Türkiye'de ev ve işyeri satın alan yabancılar vergiden muaf tutulacak!
Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi, ahilik sandığı kurulması, yabancılara konut ve işyeri satışında KDV istisnası, TEDAŞ ve tarımsal kredi alacaklarının yeniden yapılandırılması düzenlemeleri de içeren Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
Teklifle, Gelir Vergisi Kanunu'nun 121. Maddesi "Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi" başlığıyla yeniden düzenleniyor.
Buna göre ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükelleflerinden, belirlenen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin yüzde 5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilecek.
Hesaplanan indirim tutarı, her hal ve takdirde 1 milyon liradan fazla olamayacak.
İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecek. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar ret ve iade edilmeyecek.
Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilecek.
Söz konusu indirimden faydalanabilmek için indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması gerekecek. Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmayacak. Her bir beyanname itibarıyla 10 liraya kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmayacak.
Aynı sürelerde mükelleflerin haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, resen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekecek. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1000 liranın üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması şartı aranacak.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu'nun "kaçakçılık suçları ve cezaları" başlığı altındaki sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamayacak.
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek.
Bakanlar Kurulu, indirim oranını ve bir milyon liralık tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, kanuni oran ve tutarına getirmeye yetkili olacak.
Tapu harcını Bakanlar Kurulu belirleyecek
Damga vergisine tabi kağıtlar arasında yer alan inşaat sektörüne ilişkin farklı sözleşme türlerinde oranların farklılaştırılmasına ve kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının desteklediği sosyal sorumluluk kapsamındaki projelerin başlangıç maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla desteği sağlayanlar ile proje yürütücüleri arasında düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna tutulmasına imkan veriliyor. Bakanlar Kurulu tapu harcı oranını, gayrimenkullerin türleri, gayrimenkul sertifikası karşılığı edinimi, sınıfları, büyüklükleri, bulunduğu yer ve vergi değerleri itibarıyla birlikte veya ayrı ayrı olmak üzere, bir katına kadar artırmaya, onda birine kadar indirmeye yetkili olacak.
İnşa edilen iş yeri ve konutların, satış bedelinin yurt dışından getirilecek döviz olarak ödenmesi şartıyla, Türkiye'de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler ile kanuni ve iş merkezi Türkiye'de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye'de kazanç elde etmeyen kurumlara ilk satışı KDV'den istisna olacak.
Teklife göre, İşsizlik Sigortası Kanunu'nda düzenlemeye gidilerek, gereken görev ve hizmetler için mali kaynak sağlamak, piyasa şartlarında kaynakları değerlendirmek, kanunun öngördüğü ödemelerde bulunmak üzere Esnaf Ahilik Sandığı kurulacak.
Sandık, Kurum Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde işletilecek ve yönetilecek, fon kaynakları ile aynı usul ve esaslar çerçevesinde değerlendirilecek.
Sayıştay tarafından denetlenecek sandığın gelirleri Esnaf Ahilik Sandığı primlerinden, bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlardan, sandığın açık vermesi durumunda devletçe sağlanacak katkılardan, sigortalılardan alınacak ceza, gecikme zammı ve faizlerden, diğer gelir ve kazançlar ile bağışlardan oluşacak.
Giderleri ise sandık ödenekleri, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği ödenecek sigorta primlerinden, hizmetlere ilişkin giderlerden, sandığın hizmetlerinin yerine getirilebilmesi için Yönetim Kurulunun onayı üzerine Kurum tarafından yapılan giderler ile hizmet binası kiralanması, hizmet satın alınması, bilgisayar, bilgisayar yazılım ve donanımı alım giderlerinden meydana gelecek.
Esnaf Ahilik Sandığı, bütçe kapsamı dışında olacak, gelirlerinden vergi kesintileri hariç hiçbir şekilde kesinti yapılamayacak, gelirleri genel bütçeye gelir kaydedilemeyecek.
