Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de yapmayı planladığı bağımsızlık referandumu öncesinde Kerkük’te Kürtler referanduma destek verirken, Türkmenler ise referandumu boykot edeceklerini belirtiyor. Irak Türkmen Cephesi Sözcüsü Ali Mehdi, “Eğer ‘Hayır’ oyunu kullanırsak ‘referandumu tanıyoruz’ şeklinde yorumlanır. Referandumu boykot ediyoruz” dedi.
IKBY’nin bağımsızlık referandumuyla ilgili siyasi tansiyonun yüksek olduğu bölgelerin başında Kerkük geliyor. IŞİD tehlikesini henüz atlatan Kerkük’ün sokakları da tıpkı Erbil sokakları gibi Arapça, Kürtçe ve İngilizce propaganda afişleriyle donatılmış.
Hürriyet'ten İdris Ermen'nin haberine göre, Daha önce bayrak kriziyle gündeme gelen Kerkük kalesinde Irak bayrağı ile IKBY bayrağı yan yana bulunuyor. Her iki bayrağın altında bulunan afişlerde, “Kürdistan’ın bağımsızlığına evet” sloganları yer alıyor. Kerkük ise referandum konusunda ikiye bölünmüş durumda. Kerkük’teki Kürtler referandumda ‘Evet’ oyunu kullanacaklarını belirtirken Arap ve Türkmenler ise referandumu boykot edeceklerini söylüyor.
Türkmen, Kürt ve Arapların bir arada yaşadığı Kerkük’te siyasi tansiyon Kerkük İl Meclisi’nin referanduma katılma kararıyla yükseldi. 29 Ağustos’ta yapılan oturumda 51 üyeli Kerkük İl Meclisi’nde yapılan oylama sonucunda 21 oyla Kerkük’ün referanduma katılması kararı alındı. Bu hamle üzerine Bağdat yönetimi Kerkük Valisi Necmeddin Kerim görevinden alındı. Ancak Kerim 19 Eylül’de Bağdat hükümetinin kendisini görevden alma kararını reddettiğini ve görevine devam edeceğini belirtti. Bunun üzerine Kerkük’te sürdürülen referandum çalışmaları hız kazandı.
Kerküklü Türkmenler de boykot yönünde çalışmalar başlattı. Irak Türkmen Cephesi tarafından hazırlanan ve üzerinde, “Vatanın bölünmesine ortak olma, referanduma katılma”, “Referanduma hayır”, “Vatanını bölme referandumuna hayır” yazılı broşürler dağıtıldı. Türkmen Milliyetçi Hareketi ise Kerkük Genel Merkezi binasına üzerinde hem Arapça hem de Türkçe yazılı, “Referanduma katılmamak tüm Kerkük halkının ulusal görevidir” afişi astı. Kerküklüler, Bağdat ile Erbil arasında süren referandumun ertelenmesi pazarlıklarını da yakından izliyor.
Bağımsızlık referandumunu boykot edeceklerini söyleyen Irak Türkmen Cephesi Sözcüsü Ali Mehdi referandum ile ilgili stratejilerini, “Kürtlerin sadece yüzde 50’si referandumu destekliyor. Türkmenler olarak bizim stratejimiz bellidir. Biz Irak’ın birliğinden yanayız. Bunu 2003’ten beri savunuyoruz. Kerkük’ün de Kürdistan’a bağlanmaması için her türlü mücadeleyi yürütüyoruz. Irak Türkmen cephesi ve Türkmen partileri referanduma karşı ilk tepki verenler oldu. Biz bu referandumu tanımıyoruz. Eğer ‘Hayır’ oyunu kullanırsak ‘referandumu tanıyoruz’ şeklinde yorumlanır. Yasal olmadığı için referandumu boykot ediyoruz. Referandum ile ilgili bir ay önce, ‘Kerkük’te referanduma hayır’ adlı bir komisyon kurduk. Komisyonun başında ben bulunuyorum. Bütün Kerküklüleri, özellikle Türkmenleri; referandumun gayesi ve neden referanduma katılmadığımız ile ilgili bilgilendiriyoruz. Bütün köy ve kasabalarımızdaki parti bürolarımızda bu konuda çalışmalarımız var” diyor.
Referandumun kanuna aykırı olduğunu söyleyen Irak Türkmen Cephesi Kerkük Korya Bürosu Başkanı Kemal Bayraktar, “Biz bu referandumu bütün Kerkük milletleri adına istemiyoruz. Bu referandum kanuni değil. Bu referanduma sadece biz değil, bütün dünya razı değil. Irak hükümeti ile Irak halkının çoğunluğu bu referanduma razı değil. Referandumun yapılmasına razı olmayacağız. Referandum ile ilgili toplantılar yaptık. Ev ev, kapı kapı dolaşıp referandumun zararlarını anlattık” diyor. Doğma büyüme Kerküklü olduğunu söyleyen Enver Beyatlı adlı bir Türkmen vatandaş ise “Bu şekilde referandum yapılmasını kabul etmiyoruz. Çünkü Kerkük’te üç millet yaşıyor. Bu milletler, Kürt, Arap ve Türkmen olarak üçe ayrılıyor. Referandum gündemde yoktu. Biz barışsever bir milletiz. Biz Kerkük’te herkesin bir arada yaşamasını istiyoruz” diyor.
Öte yandan Kerkük’te Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı Rahimawa mahallesinde yaşayan Kerküklüler ise referanduma destek verdiklerini belirterek, “Kerkük’te Türkmenler, Kürdistan kurulursa yine kardeşçe yaşarız” diyor.