Twitter’ın yasaklanması, beklenenin aksine Türk kullanıcılarının siteyi daha aktif bir şekilde kullanmasına yol açtı. Bazı kullanıcılar DNS ayarlarını değiştirerek Twitter’a girerken, bazı kullanıcılar da farklı “browser”larla siteye girdi.
Twitter’a girerken en çok kullanılan yöntemlerinden biri de “sanal özel ağ” (VPN) servisleri oldu. Hürriyet gazetesinden Ahmet Can, Twitter yasağı ve VPN servisi hakkında en çok sorulan 10 soruya cevap aradı:
TİB tarafından erişime engellenen Twitter için dört farklı koruma tedbiri kararı yer alıyor. Bunlardan üçü Sulh ve Ceza Mahkemesi, biri ise Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından alındı. Söz konusu mahkemelerden verilen kararlar, kapatmanın hakaret suçlarından olduğunu gösteriyor. İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı Binali Yıldırım ve oğlu Erkam Yıldırım’ın başvurusu Anadolu 5. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından sonuca bağlanması Twitter’ın kapatılmasında gerekçe olarak gösterildi. Ayrıca emekli olup İstanbul’a yerleşen Samsunlu bir kadının kullandığı sosyal medyadaki hesaplarına başka kadınların uygunsuz fotoğraflarının yüklendiğini ileri sürerek 4 Mart’ta açtığı dava ile ilgili Samsun 2’nci Sulh Ceza Mahkemesi’nin verdiği kararda yasakta etkili oldu.
Twitter için alınan dört farklı koruma tedbiri kararı, Twitter hesapları bazında alındı. Başka bir deyişle mahkeme tarafından kapatılması gereken Twitter.com değil, Twitter’da bulunan hesapların olması gerekiyor. Ancak TİB, hesapları kapatmak yerine Twitter.com adresinin kapatılmasına karar verdi. Bu da geçen şubat ayında yürürlüğe giren internet yasası değişikliği ile çelişiyor. Çünkü bu yasanın 9 maddesinin 4. bendinde engellemelerin URL bazında yapılabileceği ifade ediliyor.
Twitter’a şu anda bağlabilmenin en kolay yollarından biri Sanal Özel Ağ (VPN) olarak biliniyor. Kullanıcıların sanal olarak başka bir ülkeden internete bağlanmasını sağlayan bu servislerle Twitter’ı kullanmak mümkün. Bu servisler, akıllı telefon, tablet ve bilgisayarlarda kullanılabiliyor. Bilgisayarlarda kullanabilmek için ‘ZenMate’ adındaki tarayıcı eklentisinin yüklenmesi gerekiyor. Akıllı telefon ve tabletlerde ise ‘Hotspotshield’ ve ‘Onavo’ gibi uygulamalar bulunuyor. BlackBerry kullanıcıları ise BlackBerry Internet Service (BIS) kullandığı için rahatlıkla Twitter’a bağlanabiliyor.
Bir eylemin suç olması için ceza kanunlarında açıkça tanımlanmış olması gerekiyor. Bu anlamda ceza kanunlarında yasaklanmış sitelere farklı yöntemlerle bağlanmak suç olmasıyla ilgili herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Ayrıca aksine bir düzenleme bulunmayan her eylem de hukuka uygun sayılıyor. Başka bir deyişle, erişime engellenen bir site için alternatif erişim yöntemleri kullanmak ve bu yöntemleri yaymak, açıklamak, paylaşmak hukuka aykırı veya suç olmadığı belirtiliyor.
Şubatta yürürlüğe giren ve 5651 sayılı İnternet Yasası’nı değiştiren düzenlemeye göre alternatif erişim yöntemlerinin de engellenebilmesinin önü açıldı. Bu yükümlülük ise, internet abonelik hizmeti veren erişim sağlayıcılara yüklendi. Henüz bu konuda bir yönetmelik yayınlanmadığı gibi, erişim sağlayıcılar tarafından da altyapı kurulamadı. Bu yüzden VPN servislerinin şu anda kapatılması mümkün değil. Ancak yönetmeliğin yayınlanması durumunda VPN servislerinin kapatılabilmesi mümkün olacak.
VPN servislerini güvenilir şirketlerin yanı sıra kötü niyetli üçüncü parti şirketler tarafından da geliştirilebiliyor. Bu yüzden her VPN servisi güvenli olduğu ifade edilemiyor. Ancak VPN kullanırken alınması gereken bazı önlemler bulunuyor. Örneğin, bankacılık veya hassas veri olarak tanımlanan işlemlerin VPN servisleri kullanılırken yapılmaması öneriliyor.
VPN servisleri internet verisi kullanımına ekstra bir yük getiriyor. Çünkü kullanıcılar, öncelikle VPN sunucusuna bağlandıktan sonra kullanmak istediği internet sitesine ulaşabiliyor. Bu yüzden kullanıcıların veri trafiği artıyor. Bu da öncelikli olarak internet kotasını çok az da olsa daha hızlı tüketmesini sağlıyor. Akıllı telefonlar ise veri trafiğinin artması ve fazladan bir uygulamanın kullanılmasından dolayı daha fazla güç harcamaya başlıyor. Bu da akıllı telefonların şarjının daha hızlı bitmesini sağlıyor.
VPN servislerinin kullanılması, daha fazla sunucuyla bağlantıya geçilmesini sağlıyor. Sadece yasaklı siteye bağlanırken değil, tüm internet kullanımı süresince çalışan bu servisler, internetin hızına direkt etki ediyor. Böylelikle VPN servisi kullanıcılarının akıllı telefon, tablet veya bilgisayarlarındaki internet bağlanıtısı hissedilir derece yavaşlıyor. Bu yüzden sadece yasaklı siteye bağlanırken VPN servislerini kullanmakta fayda bulunuyor.
Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey, Türkiye’de Twitter’ın kapatılması üzerine Türkçe bir mesaj paylaşarak internet ve akıllı telefon kullanmadan SMS ile de tweet atılabileceğini hatırlattı. Dorsey, Twitter’ın küresel hesaplarından biri olan Policy tarafından yazılan şu mesajı retweet etti: “Avea ve Vodafone’dan 2444’e, Turkcell’den 2555’e START mesajı göndererek SMS üzerinden Twitter kullanmaya başlayabilirsiniz.” Dorsey’in gündeme getirdiği SMS ile tweet atma önceden beri akıllı telefonu olmayanlar için geliştirilmiş bir yöntem. Ortalama 0,333 kuruş karışılığından atılan tweetlerin ardından, Twitter kişiye bilgi niteliğinde yeniden SMS atıyor. Tüketici sadece kendisinin attığı SMS tweetinin ücretini ödüyor.
Twitter’a erişimin engellenmesiyle şirket, Türk bir avukatı görevlendirdi. Dün sabah TİB ile görüşmek üzere Ankara’ya giden Gönenç Gürkaynak, ilk resmi teması yaptı. Engellemenin en kısa zamanda kaldırılması için çalışmalar başlatıldı. Ancak Twitter’ın kullanıcı bilgilerini paylaşmak konusunda çok katı olduğu biliniyor. Şirket, daha önce ABD başta olmak üzere Türkiye’den talep edilen bilgilere cevap vermemişti.