Uludere'de ABD hangi istihbaratı verdi?

Wall Street gazetesinin iddiasına göre bombalamayla ilgili istihbaratı ABD insansız hava aracı Predatör verdi, Türk yetkililer daha fazla keşif yerine Predatörü başka yere yönlendirdi...

Deniz Zeyrek'in Radikal'de yer alan analizine göre, Türkiye ’nin 28 Aralık 2011 gününden beri aydınlatamadığı Uludere olayında, işin seyrini değiştirecek bilgi ABD’den geldi. Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, Uludere operasyonu öncesinde kaçakçı kervanının istihbaratını Türk Silahlı Kuvvetleri ’ne Amerikan insansız hava aracı Predatörler verdi. Predatörler hedefteki kervanı daha fazla takip edebilecekken Türk yetkililer tarafından başka bir yere yönlendirildi. Genelkurmay ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı iddialara karşı sessiz kaldı.

İstihbarat ABD’den

Wall Street Journal gazetesinin dün yayımladığı habere göre ABD ’li yetkililer ve bir iç değerlendirme raporu hazırlayan Pentagon, Uludere operasyonunun ABD menşeli Predatörün aktardığı görüntülerle yapıldığını doğruladı. Haberde, “ Uludere ’de sivil kayıplar Pentagon’da alarmların çalmasına neden oldu” ifadesi yer aldı. Haberde dikkat çekilen Pentagon değerlendirmesinde, Predatör, kaçakçı kervanının hareketlerini TSK yetkililerine ilettikten sonra, TSK yetkililerinin isteği ile bölgeden uzaklaştı. Gazete, Amerikalı yetkililerin Kuzey Irak’tan Türkiye sınırına doğru ilerleyen konvoy hakkında Türk yetkilileri uyardığını, ancak konvoydaki kişilerin sivil veya PKK’lı olup olmadıkları hakkında bilgi vermediğini yazdı. Haberde, ABD’li yetkililerin, “Predatörün daha fazla keşif yapması belki Türklere, konvoyun kimliğini tespite yardımcı olabilirdi, ancak Türk subayları, Amerikalı operatörü Predatörü başka bir yerde uçurmaya yönelttiler. Türklerin taleplerine uyulması standart prosedürdür” görüşüne de yer verildi.

Asker sessiz kaldı

Olaydan kısa süre sonra Genelkurmay ve ABD ’li yetkililer, Uludere operasyonunun ABD menşeli insansız hava aracının görüntülerine dayanarak yapılmadığını iddia etmişti. Ancak soruşturma sırasında bazı gerçekler ortaya çıkmaya başlayınca ABD ’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone ABD ’nin sadece ham görüntü verdiğini, istihbaratın analiz edilmesinde katkısının olmadığını ve insansız hava aracının Türklerin isteğine göre yönlendirildiğini açıklamıştı. Wall Street Journal gazetesi’nin haberi, Büyükelçi Ricciardone’nin verdiği bu bilgileri doğruluyor. Ancak WSJ haberindeki “Predatör daha fazla keşif yapabilirdi, Türkler başka bölgeye yönlendirdi” iddiası ilk kez ortaya atıldı ve dün bu iddiayı hem Genelkurmay Başkanlığı Karargâhı’na, hem Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na sormak istedik. Hem Genelkurmay, hem Hava Kuvvetleri Komutanlığı, bu isteğimizi karşılıksız bıraktı.

MİT: Muhatap TSK

Uludere operasyonundan sonra ‘yanlış istihbarat’ suçlamasına muhatap olan ve uzun süre savunmada kalan MİT ise WSJ haberindeki istihbarat iddialarını üzerine almadı. MİT yetkilileri, MİT’in görüntülü istihbarat kapasitesi olmadığına dikkat çekerek, “Bu süreç TSK tarafından yönetiliyor. Haberdeki iddianın muhatabı Genelkurmay’dır” görüşünü dile getirdiler.

