"TSK, BM Güvenlik Konseyi’nden bir karar alınmadıkça Suriye topraklarına ayak basmayacak"
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın, Başbakan Davutoğlu’nun ziyaretiyle de çakışan Suudi Arabistan temaslarından ortak tatbikat çıktığı iddia edildi. Orgeneral Akar’ın ziyaretinin ‘İslam ordusu’ ve terör örgütü IŞİD karşıtı koalisyon çerçevesinde yapılmadığını belirten askeri kaynaklar, ikili ilişkiler kapsamında olduğunu kaydetti. TSK'dan üst düzey bir yetkilinin, "Türk Silahlı Kuvvetleri BM Güvenlik Konseyi’nden bir karar alınmadıkça Suriye topraklarına ayak basmayacak" dediği ifade edildi. Türkiye'nin ocak ayının sonunda müdahil olduğu diplomatik gelişmeler had safhadayken en çok dikkati Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın Suudi Arabistan’ı ziyareti çekti. Akar’ın ziyaretinde, “Ortak tehditlere karşı ortak stratejik işbirliği” kararı alındı.
Hürriyet'ten Deniz Zeyrek'in analizine göre, iki ülke silahlı kuvvetleri ortak tatbikatlar da yapacak. Orgeneral Akar’ın Suudi Arabistan ziyaretinin, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun bu ülkeye gidişiyle çakışması ve Akar’ın Kral Abdulaziz’in yemeğinde çekilen fotoğraflarının basına yansıması, görüşmeleri ön plana çıkarmıştı.
Genelkurmay, resmi açıklamasında Orgeneral Akar’ın 30 Ocak 2016 tarihinde saat 19.30’da akşam yemeğinde Suudi Arabistan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Abdul Rahman bin Saleh AL-Bunyan ile bir araya geldiğini, 31 Ocak 2016 tarihinde, Orgeneral Saleh AL-Bunyan eşliğinde Riyad’da bulunan Hava Kuvvetleri Hava Harekât Merkezi’ni ziyaret ettiğini ve Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz’in verdiği yemek davetine katıldığını duyurdu. Genelkurmay açıklamasına göre Orgeneral Akar, 1 Şubat günü ise Suudi Arabistan Genelkurmay Başkanlığı Karargâhı’nı, Kral Abdülaziz Kara Harp Okulu’nu, Türkiye’nin Riyad Büyükelçiliği’ni ve Riyad Askeri Ataşeliği’ni ziyaret etti, ardından Türkiye’ye döndü.
“İslam Ordusu’yla ilgisi yok”
Kaynaklar, öncelikle ziyaretin Suriye konusundaki terör örgütü IŞİD karşıtı koalisyon faaliyetleri çerçevesinde değil, ikili ilişkiler kapsamında yapıldığını vurguladılar. Bu da şu anlama geliyor: Ziyaretin gündeminde, 2015 sonunda gündeme gelen “İslam ordusu” yok. Ziyaretin Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin “ABD öncülük ederse Suriye’ye asker göndeririz” açıklamalarına denk gelmesi de tamamen tesadüf. Kaynaklar, TSK’nın iki konuda da mesafeli olduğuna dikkat çekiyor. Üst düzey bir yetkili, “Sözü edilen birlikteliğe zaten ‘İslam ordusu’ denilemez. Böyle bir girişim olursa da Türkiye, askeri kanadında yer almaz” dedi.
Uluslararası toplumun Suriye’ye asker göndermesi konusunda Genelkurmay’ın iki önemli kararı var:
1) ABD, Rusya’nın tavrı nedeniyle BM’den karar çıkarılamayacağının farkında ve dolayısıyla böyle bir hazırlık yapmıyor.
2) Türk Silahlı Kuvvetleri BM Güvenlik Konseyi’nden bir karar alınmadıkça Suriye topraklarına ayak basmayacak.
Bölgesel sorunlara ortak tavır
Bir yetkili, Orgeneral Akar’ın ziyaretiyle ilgili şu bilgileri verdi: “Yakın gelecekte, Türkiye ile Suudi Arabistan ‘Yüksek düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ toplayacak. Sivil alanda görüşmeler sürüyor. Askerler de ikili düzeyde işbirliğini geliştirmenin yollarını arıyor. Suudi Arabistan Genelkurmay Başkanı, Türkiye’ye gelmişti. Akar’ın ziyareti iadei ziyaretti bir bakıma. Karşılıklı ziyaretler sonunda Suudi Arabistan ile askeri işbirliğinin boyutlarının arttırılması hedefleniyor. Buradaki ortak hedef, iki ülke silahlı kuvvetlerinin bölgesel sorunlara müdahale konusunda ortak tavır sergilemesidir. Bu kapsamda ikili ortak tatbikatların yapılması gündemde. Askeri işbirliği ‘eğitim’ alanında da gelişecek.”
İran’ın rahatsız olma ihtimali de dahil
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suudi ordusu ile işbirliğini arttırması, Suudilerle İran arasındaki gerilimin tırmandığı bir döneme denk geliyor. Ankara, İran’ın bu yakınlaşmadan rahatsız olması ihtimalini dikkate alarak hareket ediyor. Diğer taraftan, TSK ile Suudi ordusu arasındaki yakınlaşma, ABD’nin desteğini almış görünüyor. Amerikalıların tek kaygısı, Türkiye’nin İran ile Suudi Arabistan arasında ortaya çıkan Şii-Sünni gerilimine ‘devlet’ olarak dahil olduğu algısının meydana gelmesi.