Türkiye'de toplumun yüzde 30'u 'demokrasi yok' diyor, yüzde 58'i yargının siyasallaştığını düşünüyor
Kadir Has Üniversitesi tarafından her yıl tekrarlanan, "Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması” sonuçlarına göre, 2014’te en çok ekonomik sıkıntı ve işsizlik konuşuldu. “Terör” yine kamuoyu gündeminde yerini alırken, siyasette tüm liderlerin şahsi başarısı düştü. Ankete katılanların yüzde 50,3'ü paralel yapının varlığına inanmakla birlikte, bunu sorun olarak görenlerin oranı 3,6'da kaldı. Katılımcıların yüzde 38,4'ü, 17-25 Aralık 2013 operasyonlarının hükümetteki yolsuzlukları ortaya çıkarma girişimi olduğunu düşünüyor. Toplumun yüzde 79,3’ü en iyi yönetim biçimini parlamenter sistem olarak görüyor.
Katılımcıların yüzde 58,7'si Türk yargısının siyasallaştığını düşünürken, yüzde 24,2'si siyasallaşmadığı yanıtını verdi.
Türkiye'deki demokrasiye ilişkin sorulara ise katılımcıların yüzde 12,9'u, "Demokrasi yoktur", yüzde 30,3'ü "Demokrasi zayıflamaktadır", yüzde 31,4'ü "Demokratikleşmekte olan bir ülkedir" yüzde 20'si ise "Demokratik bir ülkedir" yanıtını verdi.
Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Aydın, Kadir Has Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman, Kadir Has Üniversitesi İktisadi İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Osman Zaim ve İletişim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Banu Baybars Hawks düzenledikleri basın toplantısı ile üniversite tarafından her yıl gerçekleştirilen, "Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması" sonuçlarını kamuoyuna açıkladı. "Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması", 4-14 Aralık 2014 tarihleri arasında Türkiye nüfusunun genel temsiliyetine sahip 26 kent merkezinde ikamet eden, 18 yaş ve üzeri 1.000 kişi ile yüz yüze olarak politika, ekonomik gelişmeler, Türkiye ve uluslararası gündem konularında soruları içeren anket ile gerçekleştirildi.
Muhafazakarlık artıyor
CNN Türk’te yer alan habere göre, ankete katılanların yüzde 37,1'si "Kendinizi siyasi açıdan nasıl tanımlarsınız?" sorusuna 'muhafazakar' olarak yanıt verirken, yüzde 16,5'i Cumhuriyetçi-Kemalist olduğunu belirtti. Soruya yanıt verenlerin yüzde 20,2'si ise kendisini milliyetçi olarak tanımladı. Araştırmadaki "Kendinizi etnik olarak nasıl tanımlarsınız" sorusuna ise, ankete katılanların yüzde 59,7'si "Türk" yanıtını verirken, yüzde 10,3'ü "Kürt" tanımını seçti. Ankete katılanların yüzde 15,5'inin "etnik köken" kavramının anlamını bilmedikleri anlaşıldı.
İşsizlik ve ekonomi en büyük sorun
"Türkiye'nin en önemli sorunu nedir?" sorusunda ise bu yılda işsizlik oldu. Geçen yıl "Türkiye'nin en büyük sorunu ne?" sorusuna işsizlik yanıtı verenlerin oranı yüzde 29,3'den yüzde 33'e yükseldi. Ankete katılanların yüzde 12,8'i en büyük sorun olarak ekonomik krizi, yüzde 5,5'i hayat pahalılığını, yüzde 6,4'ü ise gelir dağılımındaki eşitsizliği gösterdi. Türkiye'nin en önemli sorununu işsizlik ve ekonomiye ilişkin gelişmeler olarak görenlerin toplamı ise yüzde 57 oldu. Terör sorunu ise 2013 yılına göre hızlı bir yükseliş ile yüzde 4,7'den yüzde 13,9'a çıktı. Türkiye'deki en büyük sorunu Paralel Yapı olarak görenlerin oranı ise 3,6 düzeyinde kaldı. Yolsuzluk ise sorun olarak gözükmedi (yüzde 0,7).
