Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde ilk Darfur davası: Katliam zanlısı 'Masumum' diyerek suçlamaları reddetti
Sudan'ın Darfur bölgesinde 2003-2008 yılları arasında yaşanan ve yaklaşık 30 bin kişinin öldürüldüğü katliamlara ilişkin dava, Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde başladı.
Sudan hükümeti yanlısı Cancavid milislerinin eski lideri Ali Muhammed Ali Abdal Rahman, Lahey'deki mahkeme önüne çıkan ilk zanlı oldu.
Ali Kushayb olarak da bilinen Abdal Rahman, savaş ve insanlığa karşı işlenmiş 31 ayrı suçla itham ediliyor.
Lahey'deki ilk duruşma, Salı günü yargıç Joanna Korner'in başkanlık ettiği Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde başladı.
Duruşma mahkeme başsavcısının Darfur'daki katliamlara ilişikin iddianameyi okumasıyla başladı. Bunun için 6 saatlik bir süre ayrıldı.
'Acımasız bir komutan'
Başsavcı Karim Ahmed Khan, Ali Muhammed Ali Abdal Rahman, elinde bulundurduğu güç ile gurur duyan "acımasız bir komutan" olarak tanımladı.
Ardından sanık Abdal Rahman'ın yeminsiz kısa ifadesi alındıktan sonra, mağdurların avukatları da kısa bir sunum yapacak.
Darfur katliamından sonra yıllarca kaçan Abdal Rahman 2020 yılında Orta Afrika Cumhuriyeti'nde kendi isteğiyle teslim oldu. Eski milis kuvvetleri lideri hakkında, "insanlığa karşı suç ve savaş suçu kapsamında, cinayet, insanlık dışı muamele, tecavüz, işkence, zorla göç ettirme, zulüm, yapma ve cinayete teşebbüs" gibi 31 ayrı suçlama var.
72 yaşındaki Abdal Rahman, hakkındaki suçlamaları reddediyor. Abdal Rahman, mahkemede "masum" olduğunu öne sürdü.
Uluslararası mahkemeye göre, Abdal Rahman ve emrindeki milisler; tecavüz, işkence, öldürme ve yağmalama dahil çok sayıda suç işledi.
Mahkeme, Darfur'da, Sudan hükümetinin "savaş suçları ve insanlığa karşı suçların işlenmesiyle sonuçlanan" isyanla mücadele stratejisinin Ali Muhammed Ali Abdal Rahman tarafından uygulandığını vurguladı.
- Sudan’ın yol haritası neden şaştı, olası senaryolar neler?
- Uluslararası Af Örgütü: Sudan güvenlik güçleri Darfur'da hala savaş suçları işliyor
- Sudan'a 'kimyasal saldırı' suçlaması
Ömer el-Beşir gözaltında, henüz iade edilmedi
Darfur'daki çatışmalar, ilk olarak 2003'te çoğunlukla Arap olmayanların ayrımcılık ve gelişme eksikliğinden şikayet ederek hükümete karşı silaha sarılmasıyla başladı.
Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, isyancılara karşı savaşmak için çoğunlukla Arap Cancavid milislerini seferber etti.
Sivil nüfusa karşı yaygın etnik temizlik suçlamalarıyla yüzlerce köy yakıldı ve yağmalandı.
BM Güvenlik Konseyi, 2005 yılında Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne dava açılmasına karar verdi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Darfur katliamı nedeniyle Ömer el-Beşir hakkında yakalama kararı çıkarmıştı. Savaş ve soykırım suçu işlemekle suçlanan el-Beşir, 2019'da bir darbeyle devrildikten sonra şu anda ülkesinde gözaltında tutuluyor.
Sudan, uluslararası mahkeme ile ilgili sözleşmelere taraf olmadığı için, el-Beşir, henüz Lahey'e iade edilmedi.
Mevcut askeri rejim geçen yıl el-Beşir ve diğer eski liderlerin Lahey'de yargılanacağına söz verdi.
Mağdur yakınları ve Sudanlı insan hakları savunucuları, davayı "tarihi" olarak değerlendiriyor.
Mağdur avukatlarından insan hakları savunucusu Mossaad Muhammed Ali, duruşma öncesi yaptığı açıklamada, "Darfur'da cezasızlık döngüsünün kırıldığı günü görmek için savaşmayı asla bırakmayan kurbanlar ve hayatta kalanlar için çok önemli bir gün" dedi.
Sudanlı avukat, davanın Abdal Rahman ve komutası altındaki milisler tarafından işlenen özellikle korkunç cinsel suçlar konusundaki sorumluluğuna ışık tutmasın beklediklerini vurguladı