Türkiye, Endonezya'ya 'un savaşı' açabilir
Türkiye, un ithalatına geçici koruma önlemi getiren Endonezya'ya Dünya Ticaret Örgütü nezdinde dava açabilir. Türkiye, Endonezya'nın un ithalatına geçici vergi getirerek aldığı geçici koruma önleminin kesin hale gelmesi halinde bu ülke hakkında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) nezdinde dava açabilir.
Gıda ihtiyaçlarının büyük bölümünü ithal eden Endonezya, 5 Aralık itibariyle 200 gün süreyle ithal una yüzde 20 oranında ithalat vergisi getirdi. Haziran sonuna kadar geçerli olan vergi en çok Endonezya'nın un ithalatının yüzde 60'ını oluşturan Türkiye'yi etkiledi.
Orta Anadolu Hububat İhracatçılar Birliği Un Tanıtım Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Ünlü, geçici önlemin kalıcı hal alması halinde Türkiye'nin DTÖ nezdinde Endonezya'ya dava açabileceğine dikkat çekerek, "Bu tabii Ekonomi Bakanlığı'nın işi, ama tahmin ediyorum ki Endonezya aleyhine dava açılır" dedi.
Konu hakkında bilgi sahibi bir ekonomi yetkilisi de diplomatik girişimlere öncelik vereceklerini belirterek, "Her ülke DTÖ üyesi olduğu için ticari ihtilafların nasıl çözüleceği belli. (Kalıcı) önlemsiz kapatmak için her türlü önlemi alıyoruz, DTÖ nezdinde girişim son çare olacaktır" diye konuştu.
Dünyanın başlıca un ihracatçılarından Türkiye'nin Endonezya'ya un ihracatı, 2011 sonundaki 376,000 ton seviyesinden 2012 sonunda 210,000 ton düzeyine geriledi. İhracatın mali değeri ise 137.5 milyon dolardan 73.6 milyon dolara indi.
Sektör yetkilileri, Endonezya'nın başlattığı ithalat vergisinin ardından bu ülkeye un ihracının durduğunu, sadece eski kontratlar kapsamında ihracat yapıldığını ifade ettiler.
Endonezya'ya 244 milyon dolarlık ithalat
TÜİK verilerine göre ikili ticarette geçen yıl 1.55 milyar dolar açık veren Türkiye'nin Endonezya'ya yaptığı başlıca ihraç kalemini un oluşturuyor.
Türkiye'nin Endonezya'ya ihracatı geçen yıl 243.7 milyon dolar seviyesindeydi. Ülkeler, tarım veya benzeri faaliyet alanlarının ticaretten öngörülemeyen şekilde zarar gördüğünü kanıtlamaları halinde, aldıkları geçici önlemleri kalıcı hale getirebiliyorlar.
Önlemlerden zarar gören ülkeler ise kalıcı önlemlerin kaldırılması için DTÖ nezdinde dava açabiliyor.
Endonezya'nın aldığı geçici önlemin akılcı bir temele dayanmadığını ifade eden Ünlü, ithalat vergisi başlatılmadan önce Endonezyalı un üreticilerinin satışlarını artırdıklarını ve kârlı olduklarına dikkat çekerek, "Hükümet yetkilileri her görüşmede DTÖ (nezdinde dava açılması) konusunu Endonezyalı yetkililere iletti. İş bu seviyeye varmadan çözülmesini isteriz" dedi.
Endonezya ile DTÖ nezdinde konsültasyon isteyen Türkiye, son konsültasyonunu geçici ithalat vergisinin getirilmesinin ardından Ocak ayında yaptı. İthalat vergisinden zarar gören diğer ülkelerden Sri Lanka ve Avustralya da ülkeler arası resmi bilgi alışverişinin yapıldığı konsültasyon görüşmeleri yürütüyor.
Beslenme alışkanlıları değişiyor
Güneydoğu Asya'nın en büyük ekonomisi olan Endonezya'nın artan 240 milyon nüfusu, yükselen ortalama gelire paralel olarak alışılagelmiş beslenme alışkanlıkları da pirinç ve benzeri ürünlerden ekmek, noodle ve ete kayıyor.
Endonezya geçen yıl itibariyle tükettiği tahıl ve unun tamamını ithal ediyordu. Bu iki ürün pazar payı git gide artan ekmek, bisküvi ve hazır tüketim ürünlerinin üretiminde kullanılıyor.