Türkiye'de 12 yaş altındaki çocukların yüzde 72'si hareketsiz

Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi ile Dünya Sağlık Örgütü işbirliğiyle "Türkiye Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması" sonuçları açıklandı. Araştırma sonuçlarında Türkiye’deki 7-8 yaş grubundaki çocukların yüzde 22.5'i şişman, yüzde 2,1'i zayıf olarak nitelenirken, 12 yaş ve üzerindekilerin yüzde 72'sinin hareketsiz bir yaşam sürüyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Ofisi'nce yürütülen "Avrupa Çocukluk Çağı Şişmanlık Araştırması"nın 2013 yılında 21 ülkede yürütülen 3. aşamasına Türkiye de dahil oldu. Araştırma, DSÖ'nün belirlediği kriterler çerçevesinde Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi işbirliğinde Mayıs-Haziran 2013 tarihinde 78 ekip tarafından, 67 ildeki 163 kentsel, 53 kırsal olmak üzere 216 okulda 5 bin 101 öğrenci ile yapıldı.

Proje kapsamında öğrencilerin boy uzunlukları ve vücut ağırlıkları ölçüldü, velilerle öğrencilerin beslenme ve fiziksel aktivite davranışları ile ilgili anket uygulandı. Araştırmanın 3 yılda bir tekrarlanarak okul çağı çocuklarının büyüme sürecinde değişimlerinin izlenmesi hedeflendi.

‘Şişmanlığın yüksek olduğu yer Doğu Karadeniz’

Türkiye çocukluk çağı (7-8 yaş) şişmanlık araştırması (COSI-TUR) sonucunda elde edilen verilere göre, erkek çocuklarda beden kitle endeksine göre şişmanlık yüzde 23,3 olarak tespit edilirken, kızlarda yüzde 21,6 olarak belirlendi. Buna göre, 7-8 yaş grubundaki çocukların yüzde 22.5'i şişman, yüzde 2,1'i zayıf.

12 yaş üzeri yüzde 72 hareketsiz

Yapılan araştırmalara göre; Türkiye'de 12 yaş ve üzerindekilerin yüzde 72'sinin hareketsiz bir yaşam sürdüğü saptandı. Araştırma, Türkiye'de fazla kilolu olma ve obezite sıklığının giderek arttığı ortaya koydu. Çocukların çok hızlı bir büyüme ve gelişme dönemi içinde bulundukları ve bu dönemde onların yeterli ve dengeli beslenme ile düzenli fiziksel aktivite alışkanlıklarını kazanması, sağlıklı büyüme ve gelişmelerine katkı sağlayacağı ve okul başarısının artmasında önemli rol oynayacağına vurgu yapılan araştırmada, şişmanlığın yüksek olduğu bölgeler sıralamasında Doğu Karadeniz yüzde 18,3 ile başı çekerken, İstanbul yüzde 12,4 ile ikinci sırada yer aldı. Ege Bölgesi'ndeki şişmanlık oranı ise yüzde 10,8. Şişmanlığın düşük olduğu bölgeler ise Kuzeydoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da yüzde 3,6, Doğu Anadolu'da ise yüzde 4,2 olarak tespit edildi.

Yüzde 60'ı cips yüzde 56'sı şeker ve çikolata tüketiyor

Araştırma sonuçlarında her 6 çocuktan 5'inin her gün kahvaltı yaptığı, ailelerin yüzde 42,8'inin de çocuklarına her gün taze meyve yedirdiği belirlendi. Çocukların yüzde 50'sinin haftada 1-3 kez şeker içeren gazlı içecekleri, yüzde 60'ı cips ve patlamış mısır, yüzde 56 oranında da şekerleme ve çikolata tükettikleri belirlendi. Bu yaş grubundaki çocukların günlük uyuma süreleri de ortalama 9 saat 30 dakika olduğu bildirildi.