'Sorumluluk Türklerde'

ABD’de Barack Obama yönetimi, kritik seçimler öncesinde ‘yabancılara satılan ya da kullandırılan savaş araçlarının neden olduğu trajik olaylar’ nedeniyle eleştiriliyor. “ ABD tarafının yaptığı, rutin devriye uçuşunda tespit edilen kuşkulu bir görüntüyü Türk yetkililere iletmekten ibarettir” diyen ABD ’li yetkililer, görüntülü istihbaratın Predatör kaynaklı olmasının olayda Washington’un rolü olduğu anlamına gelmediğini savunuyor. ABD ’li diplomatik kaynaklar, ham görüntünün analizinin Türk istihbaratçılarca yapıldığına ve keşif yapılacak koordinatların Türkler tarafından tespit edildiğine dikkat çekerek, trajik olayda bütün sorumluluğun Türk muhataplarında olduğunu belirtti.

Komisyon şaşırdı: Biz Heron görüntülerini izledik

The Wall Street Journal gazetesinin haberi dün siyasette de farklı tepkilere yol açtı. Meclis’te olayı araştırmak için kurulan Uludere Alt Komisyonu’nun CHP’li üyesi Ankara Milletvekili Levent Gök, “İddiayı ortaya atan gazete dünyanın en saygın gazetelerinden biri. Eğer iddia doğruysa ortaya çok farklı bir tablo çıkıyor. Biz İsrail malı olan Heron’lardan olayla ilgili görüntüleri izledik. İddiaya göre başka bir görüntünün daha olduğu ortaya çıkıyor. Genelkurmay istihbaratın milli kaynaklardan alındığı bilgisini vermişti. Şimdi her şey daha karışık bir hal aldı” dedi.

BDP Grup Başkanı Hasip Kaplan da, “Açıklamalar Milli Savunma Bakanlığı’nın, Genelkurmay Başkanlığı’na dayanarak Meclis İnsan Hakları Komisyonu’na verdiği raporu da yalanlamaktadır. Ortada milli istihbarat yok, ithal istihbarat var. Uludereliler ABD’yi mahkemeye verecek” dedi.

İddiaların ardı kesilmiyor

28 Aralık gecesi yaşanan trajik olayın soruşturması sırasında ortaya atılan iddialardan bazıları şöyle: Görüntülerdeki konvoyun PKK konvoyu olduğuna Genelkurmay Komuta Kontrol Daire Başkanı Tuğgeneral Salim Cüneyt Kavuncu karar verdi. Bölgedeki kara birliklerine sorulmadı. Operasyon Kavuncu’nun isteği ile Hava Kuvvetleri Komutanı’nın emriyle gerçekleştirildi. Kavuncu Uludere olayından sonra emekliye ayrıldı (Genelkurmay, Kavuncu’nun dilekçesini Uludere olayından önce verdiğini savunuyor).

Operasyonlara katılan pilotlar, birinci sortiden sonra hedeftekilerin PKK’lı olduğu konusunda tereddüt yaşadı. Buna karşın 4 sorti yapıldı.

-Şırnak Valisi Vahdettin Özkan olay sırasında Ankara’daydı ve geç haberdar oldu. Ardından Gülyazı Sınır Alay Komutan Vekili Albay Onur Güney’i arayıp, bilgisinin olup olmadığını sordu ve “Bilgim yok” yanıtını aldı. Ancak Albay Güney’in olaydan haberi olduğu ama Şırnak Valisi’ne doğru bilgi vermediği ortaya çıktı. Olaydan kısa süre önce PKK ’lı Feyman Hüseyin’in kaçakçıların arasında Türkiye’ye sızacağına dair MİT kaynaklı istihbaratı vardı.

İstihbaratın kaynağı konusunda net açıklama yapılmadı. MİT, yanlış istihbarat iddialarını yalanladı, Genelkurmay istihbaratın ‘milli kaynaklardan’ olduğunu açıkladı.