Uçakta ne zaman korkmak gerekir?

Cumhuriyet yazarı Murat Birsel,  Airbus ve Boeing tipi uçakları incelediği yazısında, "Uçakta ne zaman korkmak gerekir?" sorusunu pilotlara sorarak, "G kuvveti diye geldi cevap, yani çekim gücü. Masanın üzerinde duran bardak eğer havada duruyorsa, endişe edin. Ama bir saniyeliğine havaya çıkıp düşmüşse bu normal, türbülans vardır, otomobilin taşın üzerinden geçtiği gibi uçak zıplar yoluna devam eder" yanıtını aldı.

Birsel'in Cumhuriyet'te "Airbus mı? Boeing mi?" başlığıyla yayımlanan (28 Eylül 2015) yazısı şöyle: 

Airbus ve Boeing konusunda aklınıza hiçbir kötü senaryo gelmesin, ikisi de aynı derecede güvenli, hatta çok güvenli.

Airbus ve Boeing dünyanın en büyük iki uçak üreticisi. Airbus Avrupalı. Boeing Amerikan. İki büyük rakip. Her iki firmayı kıyaslayan araştırmaların haddi hesabı yok, zaten birbirlerine üstünlük sağlamak üzere acımasız bir rekabetin içindeler. Biz Türkiye’de en çok Airbus A330’lara ve Boeing 737’lere biniyoruz. Birinin diğerine ne üstünlüğü var diye hem araştırmaları inceledim hem de yıllarca iki uçağı da kullanmış pilotlarla görüştüm. (Pilot arkadaşlarım sözbirliği etmişçesine “bizim camia enteresandır, adımı verme” dediler, ben de kabul ettim.) Ortaya çıkan sonuçlar şöyle:

Airbus iPhone

Mukayese etmek zor, çok teknik detaya girmek gerekiyor. Bu işi biraz Mercedes, BMW kıyaslaması şeklinde düşünebiliriz. Veya iPhone ve android telefon mukayesesine benziyor. iPhone hangisi derseniz cevap Airbus olarak geliyor.

Güvenlik açısından bakacak olursanız, ikisi de çok çok çok güvenli. Konuştuğum bütün pilotlar bunu söyledi ve ekledi: “Güvenlik esas itibarıyla insanla alakalıdır. Yani pilotaj ve bakım. Uluslararası standartlardan şaşmayan bir bakım ve pilot çalışma koşulları güvenlik açısından uçağın modelinden çok daha önemlidir”.

Genelde Airbus pilotlarının daha konforlu bir yolculuk geçirdiklerini söylemek mümkün. Bizdeki Airbus ve Boeing’leri mukayese ettiğinizde Airbus’ı uçuranlar daha konforlu bir kokpitte seyahat ediyor. Biraz üstünkörü olmakla beraber havacılık çevrelerinde iyi bilinen bir benzetmeyle; Airbus’ta önce kokpiti yapmışlar arkasına bir uçak tasarlamışlar. Boeing’de bir uçak tasarlamışlar önüne bir kokpit yapmışlar.

Boeing android

İki uçağın yolcu güvenliği açısından farkı yok, ama felsefeleri farklı denilebilir. Boeing kullanan pilotun komutları kanat ve kuyruklara çelik kablolar vasıtasıyla iletiliyor, dolaysıyla pilot uçağı kullanırken tepkileri algılıyor. Dümeni tutan denizcinin suyu hissetmesi gibi düşünebiliriz. Airbus’larda ise bütün işlem elektronik, uçağı bir joystick ile yönetiyorsunuz. Boeing’in ise ünlü bir tekerlemesi var: If it’s not Boeing, I’m not going (Boeing değilse gitmem)

Uçakta ne zaman korkmak gerekir

Uçaktan korktuğum bir dönem oldu, sonra kendi kendine geçti uçuş korkum. Ama anlayabiliyorum...

Hazır karşımda pilotları bulmuşken gerçeği açık açık bilelim istedim. Hemen her seferinde boşu boşuna korku yaşayanlar adına sordum: Uçakta mutlaka korkulacak bir an vardır, hangi şartlar gerçekleşirse korkmak makul olur? Bir pilot yolcu koltuğunda gidiyorsa ne zaman korkar? Size yolcu koltuğunda otururken “bir şeyler yanlış gidiyor” dedirtecek emareler nedir? “G kuvveti” diye geldi cevap, yani çekim gücü. Masanın üzerinde duran bardak eğer havada duruyorsa, endişe edin. Ama bir saniyeliğine havaya çıkıp düşmüşse bu normal, türbülans vardır, otomobilin taşın üzerinden geçtiği gibi uçak zıplar yoluna devam eder. Bunda hiçbir şey yok. Ama o bardak altı saniye havada asılı kalırsa uçak kaldıramayacağı bir G kuvvetinin içine girmeye namzettir, işte o zaman endişe gerçekçi olabilir.