Türkiye Vatikan'dan Noel Baba'nın kemiklerini istedi
Myra-Andriake Kazı Başkanı ve Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevzat Çevik, Türkiye’den 1087’de kaçırılan Aziz Nikolaos’un (Noel Baba) kemiklerinin iade edilmesi için Vatikan’a çağrıda bulundu.
Prof. Dr. Nevzat Çevik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son dönemde Anadolu’nun çeşitli bölgelerinden yurt dışına kaçırılan eserlerinin geri getirilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başarılı çalışmalar yaptığını, bunun da kendisini mutlu ettiğini söyledi.
”Mesele eser değil, varlıktır. Önemli olan var olduğu bölgeden kaçırılan kültür varlıklarının kendi vatanlarına dönmesidir” diyen Çevik, bu kapsamda çok uzun süreden beri 1087’de yurt dışına kaçırılan Aziz Nikolaos’un kemiklerinin iade edilmesi yönünde çaba gösterdiklerini belirtti.
Noel Baba olarak bilinen Aziz Nikolaos’un bedeninin bir eser olmadığını vurgulayan Çevik, ”Aziz Nikolaos, Hristiyanlık döneminde Allah’ın dinini yayan önemli bir kişilik. Bu dönemde henüz İslamiyet’in olmaması nedeniyle Aziz Nikolaus, İslam dünyası için de önemlidir” diye konuştu.
Mezarı Demre’de
Aziz Nikolaos’un Anadolu’da doğup yaşadığını ve burada öldüğünü, mezarının da Demre’de olduğunu anlatan Çevik, bugün yeryüzünde ”Noel Baba” adına kutlanan yaygın bir ritüelin, bir kültün de başında duran insan olduğunu söyledi.
Aziz Nikolaos’un adının dünyada 2 binden fazla kiliseye verildiğine dikkati çeken Çevik, en erken ve orijinal kilisenin ise Demre’de olduğunu, mezarının da bulunması nedeniyle yörenin en az 1500 yıldır ziyaret edilen, hac merkezi olmuş bir yer olduğunu kaydetti.
”Kendi kilisesinde mezar şapeli var. Orada gömülmek istemiş, (1087 yılında Bali’den gelsinler, benim ölümü zorla alıp yurt dışına kaçırsınlar, orada bir kilise yapıp gömsünler) dememiştir” diyen Çevik, Aziz Nikolaos’un doğduğu yere gömülme isteğine saygı gösterilmesi gerektiğini anlattı.
Mezarından kemiklerinin götürmesinin Aziz Nikolaos’a eziyet olduğunu belirten Çevik, şöyle konuştu: ”Onu buradan alıp götürmek doğru bir şey değil. Aziz’in öldüğü topraklarda, gömüldüğü yerde huzurlu uykusuna devam etmesi lazım. Aslında bizim iade edilmesini istememiz bile yanlış bir şey. Bu kadar doğal bir durumdan, süreçten bahsediyorum. Bize törenle getirip teslim etmeleri gerekir. İtalya’nın Bali kentindeki bir kilisede gömülü bulunan kemiklerin geri gönderilmesine Vatikan belki de izin vermeyecek. Ama Aziz’in kemikleri, kendimizin verdiği bir şey değil. Zorla alınmış, götürülmüş. Balili tüccarlar deniyor, ama benim tespitlerime göre bunun için özel gemiler gelmiş ve halka rağmen zorla alıp götürmüşler.”
Aziz Nikolaus’un kemiklerine turizm olarak ihtiyaçları olmadığını dile getiren Çevik, ”Türkler, Müslüman oldukları halde Aziz’in peşine neden bu kadar çok düşüyorlar’ diyebilirler. Bizim dileğimiz o varlığımıza sahip çıkmak. Onun kutsal bedenine saygı göstermek. Onun doğduğu, öldüğü topraklardaki mezarında bulunmasını sağlamak. Aziz’in kemiklerinin mezarıyla buluşmasını beklemek, oldukça insanı bir istek. Ne turizmle ne de başka bir şeyle ilgisi yok. Bunu bizden çok Avrupalıların istemesi lazım” diye konuştu.
Aziz’e önem vererek konuyu takip etmelerinin gösterdikleri saygıdan olduğunu dile getiren Çevik, ”Aynı saygıyı Vatikan’ın da göstermesini bekliyoruz. Aziz’e bir armağan gibi, kemiklerini vatanına, öldüğü topraklara geri versinler” dedi.
Aziz Nikolaos kimdir?
Hz. İsa’dan sonra 3. yüzyılın ikinci yarısında Patara’da doğup Myra’da piskoposluk yapan Nikolaos, öldükten sonra ”Aziz” kabul edilmiş ve başta eski Rusya Çarlığı olmak üzere Avrupa’nın birçok ülkesinde saygı gösterilmiş.
Avrupa’nın kuzey ülkelerinde ”çocukların koruyucusu ve sevindiricisi” olduğuna inanılan ”Noel Baba” geleneği, Aziz Nikolaos inancıyla bütünleştirilerek yarı dini popüler efsanevi bir kültürün ortaya çıkarılmasını sağlamış.
Aziz Nikolaos’a Doğu Akdenizli gemiciler de saygı göstermiş, teknelerine resmi veya ikonası asılmış, sefere çıkarken ”Dümenini Aziz Nikolaos tutsun” dileği gelenek olmuş.
Demre’deki kilisede bulunan mezarından Aziz Nikolaos’un kemiklerinin 1087’de alınarak İtalya’nın Bali şehrine götürüldüğü belirtiliyor.
Demre’ki Aziz Nikolaos Kilisesi, her yıl yaklaşık 600 bin kişi tarafından ziyaret ediliyor.