Ufukta su savaşları var

Yatırımlar su şirketlerinin hisselerinin ağırlıkta olduğu fonlara yöneliyor, bu fonların getirileri yüzde 40'ları aştı.Küresel yatırımcı riskliyatırımlardan kaçarken sığındığı güvenli limanlar ve emtia ürünlerininarasına ilginç bir ürünü daha ekledi: Su. Altın, petrol, soyafasülyesi, pirinç ve buğday derken "su"ya da talep yükseliyor.Yatırımcılar su şirketlerinin hisselerinin ağırlıklı olduğu fonlarayatırım yapmaya başladı. Çin'den ABD'ye kadar halka yeni arz olan suşirketlerinin hisselerine olan talepte patlama yaşanıyor. Çin'dehaziran ayında halka arz edilen Duoyuan Global Water isimli su şirketineredeyse beklediğinin iki katı talep gördü. Duoyan'ın 2009'un ilk üçayında kârı yüzde 39, net satışları ise yüzde 92 arttı. Şu anda 39dolar civarında işlem gören hisselerinin 40 dolara ulaşabileceğibelirtiliyor.

2007 ortasında kurulan PowesharesGlobal Water isimli su fonu 2008 Eylül'ü sonrasına, yani LehmanBrothers'ın çöküşünün hemen sonrasında yatırımcı çekmeye başladı veyıllık bazda yüzde 49'luk bir yükseliş kaydetti. Benzer bir fon olanWater Resources da yüzde 21 yükseldi. 2007 ve 2008 yıllarında halka arzolan su şirketlerinin hisse senetleri de son bir yıl içinde yüzde 18ile yüzde 36 arasında yükseliş kaydetti. Aynı dönemde MSCI Tüm ÜlkelerDünya endeksi yüzde 22 yükseldi.

Palisades Water Index Associateskuruluşunun direktörü Steve Hoffmann, MarketWatch da yayımlananaçıklamasında, "21'inci yüzyılda su dünyanın en önemli kaynağı oldu.Sosyo-ekonomik gelişmelerin geniş ölçekli değerlendirilmesi halindesuyun gelecekte petrolle rekabet edeceği görülüyor. Su sektörü dünyadaelektrik, petrol-doğalgaz ve turizmden sonra en büyük sektör" dedi.İsviçreli varlık yönetimi uzmanı Urs Schön de 500 milyar dolarlıkküresel su pazarının küresel ekonomiden daha hızlı büyüdüğünübelirterek, dünya genelinde şirketlerde yıllık yüzde 7 gelir artışıbeklenmesine karşın su şirketlerinde bu beklentinin yüzde 10'a kadaryükseldiğini dile getirdi. Ayrıca dünya genelinde şirketlerin hissesenetlerinin değeri su şirketlerinin hisse senetlerinden daha yüksekancak su şirketlerinin hisse senetlerinde daha hızlı bir artışgörülüyor. Bu hızlı artış su şirketlerine yatırım yapanların daha fazlagelir elde etmesine neden oluyor.

Nüfus artışı, ekonomik kalkınma,çevre kirliliği, iklim değişikliği, tarım ve ürünlerinsürdürülebilirliği gibi faktörler su talebinin hızla yükselmesindeönemli rol oynuyor. Gelişmekte olan ülkelerde içme suyu talebi artışınabağlı olarak altyapı çalışmalarının da hız kazandığına değinenuzmanlar, gelişmiş ülkelerde de altyapıların ve su kullanımınıniyileştirilmesine yönelik çalışmaların yoğunlaştığına dikkat çekiyor.

Su siyasi açıdan da her geçen gündaha önemli bir konu haline geliyor. Sinema dünyasının ünlü ajanı JamesBond'un Quantum of Solace isimli filmine de konu olan Güney Amerikaülkesi Bolivya'da, 2000 yılında su kaynaklarının özelleştirilmesininardından fiyatlar artmış ve 'Cochabamba Su Savaşları' olarak bilinenbir dizi protesto yapılmıştı. Su dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesisonrasında fiyat artışları görülen ülkeler arasında Arjantin, Uruguay,Güney Afrika ve Mali de bulunuyor. Jeopolitik uzmanlar su kıtlığınınsadece kamu sağlığını tehdit etmekle kalmayıp, küresel güvenlik için desakıncalı olduğunu belirtiyor. Dünyada halihazırda yaklaşık 1.1 milyarinsan, yani dünya nüfusunun 6'da 1'i, temiz su bulma sıkıntısı çekiyor.Yatırım bankası Goldman Sachs'ın Mart 2008'de yayınladığı bir raporagöre su tüketimi her 20 yılda bir 2 kat artıyor.

Londra merkezli bağımsız bir barışörgütü olan International Alert'ün yaptığı bir araştırmaya göre ise,dünyada 46 ülkede 2.7 milyar insan, gelecek 20 yıl içinde su içinçatışmaya girebilir. İklim değişikliğiyle beraber dünyanın bellibölgelerinde su kaynaklarının ciddi oranda azalması beklenirken,Afrika'nın büyük bölümünün, Asya ve Güney Amerika'nın bu durumdan büyükzarar göreceği tahmin ediliyor.Ufukta su savaşları var

• Küresel su pazarının büyüklüğü 500 milyar dolar
• Dünyada şirketlerde yıllık yüzde 7 gelir artışı beklenirken su şirketlerinde bu oran yüzde 10
• Yeryüzünde içilebilir su miktarı sadece yüzde 3, bu da hızla tükeniyor
• Dünya su tüketimi her 20 yılda bir 2 kat artıyor
• Dünya nüfusunun 6'da 1'i temiz su bulma sıkıntısı çekiyor
• Yaklaşık 3 milyar kişi sağlıklı ve temiz su ihtiyacını karşılayamıyor
• Sağlıklı ve temiz su olmaması nedeniyle her gün yaklaşık 35 bin kişi hayatını kaybediyor.
• 46 ülkede 2.7 milyar insan, 20 yıl içinde su için savaşabilir
• Dünyadaki şişe suyu tüketimi 1997-2005 arasında iki kat arttı, 164.5 milyar litre oldu