Raporda, TV seyretmenin çocuklar için önemli etkinliklerinin başında geldiği ve hafta içinde çocukların yüzde 96,8'inin TV seyrettiğini bu oranın hafta sonunda yüzde 97,7'ye ulaştığı açıklandı. Türkiye'de bulunan her 4 çocuktan 3'ünün hiç spor kulübüne gitmediği belirtildi.

‘Evlerden yüzde 52,5'inde bilgisayar bulunuyor’

Araştırma sonuçlarına göre, beden kitle indeksine göre çocukların; yüzde 22,5' i şişman (kilolu dahil), yüzde 2,1' i zayıf, erkek çocukların yüzde 23,3'ü şişman (kilolu dahil), kız çocukların yüzde 21,6'sı şişman (kilolu dahil). Boya göre sınıflamada çocukların; yüzde 2.3'ü bodur (ciddi bodur dahil). Vücut ağırlığına göre çocukların, yüzde 2.3'ü zayıf (ciddi zayıf dahil).

Okullarla ilgili sonuçlar incelendiğinde ise okulların yüzde 78,5'inde kantin (kentte yüzde 92,0, kırda 26,4), yüzde 20,6'sında yemekhane (kentte yüzde 17,8, kırda yüzde 26,4) bulunduğu belirtildi. Sonuçlara göre, okulların yüzde 78,5'inda beslenme eğitimi veriliyor, yüzde 96,3'ünde oyun alanı bulunuyor, haftada ortalama 87,8 dakika beden eğitimi dersine süre ayrılıyor.

Cips, hamburger, bisküvi, kek, kurabiye tüketiyorlar

Araştırma yapılan öğrencilerin velileri tarafından verilen bilgilere göre, her altı çocuktan beşi (%yüzde 84,6) her gün kahvaltı yapıyor. Ailelerin yüzde 42,8'i çocuklarının her gün taze meyve, yüzde 18,3'ünün sebze tükettiğini belirtiyor.

Her gün her 10 çocuktan 5'i peynir, 4'ü tahıl, ekmek, yumurta, taze meyve, yoğurt, 3'ü ayran ve süt tüketiyor. Çocuklar haftada 1-3 kez şeker içeren gazlı içecekleri yüzde 50, cips, patlamış mısırı yüzde 60, şekerli barklar ve çikolatayı yüzde 56, bisküvi, kek, kurabiyeyi yüzde 54, pizza, pide, lahmacun, patates kızartması ve hamburgeri yüzde 66 oranında tüketiyor.

Çocukların uyuma süreleri ortalama 9.30 saat olarak ifade ediliyor. Her dört çocuktan üçü (yüzde 74,2) hiç spor kulübüne gitmiyor. Çocuklar hafta içinde yüzde 60 2 saat ve üzerinde, yüzde 40 her gün 1 saat ve 1 saatten az oyun oynuyor. Ailelerin yüzde 30'u okul yolunu güvenli, yüzde 70'i ise güvensiz buluyor. Yüzde 70'i yürüyerek yüzde 20'si servis yüzde 7'si arabayla gidiyor.

Öğrenciler okula giderken yüzde 70'i yürüyerek, yüzde 20'si servisi, yüzde 7'si arabayı, yüzde 0,3'ü bisiklet kullanıyor. Öğrenciler hafta içinde ev ödevi yapma ve kitap okumaya yüzde 71 oranında 1 veya 2 saat zaman ayırıyor.

Evlerden yüzde 52,5'inde bilgisayar bulunuyor. Çocukların hafta içinde yüzde 43,4'ünün ve hafta sonunda yüzde 55,8'inin günlük aktiviteleri arasında bilgisayarda oyun oynama geliyor. Televizyon seyretmek çocukların önemli etkinlikleri arasında yer alıyor. Hafta içinde çocukların yüzde 74,5'i ve hafta sonunda yüzde 87'si günlük 2 saatten fazla televizyon seyrediyor.