Ekonomik sıkıntılar artıyor
Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi sorusunun yanıtlarında ise bu yıl olumsuz etkilenmede çok hızlı bir yükseliş yaşandı. Ankete katılanların yüzde 45,3 son bir yılda ekonomik olarak daha kötü duruma geldiklerini belirtti. Bu oran 2012'de 1,6, 2013'de ise 2,5 düzeyinde kalmıştı. Ankete katılanların 34,8'i hükümetin ekonomi politikalarını başarılı bulurken, yüzde 43,7'si başarısız buldu. Araştırmadaki "Son bir yıldaki ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?" sorusuna ise, ankete katılanların yüzde 31,3'ü olumlu veya olumsuz olarak bir değişiklik olmadığını belirtirken; yüzde 5,8'i "kendimi-ailemi geçindiremedim" yanıtını verdi. Katılımcıların yüzde 7.1'i ise ekonomik olarak daha iyi durumda olduğunu belirtti. Terör için askeri yöntem Ankette geçen yıla göre en belirgin değişiklik terör sorularına verilen cevaplarda oldu. Terör sorununu çözmede en etkili yöntem sorusuna ankete katılanların yüzde 30,9'u siyasi yöntemler yanıtını verdi. Bu oran geçen yıl 35,8 oranında gerçekleşmişti. Aynı soruya askeri yöntemler yanıtı verenlerin oranı 2013'de yüzde 35,9 iken, 2014 yılında yüzde 39,2 düzeyine çıktı. 2013'de yüzde 13,2 olan ekonomik önlemler seçeneğini seçenlerin oranı 2014'de yüzde 9,1 oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı başarılı bulanların oranı yüzde 43,5, başarısız bulanların oranı ise yüzde 35,9 düzeyinde gerçekleşti. Ankete katılanların yüzde 37,5'i Cumhurbaşkanlığı'nın Çankaya'dan taşınmasına olumlu bakarken, yüzde 48'i olumsuz baktığını belirtti. Ankete katılanların yüzde 37,6'sı yeni Cumhurbaşkanlığı Binası'nın ülke kaynaklarının israfı olduğunu belirtirken, yüzde 33,2'si Türkiye'nin gücünü gösterdiğini söyledi. Siyasete ilişkin sorulara verilen yanıtlara göre; hükümeti başarılı bulanların oranı 1 puan artarak 36,7'ye çıkarken, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nu başarılı bulma oranı yüzde 33,8 oldu. Geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlığı döneminde Başbakanı başarılı bulma oranı yüzde yüzde 38,7 idi. Ana muhalefet partisi CHP'yi başarılı bulanların oranı yüzde 19,6'dan yüzde 15,4'e indi. CHP'yi başarısız bulanların oranı ise yüzde 64,4'ten yüzde 67,9'a çıktı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nu başarılı bulanların oranı da 19'dan yüzde 13'e indi. Başarısız bulanların oranı ise yüzde 70,2'ye yükseldi. Kararsızların da içine dağıtıldığı son anket sonuçlarına göre, katılımcıların yüzde 42,1'i bugün seçim yapılacak olsa AKP'ye oy vereceğini belirtirken, yüzde 23,4'ü CHP'ye, yüzde 14,3'ü MHP'ye, yüzde 9,1'i ise HDP'ye oy vereceğini söyledi. Oy vermeyeceğini belirtenlerin oranı yüzde 10,6 oldu.
En çok güvenilen kurum yine ordu oldu
Orduya olan güven 51,7'den 57,7'ye yükselirken yine en güvenilen kurum Ordu oldu. Cumhurbaşkanlığı kurumuna güven oranı yüzde 40,7'den 40,5 düzeyine düşerken, polis ve kolluk güçlerine güven ise 35,3'den yüzde 39,5'e çıktı.
Basının özgürlüğünde güven kaybı
Ankette yer alan demokrasi ve özgürlük konusundaki sorulara verilen yanıtlara göre; geçen yıllara göre en önemli fark medyanın özgürlüğü konusunda oldu. "Türkiye'de düşünce özgürlüğü vardır" ifadesine "Evet" diyenlerin oranı yüzde 30,8'den 27,5'e inerken, "Türkiye'de basın özgürdür" cümlesine "Evet" diyenlerin oranı yüzde 38,5'den, yüzde 24,6'ya indi. Türkiye'deki demokrasiye ilişkin sorulara ise katılımcıların yüzde 12,9'u, "Demokrasi yoktur", yüzde 30,3'ü "Demokrasi zayıflamaktadır", yüzde 31,4'ü "Demokratikleşmekte olan bir ülkedir" yüzde 20'si ise "Demokratik bir ülkedir" yanıtını verdi.
Yargı siyasallaşıyor yanıtı
Katılımcıların yüzde 58,7'si Türk yargısının siyasallaştığını düşünürken, yüzde 24,2'si siyasallaşmadığı yanıtını verdi. Ankete göre, hükümetin dış politika performansını başarılı bulanların oranı yüzde 32,5. İsrail hala Türkiye için tehdit olarak görülen ülkeler sıralamasında ilk sırada yer almakla birlikte, son zamanlarda yaşanan siyasal gelişmeler ABD ile dış politikada işbirliği yapılması isteğini olumlu yönde etkiledi. Hükümetin Kobanê konusundaki görüşlerini destekleyenlerin oranı yüzde 19,1'de kaldı. IŞİD'in terör örgütü olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 93,2 ve IŞİD'in Türkiye için tehdit olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 82,3.