Üniversite’den Soma tepkisi: Taşeronlaşma işçilerin hayatına mal oluyor
Üniversitelerin Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümlerinin öğretim üyeleri yaptıkları Soma’da yaşanan ve yüzlerce işçinin yaşamını yitirdiği faciayla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada "maden işkolunda taşeronlaşmanın yaygınlaşması, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alındığı çalışma ortamlarının sağlanmaması büyük iş kazalarına ve çok sayıda işçinin hayatına mal olmaktadır" denildi.
Ankara, İstanbul, Uludağ, Kocaeli, Anadolu, Dokuz Eylül, Marmara, Muğla, Namık Kemal, Adnan Menderes üniversitesi öğretim üyelerinde aralarında yer aldığı çok sayıda akademisyen açıklamayı imzaladı.
Açıklamada güvencesiz, sendikasız çalıştırma biçimlerinde ve alt işveren uygulamalarında son yıllarda yaşanan hızlı artış, işçi ölümlerinin artmasının önemli nedenleri arasında olduğu vurgulandı. Özellikle devletin maden işletmelerini özelleştirmesinin ardından madenlerde yaşanan iş kazalarında artış görüldüğü vurgulanan açıklamada “çok tehlikeli” sınıfta yer alan maden işkolunda taşeronlaşmanın yaygınlaşması, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alındığı çalışma ortamlarının sağlanmaması büyük iş kazalarına ve çok sayıda işçinin hayatına mal olmaktadır.
Açıklamanın tam metni ve imzalayan akademisyenler aşağıda yer almaktadır.
Türkiye üniversitelerindeki çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri bölümleri öğretim üyelerinin Soma’daki maden kazasına ilişkin görüşleri
13 Mayıs 2014 tarihinde Soma’da yaşanan trajik maden kazasının ardından, öncelikle yaşamını kaybeden emekçilere rahmet, aileleri ile toplumumuza sabır ve başsağlığı diliyoruz. Ülkemizde son yıllarda sıklıkla yaşanan ve çok sayıda işçinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan büyük iş kazalarının nedenlerine dikkat çekmek ve acil çözüm talep etmek, Türkiye’deki üniversitelerde çalışma hayatı üzerinde eğitim veren, araştırma ve diğer bilimsel etkinliklerde bulunan Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümü mensubu öğretim elemanları açısından insanî ve akademik bir sorumluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.
13 Mayıs 2014 tarihinde Soma’da yaşanan trajik maden kazasının ardından, öncelikle yaşamını kaybeden emekçilere rahmet, aileleri ile toplumumuza sabır ve başsağlığı diliyoruz. Ülkemizde son yıllarda sıklıkla yaşanan ve çok sayıda işçinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan büyük iş kazalarının nedenlerine dikkat çekmek ve acil çözüm talep etmek, Türkiye’deki üniversitelerde çalışma hayatı üzerinde eğitim veren, araştırma ve diğer bilimsel etkinliklerde bulunan Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümü mensubu öğretim elemanları açısından insanî ve akademik bir sorumluluk olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yaşanan kazanın üzerinden geçen uzunca zamana rağmen hala madende kaç işçinin olduğu konusunda net bir rakamın verilmemesi, medyada 15 yaşında bir çocuğun madende olduğu yönünde bilgiler akıllara pek çok soruyu getirmektedir. Güvencesiz, sendikasız çalıştırma biçimlerinde ve alt işveren uygulamalarında son yıllarda yaşanan hızlı artış, işçi ölümlerinin artmasının önemli nedenleri arasındadır. Özellikle devletin maden işletmelerini özelleştirmesinin ardından madenlerde yaşanan iş kazalarında gözlenen artış, “çok tehlikeli” sınıfta yer alan maden işkolunda taşeronlaşmanın yaygınlaşması, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alındığı çalışma ortamlarının sağlanmaması büyük iş kazalarına ve çok sayıda işçinin hayatına mal olmaktadır.
Anayasa’da ve taraf olduğumuz uluslararası insan hakları sözleşmelerinde güvence altına alınmış olan yaşam hakkı ve sağlık hakkının ayrılmaz bir parçası olan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin işverenlerce eksiksiz alınması, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın işyerlerini etkin denetimi ve kurallara uyulmadığının tespiti halinde sadece caydırıcı nitelik taşımayan idari para cezası ile yetinmeyerek, gerek görülen hallerde işin durdurulması ve/veya işyerinin kapatılması yaptırımlarına başvurulması, iş sağlığı ve güvenliği alanında yaşanan ihlaller ile orantılı yaptırımların uygulanması, işçi sendikalarının iş sağlığı ve güvenliği alanında aktif bir rol üstlenmesi gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, uygun iş sağlığı ve güvenliği önlemleri alındığı takdirde iş kazası ve meslek hastalıkları önlenebilecektir. Yapılan hiçbir işin kaderinde ölüm olmadığı gibi, çalışırken yaşamını kaybetme riski ile karşı karşıya bırakılan insanların yaşama hakları ellerinden alınmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı başta olmak üzere tüm devlet kurumlarını, konunun uzmanlarını ve sendikaları iş sağlığı ve güvenliği alanında koşulların iyileştirilmesi için gereken her türlü işlemi yapmak, önlemi almak, denetimleri etkin ve sıklıkla yerine getirmek, denetim sonucunda yapılan önerilerin uygulanmasını sağlamak, işçilerin güvenli çalışma ortamlarında, insan onuruna yaraşır iş kavramına uygun işlerde çalışmalarını sağlamak için her türlü çalışmayı yapmaya acilen çağırıyor, alanın akademisyenleri olarak her türlü desteği vereceğimizi de belirterek, konunun yakın takipçisi olacağımızı kamuoyuna saygılarımızla duyuruyoruz.
