Türkiye'nin ilk kadın yönetmeni Şirin Devrim hayatını kaybetti

T24 - Şakir Paşa ailesinden yetişen pek çok ünlü sanatçıdan biri olan Şirin Devrim, uzun yıllardır yaşadığı New York’ta yaşama veda etti. Devrim’in cenazesi vasiyeti üzerine önümüzdeki günlerde Türkiye’ye getirilerek Büyükada’daki aile kabristanına defnedilecek.

Şakir Paşa ailesinden yetişen pek çok ünlü sanatçıdan biri olan, tiyatro sanatçısı Şirin Devrim, 6 Mart Pazar günü, geçirdiği şiddetli soğuk algınlığı sonucunda yaşama veda etti. Uzun yıllardır Milwaukee’li işadamı Robert Trainer ile evli olan ve New York’ta yaşayan Şirin Devrim 85 yaşındaydı. Sanatçının cenazesi, vasiyeti üzerine önümüzdeki günlerde Türkiye’ye getirilerek Büyükada’daki aile kabristanına defnedilecek.

İstanbul Şehir Tiyatroları’nda 1960’lı yılların ünlü başrol oyuncusu olan Şirin Devrim, ünlü ressam Fahrelnisa Zeid ile yazar İzzet Melih Devrim’in kızı, ressam Nejad Devrim’in kız kardeşi, yazar Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir Kabaağaç) ile gravür sanatçısı Aliye Berger’in yeğeni, seramik sanatçısı Füreya Koral’ın kuzeniydi.

Annesi ikinci evliliğini Irak Kralı I. Faysal’ın kardeşi Emir Zeid ile yaptığı için, çocukluğu İstanbul ile Bağdat kentleri arasında geçen Şirin Devrim, üvey babasının görev yaptığı Avrupa kentlerinde bulunmuştu. İstanbul’da Amerikan Kız Koleji’ni bitirdikten sonra tiyatro öğrenimi için ABD’ye giden Şirin Devrim, ilk evliliğini Amerikalı bir tiyatro öğrencisiyle yapmış, Yale Üniversitesi’nin Tiyatro Bölümü’nü bitirmişti.

1926 doğumlu olan sanatçı, Türkiye’ye döndükten sonra, Küçük Sahne’deki başarılarının ardından İstanbul Şehir Tiyatroları’nda hem oyuncu hem de yönetmen olarak görev yapmış, bu kurumda oyun sahneleyen ilk kadın sanatçı olmuştu.

İkinci evliliğini mühendis Şehsuvar Menemencioğlu, üçüncü evliliğini de tiyatro sanatçısı Mücap Ofluoğlu ile yapan Şirin Devrim, Muhsin Ertuğrul’un Şehir Tiyatroları’ndan ayrılması üzerine bu kurumdan istifa ederek ABD’ye gitmişti.ABD’de pek çok tiyatroda oynama olanağı bulan sanatçı, Stanford, Carnegie-Mellon ve Wisconsin üniversitelerinde ders vermiş, 1970’te Robert Trainer ile evlenmişti.

Son olarak 1980’lerin sonlarında Atacan Arseven’le birlikte “Sarah Bernhardt-Anılar” adlı oyunda oynayan Şirin Devrim’in rol aldığı unutulmaz oyunları arasında Tennessee Williams’ın “Dövme Gül” adlı oyunu da bulunuyordu.

Şirin Devrim, ailesinin öyküsünü İngilizce olarak kitaplaştırmış, kitap daha sonra “Şakir Paşa Ailesi” (Doğan Kitap) adıyla Türkçe olarak da yayımlanmıştı. Sanatçı, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden günümüze uzanan anılarını “Şirin” (Doğan Kitap) adıyla kitaplaştırmış, kitabında İstanbul’dan Berlin’e, Bağdat’tan New York’a, yaşadıklarını, tanığı olduğu olayları, aşklarını ve tiyatro yıllarını içtenlikle gözler önüne sermişti.

Şirin Devrim, anılarında, Şehir Tiyatroları’na girişini şöyle anlatıyordu:

“Muhsin Ertuğrul, benim Küçük Sahne’deki başarımı duymuş; Tunç Yalman’dan da Yale Üniversitesi’nde öğrenim yaptığımı ve oradaki çalışmalarımı öğrenmiş... ‘Kızım, Şehir Tiyatrosu’nda çalışmak ister misin?’ diye sordu. ‘Tabii hocam, isterim’ dedim. ‘Öyleyse bu 1960 sezonu açılışında başlarsın. Peki, hangi rolü oynamak istersin?’ diye sordu. Biraz düşündükten sonra ‘Hırçın Kız’ı önerdim... ‘Üstelik oyunu da sen yöneteceksin’ dedi. Bu sözleri duyunca donakaldım.”