Esnaf Ahilik Sandığı sigortalıları için sigortalılığının sona ermesinden önceki son 120 gün sürekli çalışmış olanlardan son 3 yıl içinde 600 gün faaliyetini sürdüren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 180 gün, 900 gün faaliyetini sürdüren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 240 gün, 1080 gün faaliyetini sürdüren ve Esnaf Ahilik Sandığı primi ödemiş olanlara 300 gün süreyle Esnaf Ahilik Sandığı ödeneği verilecek.
Teklife göre, Esnaf Ahilik Sandığının gelir ve giderleri üçer aylık dönemler halinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununca ruhsat almış, denetim yetkisine sahip meslek mensubu yeminli mali müşavirlere denetlemesi yaptırılarak, denetim raporlarının sonuçları ilan edilecek.
Sandığın gelirleri ile bu gelirlerle alınan her türlü taşınır ve taşınmazlar Kuruma ait olacak. Sandık, damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında isteğe bağlı sigortalılar, At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler, köy ve mahalle muhtarları ile tarımsal faaliyette bulunanlar hariç olmak üzere, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun "Sigortalı Sayılanlar" başlıklı maddesinin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar Esnaf Ahilik Sandığı kapsamında Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı sayılacak.
Esnaf Ahilik Sandığı sigortası zorunlu olacak. Düzenleme kapsamına giren ve halen faaliyette olanlar düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte, faaliyetine daha sonra başlayanlar ise başladıkları tarihten itibaren Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı olacaklar.
Teklifle Esnaf Ahilik Sandığı sigortasının gerektirdiği ödemeleri, hizmet ve yönetim giderlerini karşılamak üzere, sandık sigortalıları ve Devlet, Esnaf Ahilik Sandığı primi ödeyecek.
Sandık primi, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun prime esas kazançlar ile prim oranları ve devlet katkısına ilişkin maddelerinde belirtilen prime esas günlük kazançlarından, yüzde 2 sigortalı ve yüzde 1 devlet payı olarak alınacak.
Herhangi bir nedenle sigortalılık durumunun sona ermesi halinde, o ana kadar sigortalıdan kesilen Esnaf Ahilik Sandığı primleri ile Devlet payı iade edilmeyecek. Esnaf Ahilik Sandığına sigortalılarca ödenen primler, kazancın tespitinde gider olarak kabul edilecek.
Esnaf Ahilik Sandığı primlerinin toplanmasından Sosyal Güvenlik Kurumu, düzenleme kapsamındaki diğer her türlü hizmet ve işlemlerin yapılmasından İş ve İşçi Bulma Kurumu görevli, yetkili ve sorumlu olacak.
Uygulamaya ilişkin hususlar Sosyal Güvenlik Kurumu ve Kurum arasında düzenlenen bir protokol ile belirlenecek.
İş kurumu eğitim verebilecek
Teklif ile Türkiye İş Kurumu Kanunu'na madde eklenerek, proje karşılığında aktarılan hibe niteliğindeki tutarlara ilişkin düzenleme yapılacak.
Buna göre Kurum, gerektiğinde faaliyet alanı ile ilgili ihalelere, projelere ve programlara münferiden veya ulusal ya da uluslararası kuruluşlarla iş birliği halinde katılmak suretiyle, yurt içinde veya uluslararası düzeyde kurum ve kuruluşlara eğitim ve danışmanlık hizmeti verebilecek.
Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşların kaynaklarından Kuruma proje karşılığı aktarılan hibe niteliğindeki tutarlar hakkında, 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun doğrultusunda işlem yapılacak ve Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlarla yürütülen projeler karşılığı temin edilen hibe niteliğindeki tutarların, Türkiye İş Kurumunun bütçesine gelir kaydedilmeksizin özel hesaplarda izlenmesi imkanı getirilecek.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda yapılan düzenleme ile Esnaf Ahilik Sandığının kurulması nedeniyle buradan ödenek alacakların genel sağlık sigortalısı sayılması sağlanacak.