafiğini oldukça etkilemişti. AE2, 5 gün sonra Osmanlı hücum botu Sultanhisar tarafından sıkıştırılınca, kaptanı vanaları açarak denizaltıyı batırırken kitapta bu içinde `AE2' ve `Sultanhisar Gemisi'nde yaşananları konu alıyor. Yazarlığını Vecihi Başarın'ın eşi Hatice Başarın ile beraber yaptığı `Beneath the Dardanelles' isimli kitabın tanıtım toplantısına, Victoria Muharip Gaziler Bakanı Tony Robinson, Melbourne Başkonsolosu Aydın Nurhan, AE2 Denizaltısı mürettebatından Bunts Thomson'un torunu John Tompson ve çok sayıda Avustralyalı davetli katıldı. Melbourne Başkonsolosu Aydın Nurhan, Avustralya ve Türkiye'nin dostluğunun savaşla başladığını belirtirken, Çanakkale Savaşı hakkında Türkler tarafından İngilizce olarak hazırlanmış ve literatüre geçmiş kaynak azlığından yakındı, bu konuda çalışmalarından dolayı Vecihi ve Hatice Başarın çiftine teşekkür etti. Victoria Muharip Gaziler Bakanı Tony Robinson ise Türk ve Avustralya dostluğunun önemini vurgulayarak buna katkı sağlayan Vecihi Başarın'ı çalışmalarından dolayı tebrik etti. Ayrıca günün anısına üzerinde Mustafa Kemal Atatürk'ün Çanakkale'de hayatını kaybeden asker aileleri için söylediği ``Kanlar içinde yatan ve hayatlarını kaybetmiş kahramanlar şimdi dost bir ülkenin topraklarında yatıyorsunuz. Bu yüzden huzur içinde uyuyun. Ülkemizde yan yana yatan Mehmet'ler ve John'ler arasında bizim için hiçbir fark yoktur. Siz çocuklarını uzak ülkelerden gönderen anneler gözyaşlarınızı siliniz. Çocuklarınız şimdi bizim yüreğimizde yatıyor ve huzur içindeler. Bu topraklarda hayatlarını kaybettikten sonra onlar artık bizim çocuklarımız olmuşturö sözlerinin üzerinde olduğu bir flama da Vecihi Başarın tarafından Bakan Tony Robinson'a hediye edildi. Kitap yazarlarından Vecihi Başarın kitabın en önemli özelliğinin AE2 Denizaltısının kaptanı ile Sultanhisar Hücumbotu'nun kaptanının ağzından anlatılanları dostluk platformunda ortaya koymaları olduğunu söylerken, ``Ali Rıza Kaptan'ın hatıraları ilk defa İngilizce'ye çevrilmiş vaziyette ve de bu bizim açımızdan çok önemli çünkü şimdiye kadar kendi yönümüzden bu olayı hiç anlatmamışız bu ilk defa oluyor'' dedi. Tanıtım toplantısı sonunda Vecihi ve Hatice Başarın çifti katılımcılar tarafından satın alınan kitapları imzalarken özellikle Avustralyalı davetliler kitaba büyük ilgi gösterdi. Kitapta, 1918 yılında sona eren 1'inci Dünya Savaşı sonuna kadar Anadolu'da esir kalan AE2 Denizaltısı mürettebatının torunlarının açıklamalarına değinilirken, Osmanlı'nın Sultanhisar torpido botunun kaptanı Ali Riza Bey'in 1947 yılında yayınlanan anılarına da ilk defa İngilizce olarak yer verildi. Beneath the Dardanelles ile 5''nci kitabını piyasaya çıkaran Vecihi Başarın kitabın Türkçe baskısını da 1 yıl içinde tamamlanması planlandı. Bundan 10 sene önce dönemin Rahmi Koç müzesi Müdürü Selçuk Kolay tarafından Çanakkale'de bulunan AE2 Denizaltısı, 73 metre derinlikte hala akıbetini beklemekte. Geçen yılın Eylül ayında Avustralya'dan Türkiye'ye giden ve aralarında 10 dalgıcın bulunduğu 25 kişilik bilimsel heyet denizaltının durumunun tespitini yapmıştı. Uluslararası anlaşma gereği eğer AE2 Denizaltısı battığı yerden çıkartılırsa Türkiye'ye ait olacak.