Türkiye'de vatandaşlar sonunda dolar satmaya başladı mı?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre 5 Şubat haftası itibarıyla yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatları 2,1 milyar dolar azaldı.
Döviz mevduatlarında son 10 ayda görülen en sert düşüşün kaydedilmesi Türkiye'de dolarizasyonun tersine çevrilmesi açısından olumlu olarak değerlendirildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın verilerine göre 5 Şubat haftası itibarıyla yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatları 232,9 milyar dolara geriledi.
Böylelikle döviz mevduatlarında Nisan 2020'den bu yana görülen en sert düşüş kaydedildi.
Bloomberg HT'nin haberine göre 29 Ocak haftası da dikkate alındığında son iki haftada döviz mevduatlarının 3,2 milyar dolar azaldığı görüldü.
Mevduatların dağılımına bakıldığında gerçek kişilerin döviz mevduatları 1,4 milyar düşüşle 148,1 milyar dolara geriledi.
Tüzel kişilerin döviz mevduatları ise 751 milyon dolar gerileyerek 84,8 milyar dolar oldu.
Ancak kimi ekonomistler halen yurt içi yerleşiklerin elinde 232 milyar dolar olduğunu hatırlatarak dolarizasyonun tersine döndüğünü söylemek için henüz erken olduğunu vurguladı.
"Bunu söylemek için henüz erken"
Bahçeşehir Üniversitesi Uluslararası Finans Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakkı Öztürk, Twitter'dan yaptığı açıklamada, "Ters dolarizasyon olması için enflasyon ve risk primlerinin kalıcı olarak düşmesi gerekir" tespitinde bulundu.
DEVA partisi kurucusu Ömer Rıfat Gencal da bu durumda altın fiyatlarındaki düşüşün de etkisi olduğunu vurgulayarak ters dolarizasyonun başladığını söylemek için erken olduğunu aktardı.
Altın fiyatlarındaki düşüşün etkisi
Geçen hafta altının ons fiyatı 1800 doların da altına gerilemişti.
Dünya gazetesinin haberine göre bu durum yurt içi yerleşiklerin kıymetli maden depo hesaplarının dolar karşılığının gerilemesine neden oldu.
Böylece döviz mevduatlarındaki azalmanın 1 milyar 15 milyon doları kıymetli maden depo hesaplarındaki azalmadan ötürü meydana geldi.
Yalova Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nden Doç. Dr. Baki Demirel de Twitter'dan, "Gerçek kişilerin hesaplarında belirgin bir değişme yok. Ters dolarizasyon başlıyor tam tamı çalanlar ya yanılıyor ya da yanıltıyor" dedi.
TCMB'nin rezerv birikimi için şartı ters dolarizasyon
Reuters'ın haberine göre piyasalar, TCMB'nin döviz alım ihalelerine başlama zamanlaması için ters dolarizasyonu şart koşması açısından bu verileri yakından takip ediyor.
Piyasada bundan sonra sürecin kalıcılığı izlenecek.
Türkiye'de yaşayanlar geçen yıl TL'nin dolar karşısında değer kaybetmesi ve uygulanan düşük faiz politikası nedeniyle dolar alımına yönelmişti.
Kasım ayında yapılan ekonomi yönetimindeki değişikliğin ardından ise TL, dolar ve euro karşısında yaklaşık yüzde 20 değer kazandı.
Piyasaların ters dolarizasyonu yakından izlemesinin bir nedeni de TCMB'nin bu durumu rezerv birikimine başlama şartlarından biri olarak görmesi.
TCMB Başkanı Naci Ağbal Reuters ile gerçekleştirdiği söyleşide, "Son dönemde yurt içi yerleşiklerin TL cinsi varlıklara yönelme eğilimi gözlemliyoruz" demişti.
Ağbal bu durumun ters dolarizasyon sürecinde önemli bir sinyal olduğunu ancak döviz alım ihalelerine ilişkin "bu yönelimin sürekliliğe dönüşmesi ve güçlü olması karar vermek bakımından önemli bir gösterge olacaktır" demişti.
"TL'ye ilgi görüyoruz"
Reuters'a konuşan bir bankanın hazine masası yetkilisi, "Yabancı tarafında TL'ye oldukça yoğun bir ilgi görüyoruz. Bireysel tarafta da dövize ilginin zayıfladığını görüyoruz. TCMB'nin söylemleri yereller tarafında son dönemde görülen döviz mevduat artışlarının bir bölümünün yastık altındakilerin sisteme kazandırılması olduğunu gösteriyor" dedi.
Aynı yetkili, "Biz de lokallerin döviz yöneliminin neredeyse kalmadığını hatta haftalık fiyat değişimlerinden arındırılmış milyar dolar seviyesinde TL'ye geçiş de görüyoruz" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da uzun zamandır, "Vatandaşlarımızdan tercihlerini Türk Lirası'ndan yana kullanmalarını istiyorum" çağrısında bulunuyordu.