Ukrayna'ya alternatif aranıyor
Rusya ile Avrupa arasında bir köprü niteliği taşıyan ülkelerden biri olarak Ukrayna, Rus gazının Avrupa'ya iletilmesi açısından büyük önem arz ediyor. Ülkede bir süredir yaşanan istikrarsızlık, enerji güvenliği açısından Ukrayna'yı bypass edecek alternatiflerin konuşulmasına ortam hazırlamıştı. Ülkedeki son gelişmelerden sonra bu alternatif arayışlarının hızlandığı görülüyor.
Brüksel'de düzenlenen Hazar Forumu'nda konuşan Avrupa Parlamentosu Üyesi Vittorio Prodi, Ukrayna'da yaşananların enerji güvenliği açısından Avrupa için ciddi mesajlar taşıdığını, bu kapsamda Güney Gaz Koridoru'nun Avrupa'nın geleceği için önemli olduğunu belirtmişti. Türkiye'yi de yakında ilgilendiren Güney Gaz Koridoru, Ukrayna'ya ciddi alternatiflerin başında geliyor. Bununla birlikte Kuzey Gaz Koridoru da alternatifler arasında öne çıkıyor. Tüm bunlara rağmen uzmanlar kısa vadede Ukrayna'nın Avrupa için önemini koruyacağını belirtiyor. Fakat orta vadede alternatiflerin güç kazanacağı öngörülüyor.
Türkiye, Ukrayna'nın yerini alabilir
Botaş Eski Genel Müdürü ve enerji stratejisti Mete Göknel, etrafındaki ülkelerin enerji kaynağı potansiyeli nedeniyle Türkiye'nin Avrupa'ya enerji tedarikinde etkili bir konum kazanacağını vurguluyor. Göknel, Ukrayna olayları kapsamında alternatifleri şöyle değerlendiriyor:
"Alternatif senaryoların bugünden yarına gerçekleşmesi mümkün değil. Bu bağlamda Avrupa gaz tedariki açısından kısa vadede Ukrayna'sız yapamaz. Ancak 5-6 yıl gibi orta vadeli bir dönemde alternatifler güçlenebilir. Türkiye etrafındaki ülkelerdeki kaynaklar dolayısıyla orta vadede Ukrayna'nın kapasitesine ulaşacaktır. Türkmenistan, Irak, İran doğal gazı, Doğu Akdeniz Havzası'ndaki çalışmalar bu alternatifi etkileyecektir. Suriye dolayısıyla gündeme getirilemiyor ama Mısır gazının da Türkiye üzerinden iletilmesi planlanıyor. Dolayısıyla 8-10 sene içerisinde Güney Gaz Koridoru'nun kapasitesi 200 milyar metreküp seviyelerini bulabilir. Tabii bu alternatif için Türkiye'nin etkin bir dış politika izlemesi gerekiyor."
Denizden geçen hatlar daha pahalı
Enerji uzmanı Cengiz Güneş ise Güney Gaz Koridoru'nun şu aşamada Ukrayna'yı by-pass edemeyeceği görüşünde. Güneş "Rusya Ukrayna'yı bypass etmek için ne gerekiyorsa yapmaya hazır. Bu kapsamda ortaya konan alternatiflerden birisi kuzey hattı oldu. Güney Akımı da alternatiflerden birisi. Fakat Güney Akımı bugünden yarına hızlandırılamaz. Karadeniz'den geçmesi planlanan hatlarla ilgili çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) süreci devam ediyor. Bu süreç 2,5-3 yıl sürecektir. Bununla birlikte denizden geçen boru hatları daha da maliyetli olabilir” diyor.
Alternatif enerji arayışlarını da hızlandıracak
Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Büyükakıncı ise farklı rota arayışlarıyla birlikte Ukrayna’daki durumun alternatif enerji kaynakları kullanımını da hızlandıracağını ifade ediyor.
Büyükakıncı “Bana kalırsa Avrupa kendi enerji politikalarını gözden geçirecektir. Cezayir, Norveç ve Nijerya gibi yeni alternatif bölgeler öne çıkabilir. Bununla birlikte Ukrayna'daki durum biyoenerji gibi alternatif enerji kaynakları yaklaşımını da hızlandıracaktır” açıklamasını yapıyor.