Prof. Dr. Ahmet Makal (Ankara Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Sedat Murat (İstanbul Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Ahmet Selamoğlu (Kocaeli Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Abdurrahman Ayhan (Muğla Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Serpil Karakoç Aytaç (Uludağ Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. A. Çiğdem Kırel (Anadolu Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Mustafa Yaşar Tınar (Dokuz Eylül Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Alpay Hekimler (Namık Kemal Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Doç. Dr. Hatice Erol (Adnan Menderes Üniversitesi, Bölüm Başkanı)
Prof. Dr. Mesut Gülmez
Prof. Dr. Yusuf Alper
Prof. Dr. Fevzi Demir
Prof. Dr. Gülay Toksöz
Prof. Dr. A. Gürhan Fişek
Prof. Dr. Aysen Tokol
Prof. Dr. Kuvvet Lordoğlu
Prof. Dr. İlkay Savcı
Prof. Dr. Şerife Türcan Özşuca
Prof. Dr. Coşkun Saraç
Prof. Dr. Banu Uçkan
Prof. Dr. Faruk Sapancalı
Prof. Dr. Müjdat Şakar
Prof. Dr. Zeki Erdut
Prof. Dr. Özlem Zeybek Işığıçok
Prof. Dr. Sevda Demirbilek
Prof. Dr. Tijen Erdut
Prof. Dr. Tunç Demirbilek
Prof. Dr. Hakan Keser
Prof. Dr. Verda Canbey Özgüler
Doç. Dr. Aziz Çelik
Doç. Dr. A. İlhan Oral
Doç. Dr. Burcu Güler
Doç. Dr. Deniz Kağnıcıoğlu
Doç. Dr. Betül Altuntaş
Doç. Dr. Betül Urhan
Doç. Dr. Fatma Kocabaş
Doç. Dr. H. Şebnem Seçer
Doç. Dr. İlknur Kılkış
Doç. Dr. Meltem Delen
Doç. Dr. Özlem Çakır
Doç. Dr. Pirali Kaya
Doç. Dr. Recep Kapar
Doç. Dr. Serap Özen
Doç. Dr. Selmin Kaşka
Doç. Dr. Seyhan Erdoğdu
Doç. Dr. Şelale Uşen
Doç. Dr. Şenay Gökbayrak
Doç. Dr. Umut Omay
Yrd. Doç. Dr. Şenol Baştürk
Yrd. Doç. Dr. Çağatay Edgücan Şahin
Yrd. Doç. Dr. Çağla Ünlütürk
Yrd. Doç. Dr. Derya Keskin
Yrd. Doç. Dr. Doğa Sarıipek
Yrd. Doç. Dr. Ekrem Erdoğan
Yrd. Doç. Dr. Elif Tuğba Doğan
Yrd. Doç. Dr. Gaye Burcu Yıldız
Yrd. Doç. Dr. Hakan Koçak
Yrd. Doç. Dr. Hasan Ejder Temiz
Yrd. Doç. Dr. Memet Zencirkıran
Yrd. Doç. Dr. Nihan Ciğerci Ulukan
Yrd. Doç. Dr. Nilgün Ongan
Yrd. Doç. Dr. Salih Dursun
Yrd. Doç. Dr. Sebiha Kablay
Yrd. Doç. Dr. Sinem Yıldırımalp
Yrd. Doç. Dr. Umut Ulukan
Yrd. Doç. Dr. Yusuf Yiğit
Dr. Emre Kol
Dr. Osman Tezgel
Dr. Utku Balaban
Arş. Gör. Ahmet Gökçe
Arş. Gör. Akın Özdemir
Arş. Gör. Arzu Özsoy
Arş. Gör. Ayça Güzel
Arş. Gör. Ayşe Gözde Koyuncu
Arş. Gör. Ayşenur Öktem Özgür
Arş. Gör. Barış Koyuncu
Arş. Gör. Bilge Cengiz
Arş. Gör. Burak Faik Emirgil
Arş. Gör. Büşra Halis Öztürk
Arş. Gör. Ceyhun Güler
Arş. Gör. Cihan Durmuşkaya
Arş. Gör. Denizcan Kutlu
Arş. Gör. Duygu Demirsat Köleoğlu
Arş. Gör. E. Deniz Ela
Arş. Gör. Ebru Kanyılmaz Polat
Arş. Gör. Efe Çınar
Arş. Gör. Elif Hacısalihoğlu
Arş. Gör. Feyza Turgay
Arş. Gör. Gözde Soysal
Arş. Gör. Gözde Sümer
Arş. Gör. Halil Balcı
Arş. Gör. Hilmi Etci
Arş. Gör. Hüseyin Sevgi
Arş. Gör. M. Seyyid Yelek
Arş. Gör. Mavis Yıldırım
Arş. Gör. Nail Dertli
Arş. Gör. Nuray Turan
Arş. Gör. Nursel Durmaz
Arş. Gör. Olcay Besnili Memiş
Arş. Gör. Onur Metin
Arş. Gör. Onur Can Taştan
Arş. Gör. Ömer Ceylan
Arş. Gör. Ömer F. Özdemir
Arş. Gör. Özal Çiçek
Arş. Gör. Samet Yaşar
Arş. Gör. Seher Demirkaya
Arş. Gör. Selcan Peksan
Arş. Gör. Serhat Özgökçeler
Arş. Gör. Sevda Köse
Arş. Gör. Seyran Gürsoy
Arş. Gör. Şafak Tartanoğlu
Arş. Gör. Taylan Akgül
Arş. Gör. Tuğba Güner
Arş. Gör. Umut Denizli
Arş. Gör. Uygar Ekim İçmez
Arş. Gör. Yasemin Arı