Ziraat Odaları Birliği: Üretici ile market fiyatları arasındaki fark 6,4 kata çıktı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ile market fiyatları arasındaki farkın, mandalina ve maydanozda 6,4 kata ulaştığını bildirdi. Bayraktar, “Üreticide 30 kuruş olan mandalinayı tüketici 1 lira 92 kuruşa, 13 kuruş olan maydanozu 80 kuruşa alabiliyor” dedi.
Cihan Haber Ajansı'ndaki habere göre, üretici ve tüketici fiyatları arasındaki makasın acilen daraltılmasını isteyen Bayraktar, bu konuda yapılacak çalışmalara TZOB olarak katkı sağlamak istediklerini bildirdi.
Yaptığı açıklamada, Kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının mandalinada yüzde 538,89, maydanozda yüzde 537,33 olduğunu açıklayan Şemsi Bayraktar şunları kaydetti:
“Mandalina ve maydanozu yüzde 456,89 ile ıspanak, yüzde 434,79 ile portakal, yüzde 332,67 ile kuru incir, yüzde 316,50 ile marul izliyor. Sebze ve meyveler içinde lahanada yüzde 276,51, sivri biberde yüzde 252,69, limonda yüzde 226,54, havuçta yüzde 213,54, salatalıkta yüzde 205,62, karnabaharda yüzde 203,10, pırasada yüzde 201,26 üretici market fiyat farkı var. Bu fark, domateste yüzde 167,04, elmada yüzde 154,37, patateste yüzde 152,22, kabakta yüzde 146, 03, patlıcanda yüzde 131,44, yeşil fasulyede yüzde 114,87, yeşil soğanda yüzde 91,77 oldu. Fiyat farkı baklagillerden kuru fasulyede yüzde 205,11, nohutta yüzde 198,83, kırmızı mercimekte yüzde 108,84, yeşil mercimekte yüzde 90,04, kurutulmuş ürünlerden kuru incirde yüzde 332,67, kuru üzümde yüzde 212,20, kuru kayısıda yüzde 183,91, hayvansal ürünlerden sütte yüzde 173,91, kuzu etinde yüzde 78,76, dana etinde yüzde 60,74 oldu. Pirinçte fiyat farkı yüzde 167,24’ü buldu.”
'Bu durumun sürdürülebilir olmadığı açık'
Bayraktar, şöyle devam etti:
“Üreticide 30 kuruş olan mandalinayı tüketici 1 lira 92 kuruşa, 13 kuruş olan maydanozu 80 kuruşa alabiliyor. Üreticilerimiz narenciyede pazarlama sorunu yaşarken, tüketicinin bu kadar fiyat farkıyla, pahalı ürün tüketmesini anlamak mümkün değil. Yine üreticide 45 kuruş olan ıspanak 2 lira 51 kuruşa, 42 kuruş olan portakal 2 lira 25 kuruşa, 5 lira 5 kuruş olan kuru incir 23 lira 80 kuruşa, adedi 50 kuruş olan marulun 2 lira 8 kuruşa markette tüketiciye satılıyor. Bu kadar fiyat farkı oluşmasının mantıklı hiçbir açıklaması yok. Tarla ile market arasındaki herkesi sorumlu davranmaya davet ediyorum. Bu durumun sürdürülebilir olmadığı açık. Çiftçi zararına satarken, üreticinin çiftçinin sattığının 5-6 katına mal almasının izahı yok.”
Fiyat düşüşünde mandalina, fiyat artışında salatalık birinci
Bayraktar, Kasım ayında marketlerdeki süt fiyatlarında ve piyasaya yeni giren portakal fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 21,83 ile en fazla mandalinada görüldüğünü belirtti. Mandalinadaki fiyat düşüşünü yüzde 17,75 ile karnabahar, yüzde 16,35 ile limon, yüzde 13,10 ile yeşil soğan, yüzde 10,75 ile marul, yüzde 10,16 ile kırmızı mercimek, yüzde 10,11 ile elmanın izlediğini vurgulayan Bayraktar, ayçiçeği yağında yüzde 7,03, kuru soğanda yüzde 6,80, pırasada yüzde 5,33, kuzu etinde yüzde 4,76, pirinçte yüzde 4,55, tavuk etinde yüzde 3,99, yeşil mercimekte yüzde 2,45, kuru kayısıda yüzde 2,10, yumurtada yüzde 2,05, mısırözü yağında yüzde 1,78, kuru üzümde yüzde 1,76, kuru fasulyede yüzde 1,35, ıspanakta yüzde 1,18 fiyat düşüşü olduğunu bildirdi.
Markette en fazla fiyat artışının yüzde 49,81 ile salatalıkta meydana geldiğini belirten Bayraktar şunları söyledi:
“Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 25,58 ile kuru incir, yüzde 20,64 ile kabak, yüzde 15,11 ile maydanoz, yüzde 11,69 ile patlıcan, yüzde 8,04 ile lahana, yüzde 7,25 ile fındık, yüzde 6,89 ile yeşil fasulye, yüzde 5,58 ile patates, yüzde 5,41 ile Antep fıstığı, yüzde 3,54 ile havuç, yüzde 2,94 ile nohut, yüzde 2,27 ile sivri biber, yüzde 2,01 ile domates, yüzde 1,95 ile zeytinyağı, yüzde 0,69 ile dana eti, yüzde 0,06 ile toz şeker izledi.”
Kasım ayında üreticideki süt, yumurta, yeşil mercimek, kırmızı mercimek, nohut, kuru fasulye, yeşil soğan, maydanoz, marul, pırasa fiyatlarında ve piyasaya yeni giren portakal fiyatında değişim olmadığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Üretici fiyatlarında tüketici fiyatlarında olduğu gibi en fazla fiyat düşüşü mandalinada görüldü. Kasım ayında üretici fiyatları yüzde 40 gerileyen mandalinayı yüzde 15,49 ile limon, yüzde 15,38 ile kuru kayısı, yüzde 10 ile patates, yüzde 9,30 ile elma, yüzde 9,28 ile karnabahar, yüzde 5,17 ile pirinç, yüzde 5,08 ile kuru soğan, yüzde 4,41 ile Antep fıstığı, yüzde 1,75 ile kuru üzüm, yüzde 1,72 ile kuzu eti, yüzde 1,70 ile dana eti takip etti. Üreticide en fazla fiyat artışı, markette olduğu gibi salatalıkta meydana geldi. Kasım ayı üretici fiyatı yüzde 86,21 artan salatalığı fiyat artışında, yüzde 40,85 ile patlıcan, yüzde 19,21 ile yeşil fasulye, yüzde 18,71 ile kabak, yüzde 10 ile kuru incir, yüzde 8,55 ile lahana, yüzde 5,81 ile sivribiber, 3,99 ile domates, yüzde 3,90 ile zeytinyağı, yüzde 3,05 ile ıspanak, yüzde 2,40 ile havuç, yüzde 0,55 ile fındık izledi.”