Türkiye'nin Doğu Akdeniz'e yolladığı Fatih gemisinden sonra ikinci sondaj gemisi Yavuz, Karpaz açıklarına ulaştı. Kıbrıs, 'egemenlik haklarının ihlal edildiğini' belirterek Ankara'ya tepki gösterdi.
Gebze'den 20 Haziran'da düzenlenen törenin ardından yola çıkan Yavuz, gerekli ikmal ve kontrollerin yapılmasının ardından bir süredir bekletildiği Mersin-Taşucu'ndan yola çıkmıştı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, hafta sonu yaptığı açıklamada, Yavuz sondaj gemisinin, bir hafta içinde Doğu Akdeniz'de Kuzey Kıbrıs’tan alınan ruhsat bölgesinde, Karpaz'da ilk sondajına başlayacağını açıklamıştı.
Yavuz’un bölgeye gelmesi Kıbrıs’ın tepkisine neden oldu. Egemenlik haklarının Türkiye tarafından ihlal edildiğini belirten Kıbrıs, Ankara’yı kınadı.
Kıbrıs Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, “İkinci sondaj faaliyeti, Kıbrıs’ın Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne ve uluslararası hukuka dayanan egemenlik haklarını devamlı surette ihlal eden Türkiye’nin gerginliği artırmasıdır. Bu aynı zamanda Kıbrıs Cumhuriyeti’nin egemenliğine yönelik ciddi bir ihlaldir” ifadelerine yer verildi.
Türkiye ve Güney Kıbrıs arasındaki gerginliğin boyutu, 2010'dan itibaren Doğu Akdeniz'de zengin hidrokarbon yataklarının keşfedilmesi ve uluslararası büyük enerji şirketlerinin bölgeye akın etmesiyle birlikte artmaya başladı.
ABD'nin Noble ve Exxon Mobil şirketlerinin yanı sıra İtalyan ENI ve Fransız Total şirketleri Kıbrıs ile yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde bölgede faaliyetlerini devam ettiriyorlar. Exxon Mobil'in 2018 sonunda Kıbrıs'ın güney tarafında yer alan 10 numaralı parselde doğalgaz aramaya başlaması gerginliği daha da artıran bir adım oldu.
Geçen ay, Yunanistan, Kıbrıs ve İsrail, East-Med adıyla enerji alanında işbirliği kararı aldı. Netanyahu, Anastasiadis ve Çipras Güney Kıbrıs'ta buluştu. Üç ülke, Doğu Akdeniz'den Avrupa'ya uzanacak bir boru hattı inşa etmeyi planlıyor. Hat şu anki planda Türkiye'yi Doğu Akdeniz'deki enerji sahasında baypas ediyor
Ankara'nın Güney Kıbrıs'ın bu hamlesine yanıtı gecikmedi. İlk sondaj gemisi Fatih'i Türk savaş gemilerinin korumasında Akdeniz'e çıkaran Türkiye, kendi kıta sahanlığında kalan bölgelerde doğalgaz arama faaliyetlerine başladı. Türkiye, ikinci sondaj gemisi Yavuz'un da hem Türkiye hem de Kuzey Kıbrıs karasularında doğalgaz arama faaliyetlerine başlayacağını açıkladı.
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Yunan basınına yaptığı bir açıklamada "Yavuz" ve "Fatih" araştırma ve sondaj gemilerinin bölgedeki varlığından duyulan endişe için, "Yunan karasularında sondaj yapılmasına izin verilmeyeceğini, gerekli önlemlerin alındığını" söylemişti.
Yunan ordusunun Doğu Akdeniz'de olası bir gerginliğe karşı bekletildiği haberleri üzerine geçen hafta Yunanistan Savunma Bakanı Evangelos Apostolakis'e durumunda ABD veya AB'den ordu desteği geleceğine güvenebilir miyiz?" diye sorulmuştu. Bakan bu soruya cevap olarak, "Bağımsız hareket etmemiz gerekecek" demişti.
TIKLAYIN: Metin Gürcan: Türkiye Doğu Akdeniz'de giderek oyun dışı kalıyor