Ukrayna işgali: Güzel Odesa, Rus saldırısı beklentisi ile çehre değiştirdi

Rusya'nın Ukrayna'daki ilerleyişi son günlerde yavaşlarken stratejik liman kenti Odesa'dakiler yakın zamanda beklenen bir Rus saldırısına hazırlanıyor.

Odesa'da karar verme zamanı hızla yaklaşıyor. Rus savaş gemileri kıyıda dönüp dururken hava saldırısı sirenleri Arnavut kaldırımlı sokaklarda çınlarken ve Rus kara kuvvetleri Karadeniz kıyıları boyunca batıya ilerlemeye çalışırken bu tarihi, ünlü koopolit liman kentindeki siviller, diğer milyonlarca Ukraynalının zaten yüzleştiği zorlu durumla karşı karşıya.

Bazı şehir sakinleri Odesa'yı terk ederek batıya, Moldova sınırına doğru yöneldi veya kuzeyden Lviv'e giden kalabalık trenlere bindi. Kafeleri, tramvayları ve tiyatrolarıyla şehrin zarif bulvarları artık çoğunlukla boş ve tank tuzaklarıyla doluyken kum torbaları en ünlü anıtlardan bazılarını korumaya hazırlanıyor.

Ancak birçok Odesalı gibi Valentin Kartaşova da şimdilik şehrinde kalıyor. Bir devlet yetimhanesi işleten Kartaşova, yeni doğanlar ve ağır engelliler de dahil olmak üzere 90 çocuğa bakıyor.

"Bu çocuklar hayatta kalabilmek için oksijene, solunum desteğine muhtaç. Yurt dışından çok teklif aldım. Sınırda bizi karşılamak istiyorlar. Ben bu çocukları trenle, arabayla götüremem. Onları buradan nasıl taşırım? Onları bırakmalı mıyım? Terk mi etmeliyim? Sadece sağlıklı olanları mı alayım?" diye soruyor Kartaşova, başını sallayarak.

Kartaşova, yetimhane yerleşkesinde bir haftadan uzun süre yetecek kadar erzak hazırladı ve çocukların doğrudan ateş altına alınmadıkları sürece Odesa'da kalmalarının daha güvenli olacağına karar verdi.

Şehir merkezine birkaç kilometre daha yakın olan Olga Pavlova da benzer bir karara vardı.

"Korkuyorum ve bu konuda yalnız değilim. Sanırım diğer insanlar da bu durumdan aynı derecede korkuyor. Ama burada kalacağız. Şehrimizi seviyoruz ve kalacağız. Gönüllü oldum. Başka kim bu hayvanları besleyecek?" diye soruyor Odesa belediye hayvanat bahçesinde çalışan veteriner Pavlova.

Yüzlerce aile şehirden ayrılmadan önce evcil hayvanlarını hayvanat bahçesine bıraktı, ancak neredeyse tüm personel kalıp çalışmaya devam etmeye karar verdi.

"Burada kalmanın daha iyi olduğuna karar verdik. Hayvanlar bizim sorumluluğumuzda. Bu savaşı yakında kazanacağımıza inanıyorum. İnsanlar geri dönecek, hayvanat bahçesinin, tiyatroların, kütüphanelerin hala burada olduğundan emin olmamız gerekiyor. Tüm bunları korumamız gerekiyor, kültürümüzü korumak için" diyor hayvanat bahçesi müdürü Igor Belyakov.

Daha gergin olan hayvanlardan bazılarının, mesela Daisy olarak bilinen 43 yaşındaki bir Afrika fili, birkaç ayı ve zebranın, patlama sesini duyarak panik yapmalarına karşı içeride tutulduğunu açıklıyor.

Şehrin Rus Ortodoks katedralinin yakınındaki bir parkta, sıfırın altındaki sıcaklıkta satranç oynayan iki etnik Rus emekli, Alexander Nikrasov ve Nikolay Ivanov, olanları İkinci Dünya Savaşı sırasında Odesa'yı işgal eden "Nazilerden daha kötü" olarak nitelendiriyor.

Ivanov, "En azından Almanlar, Odesa'dan ayrılırken şehri yok etmediler, ama şimdi yıkılma ihtimali var" diyor.

"Mykolaiv [doğuda Rus saldırısı altındaki bir şehir] zaten bizi savunduğu için acı çekiyor. Elbette savaş buraya da gelecek. Binlerce insan ne uğruna ölüyor? Putin bizden bir şey almak istediği için mi?" diye soruyor Nikrasov, "tek silahım" dediği bastonunu sallayarak.

İtalya'dan telefonla bağlanan Odesa'nın Rusça konuşan en ünlü şairlerinden Boris Khersonski, "mülteci olmadığını", ancak edebi bir davet aldıktan sonra birkaç gün önce şehri terk ettiğini söylüyor.

"Gerçekten zor bir karar. Sizi Odesa'da tutacak ne var? Yurt dışında sizi neler bekliyor?" diyor Khersonski, şehrin Ukrayna kontrolü altında kalacağını var sayarak yakında geri dönmeyi planladığını da sözlerine ekliyor.

"Eğer şehir Putin'in yönetimi altındaysa, geri dönmeyeceğim. Putin, Mykolaiv'i ele geçirmeyi başarırsa, Odesa'ya giden dümdüz bir yol oluşur. Burası her zaman büyük bir kültürel mirasa sahip olmuştur. Ancak yıllar boyunca birçok yazar Odesa'dan ayrıldı. Odesa pek çok yetenek doğurabilir, ancak çoğu zaman onlara iyi bakamaz" diyor.

Ukrayna'nın pek çok yerinde olduğu gibi burada da birçok insan yerel savunma güçlerine katılmak için gönüllü oluyor.

Normalde eczanede çalışan ancak şimdilerde AK47 montelemeyi öğrenen Ruslan Prihodka, "Ülkemi seviyorum. Özgür bir ülkede yaşamak istiyorum. Dilim Rusça, ama şimdi Rusya düşmanım. Belki bu bir sürpriz, ama belki de bekleniyordu" diyor.

İnşaat işçisi Dima ise, "Henüz nasıl savaşacağımı bilmiyorum. Ama elimizden gelenin en iyisini yapmamız gerekecek. Belki Putin'in kafasında bir sorun vardır" diyor.

Bir hava saldırısı sırasında, şehrin eski büyük opera binasının yakınındaki bir yiyecek depolama merkezinde çalışan gönüllüler, bodrum katına koştu. Orada yerel bir şarkıcı Ukrayna halk şarkılarını çalmak için gitarını çıkardı.

• Mariupol’ün öncesi ve sonrası: Fotoğraflar kentteki yıkımın boyutunu gösteriyor
• Fotoğraflarla: Rusya'nın işgalinin Ukrayna'da yol açtığı yıkım
• Rusya ölen askerlerinin yasını tutuyor

Şu anda yerel bir savunma grubunda çalışan bilişim uzmanı Alexei Kostrzhitski, "Rus kuvvetlerinin Harkov gibi diğer tarihi şehirleri nasıl yok ettiğini gördükten sonra, Rus mirasımızın bizi bombalardan koruyacağına dair hiçbir umudum yok" diyor.

Genç bir belediye meclis üyesi olan Petro Obukhov da, "Mariupol ve Harkov çok Rus yanlısı şehirler" diyor. "Buradaki çoğu vatandaş Ukraynaca değil Rusça konuşuyor. Ve yine de Putin onları bombalıyor. Bu hiç mantıklı değil. Yine de umarım bizi bombalamaz."