Türkiye, AİHM kararlarını gecikmeli uyguluyor

AİHM kararlarının uygulanışını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin konuya ilişkin yıllık raporu Strasbourg'da yayımlandı.

Rapora göre Türkiye hakkında AİHM tarafından geçtiğimiz yıllarda açıklanmış olup Bakanlar Komitesi gündeminde denetlenmekte olan en kalabalık dava grubunu polis ve jandarmanın neden olduğu “kötü muamele” ve kötü muamele uygulaması hakkında yeterli soruşturma gerçekleştirilmemesi oluşturuyor. Bakanlar Komitesi önünde bu konuda denetimi devam eden 130 karar var.

İfade özgürlüğü davaları

Türkiye hakkında Bakanlar Komitesi önündeki ikinci önemli dava grubu ise ifade özgürlüğü ihlalleriyle ilgili. Bu grupla ilgili 106 AİHM kararının uygulanışı da Bakanlar Komitesi önünde denetim sürecinde.

Türkiye hakkında Bakanlar Komitesi önünde bu iki dava grubunu sırasıyla “gösteriler sırasında güvenlik güçlerinin kullandığı aşırı güç” (55 karar) ve “güvenlik güçlerinin askeri operasyonlar sırasında neden olduğu insan hakkı ihlalleri ve bunlara ilişkin etkisiz soruşturmalarla” (37 karar) ilgili dava grupları izliyor.

Bakanlar Komitesi gündeminde “Nedim Şener grubu” başlığı altında, “araştırmacı gazetecilerin gerekçesiz tutuklanmalarının neden olduğu insan hakkı ihlalleri” konusunda da 2 karar bulunuyor.

AİHM kararları geç uygulanıyor

Bakanlar Komitesi istatistikleri, Avrupa ülkelerinin AİHM kararlarını uygulamakta geciktiklerini de göstermekte. AİHM tarafından hükmedildikten en az 5 yıl sonra devletler tarafından uygulanan karar sayısında 2016 yılında rekor kırıldı. 2016 yılında Bakanlar Komitesi gündeminde denetimdeki 1493 davadan 720’sini AİHM tarafından en az 5 yıl önce hükmedilen kararlar oluşturuyor.

AİHM kararlarını uygulamakta en geciken devletler Rusya ve Türkiye. 2016 sonunda Bakanlar Komitesi gündeminde Türkiye’ye ilişkin 178 kararın 118’i ni AİHM tarafından en az 5 yıl önce hükmedilmiş kararlar oluşturuyor.

Türkiye için tazminat rekoru

İstatistikler, AİHM’nin 2016 yılında hakkında en fazla tazminata hükmettiği devletin de Türkiye olduğunu gösteriyor. AİHM geçen yıl karara bağladığı davalarda Ankara’yı toplam 20 milyon 743 bin 112 Euro tazminata mahkûm etti. AİHM’in 2015 yılında Türkiye hakkında açıkladığı davalarda hükmettiği tazminat miktarı 4 milyon 578 bin euro olarak kaydedilmişti.

AİHM 2016 yılında 47 Avrupa ülkesi hakkında toplam 82 milyon 288 bin 794 Euro tazminata hükmetti.

1 Mart 2017 tarihli son verilere göre, Türkiye şu anda Ukrayna’nın ardından AİHM gündeminde hakkında en fazla dava başvurusu olan ülke konumunda. AİHM gündemindeki toplam 87 bin 850 dava başvurusunun 18 bin 850’sini Ukrayna, 17 bin 800'ünü ise Türkiye’ye karşı yapılmış şikâyetler oluşturuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg