Ukrayna'nın işgali: ABD, İngiltere ve AB, Rus petrol ürünlerine yasak ve sınırlamalar getirdi
ABD ve İngiltere, Ukrayna'nın işgaline karşı Rusya'ya yönelik ekonomik tepkileri bir aşama daha ileriye götürerek petrolünü yasaklamaya karar verirken Avrupa Birliği de Rusya doğal gazına bağımlılığını koparacağını açıkladı.
ABD Başkanı Joe Biden bu adımın "Rusya ekonomisinin can damarını" hedeflediğini söyledi.
Enerji ihracatı Rusya için hayati bir gelir kaynağı, fakat bu adımlar muhtemelen Batılı tüketicileri de olumsuz etkileyecek.
Bu arada büyük uluslararası zincirler ve markaların Rusya'dan çekilişi de sürüyor. Son olarak McDonald's ve Coca-Cola da Rusya'dan çekildiğini açıkladı.
Suudi Arabistan ve ABD'den sonra dünyanın üçüncü en çok petrol üreten ülkesi olan Rusya'nın ekonomisi ağırlıkla enerji sektörüne bağımlı.
Önlemler açıklanmadan önce Rusya, küresel ekonominin yıkımla karşılaşabileceğini söyledi ve Almanya'ya doğal gaz taşıyan ana boru hattını kapatabileceğini söyledi.
Ukrayna'nın işgali başladıktan sonra ABD ve İngiltere'de petrol fiyatları zaten rekor düzeylere tırmandı ve daha da yükselebilir.
Fakat Rusya petrolünün yerini doldurmak için Venezuela üretimi artırabilir.
Venezuela petrol şirketlerini temsil eden birliğin başkanı Reinaldo Quintero BBC'ye, ülkenin günlük üretimi 400 bin varil artırabileceğini söyledi.
"Mevcut altyapımızla şu anda günde 1 milyon 200 bin varile çıkabiliriz. Bu da bizim Kuzey Amerika pazarının ihtiyacını, ihtiyacının bir kısmını karşılama imkanı verir" diye ekledi.
- Rus ekonomisi ne kadar dışa bağımlı, yaptırımlar Rusya'yı nasıl etkileyebilir?
- Dünya Rus petrolüne ne kadar bağımlı?
- Rusya'yı terk eden Batılı firmaların sayısı artıyor
Rus petrolü 'artık kabul edilemez'
Başkan Biden'in ilan ettiği yeni adımlar, Rusya ekonomisinin daha güçlü önlemlerle hedef alınması konusunda ABD siyasi sahnesine egemen iki partiden de gelen baskıların bir sonucu.
Biden "Bütün Rus petrolü ve doğal gaz ve enerji ithalatını yasaklıyoruz" dedi.
"Bu, Rus petrolünün artık ABD limanlarından içeri giremeyeceği ve Amerikan halkının Putin'e yeni bir güçlü darbe indireceği anlamına geliyor,"
Biden bu adımın ülkesi için de "bir maliyeti olacağını" itiraf etti ve kararı müttefiklere danışarak aldıklarını ekledi.
İngiltere de benzer bir adım atarak, Rusya'dan petrol mamulleri alımını 2022 yılı sonuna kadar sıfıra indirme kararı aldı.
Başbakan Boris Johnson bu kararın Rusya'yı kısa vadede hemen etkilemeyeceğini kabul etti fakat "Bunun etkisi Rusya üzerinde zaten artan baskıya eklenecek. Ayrıca İngiltere'nin başını çektiği yaptırımların müthiş ekonomik etkisini unutmayın" diye konuştu.
ABD'nin petrol ve işlenmiş petrol ürünleri ithalatının yaklaşık yüzde 9'u Rusya'dan geliyor. İngiltere ise bütün petrol ihtiyacının yüzde 6 kadarını Rusya'dan temin ediyor.
AB, Rus gazına bağımlılığı azaltmayı hedefliyor
Ama Avrupa Birliği Rus enerjisine çok daha bağımlı ve bu nedenle AB'nin açıkladığı önlemler bir ithalat yasağını içermiyor.
Avrupa Birliği Komisyonu bunun yerine, bloku enerji bakımından orta vadede Rusya'ya bağımlılıktan koparacak bir hedef açıkladı ve Avrupa'yı "2030 yılına gelmeden" Rusya'dan fosil yakıt bağımından bağımsızlaştırmayı amaçlayacağını bildirdi.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans "Burada bunun çok kolay bir şey olacağını söylemiyoruz" dedi.
"Fakat aynı zamanda kolay olmasa bile, hatta çok zor olsa bile bunu yapmamız gerektiğine derinden inanıyorum çünkü bu aynı zamanda güvenliğimizle yakından ilgili bir konu" diye ekledi.
Rusya'dan karşı adımlar: Dış satıma yasaklar
Rusya hükümeti ise bu açıklamalardan sonra bazı ürünler ve ham maddelerin ihracatına yasak getirmeye karar verdiğini açıkladı.
Henüz tam hangi mallara yasak getirileceği konusundaki çalışmaların sürdürüldüğü anlaşılıyor fakat Rusya özellikle tahıl ve maden ihracatında dünyanın önde gelen ülkelerinden.
Rusya'ya enerji sektöründe çok bağımlı olmayan ülkeler bile iki taraflı ilan edilen yaptırım ve önlemlerin etkisinden kaçınamayacak çünkü bütün bu önlemlerin bir çok ürünün zaten artmış olan fiyatını daha da artırması kaçınılmaz görünüyor.
ABD, AB ve İngiltere'de hızla yükselen enflasyon da Batılı ülkelerin içerde karşı karşıya oldukları baskıyı artırıyor.
Ukrayna'nın işgali başladıktan sonra Rusya'ya konulan uzun ekonomik yaptırımlar listesine, enerji sektörüyle ilgili kararlarla yenileri eklenmiş oluyor.
Şu ana kadar alınan yaptırım kararları kapsamında Rusya Merkez Bankası'nın ülke dışındaki varlıkları donduruldu, Rusya bankaları küresel ödeme sistemlerinden dışlandı ve Almanya, Rusya'dan ülkesine daha fazla doğal gaz alabilmek için inşa edilen -ve onay sürecinde olan- Kuzey Akımı 2 boru hattını askıya aldı.
Fakat fosil yakıt ve yan ürünleri satışı bütün yaptırımlar ve mali kısıtlamalara rağmen Rusya'ya hâlâ bir gelir sağlıyor.