Türkiye hangi kriterleri yerine getirmek zorunda?

AB Komisyonu Türkiye'ye haziran sonunda itibaren vize serbestisi tanınması konusunda tavsiye kararında bulundu. Türkiye'nin bunun için biyometrik pasaport uygulamasına geçmesi de kriterler arasında. Biyometrik pasaportların AB standartlarına göre yürürlüğe konulması için Türkiye'ye geçiş dönemi tanınacak. AB Komisyon Yardımcısı Frans Timmermans'a göre Türkiye'nin bunun için yıl sonuna kadar zamanı olacak. İlk aşamada Türk vatandaşları Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu'nun (ICAO) standartlarına uygun biyometrik pasaportları kullanabilecek. Bu pasaportların üzerinde kişiye ait fotoğraf ve parmak izi elektronik olarak kayıtlı.

Beş önemli kriter

AB Komisyonu'nun haziran sonuna kadar Türkiye'den beş koşulu yerine getirmesini istiyor. Bu koşullar yolsuzlukla mücadele, kişisel verilerin korunması, AB ülkeleri ile yargı alanında işbirliğine gidilmesi, Avrupa Birliği polis teşkilatı Europol'le daha sıkı işbirliği ve terörle mücadele yasaları ve uygulamalarının gözden geçirilmesi. Komisyon sonuncu madde konusunda hassas. Türkiye'den terörizmi çok daha net biçimde tanımlamasını ve ölçülü olarak kullanmasını isteniyor.

AB içinde Türkiye'ye yönelik özellikle basın ve ifade özgürlüğü konusunda eleştiriler yöneltiliyor. Türkiye'ye vize serbestisi tanınmasının ardından özellikle Güneydoğu'da sürdürülen operasyonlar nedeniyle buradaki vatandaşların kitlesel olarak Avrupa Birliği ülkelerine seyahat edeceklerine dair endişeler var.

AP'den eleştiri

Avrupa Parlamentosu'ndaki en büyük grup olan muhafazakar Hristiyan Demokrat'ların (EVP) Grup Başkanı olan Manfred Weber, Komisyon'un Türkiye'nin 72 koşulu yerine getirmesini beklemeden vize serbestisi konusunda tavsiye kararında bulunmasını eleştirdi. Weber, "AP, Türkiye'nin eksik kriterleri yerine getirmesinin ve AB içişleri bakanlarının bunu değerlendirmelerinin ardından vize serbestisi konusunda oylama yapmalıdır" dedi.

Sol Partili Avrupa Parlamentosu milletvekili Martina Michel'e göre ise AB Komisyonu Türkiye ile 'aceleci bir işbirliği' yaptı.

Sosyal Demokrat Partili AP milletvekili Birgit Sippel, Türkiye'nin bu kadar süre içinde kriterlerin büyük çoğunluğunu tamamlamasına şüpheyle bakıyor. Sippel, "Nasıl oluyor da birden bire neredeyse bütün alanlarda herşey günlük güneşlik görünüyor" dedi.

Liberal kanattan Guy Verfofstadt ise vize serbestisi için Türkiye'den terörle mücadele yasalarında reform talep edilmesini istedi. Verhofstadt, terörle mücadele yasalarının şimdiye dek Cumhurbaşkanına muhalif gazetecilerin susturulması için kullanıldığını belirtti.

AB ile Türkiye arasında mülteci akınının kontrol altına alınması için 18 Mart'ta sağlanan anlaşma uyarınca, Türkiye 21 Mart'tan itibaren yasa dışı yollardan Yunanistan'a giden sığınmacıları geri alıyor. Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından Yunanistan'a geçiş yapan sığınmacıların sayısı büyük oranda azalma kaydetti.