YÖK,Türkçe eğitim veren üniversitelerde hazırlık sınıfının zorunlututulamasını yasaklayınca üniversiteler bülündü. Bazı rektörler kararıdesteklerken bazıları tepkili

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) geçen haziranda bir genelge yayımlayarak“Öğretim dili Türkçe olan üniversitelerde yabancı dil için yapılanhazırlık sınıfı zorunlu tutulamaz” kararı verdi. Yönetmeliğe göre,Türkçe eğitim veren tüm üniversiteler ya derslerinin yüzde 30’unuİngilizce yapacak ve böylece hazırlık sınıfı açabilecek, ya da‘zorunlu’ olarak uyguladığı hazırlık sınıfından vazgeçecek ve hazırlıksınıfı seçmeli olacak. Karara karşı çıkan da var, destek veren de.Karşı çıkanlar “YÖK üniversitelerde yüzde 100 Türkçe okutulmasınıistemiyor” derken, destekleyenler kararla üniversitelerde yabancı dileğitiminin artabileceğini düşünüyor. YÖK’ün 1996 tarihli ‘üniversitelerde yabancı dil eğitimine ilişkin’yönetmeliğe göre, Türkçe eğitim veren yükseköğretitim kurumları,istedikleri takdirde, yabancı dil hazırlık sınıfını zorunlututabiliyorlardı. Ancak bu üniversiteler, eğitim-öğretimin sürdürüldüğüyıllar içerisinde bazı dersleri yabancı dilden okutmakla yükümlüydüler.Yönetmelikte, “Yabancı dille veya kısmen yabancı dille eğitim-öğretimyapılan programlarla hazırlık sınıfının zorunlu olduğu Türkçeeğitim-öğretim yapılan programlara kaydolan öğrenciler, öğretim yılıbaşında açılacak Yabancı Dil Yeterlik Sınavı’na katılmak ve bu sınavdabaşarısız olmaları halinde hazırlık sınıfına devam etmek zorundadırlar”hükmü yer alıyordu. Ancak, Aralık 2008’de yönetmelik değiştirildi ve“Öğretim dili Türkçe olmakla birlikte, programında kısmen veya tamamenyabancı dille okutulan seçmeli derslere yer verilen fakülte, enstitüveya yüksekokul öğrencileri, yabancı dil sınavında başarılı olamasalarbile, lisans veya lisansüstü programlara devam edebilirler” hükmügetirildi. Böylece, Türkçe eğitim veren üniversitelerde ‘zorunluhazırlık sınıfı’ kaldırılmış oldu. Bu yönetmelik değişikliği, 2008 Aralık tarihinde yürürlüğe girdiğindeüniversitelereğitim yılının ortasındaydı. Bu nedenle 2008-2009eğitim-öğretim yılında yönetmelik uygulanamadı. 2009-2010 öğretimyılından itibaren uygulanacak yönetmelik değişikliği, eğitim diliTürkçe olan bazı üniversitelerin “Eğitimimiz kalitesizleştirilecek, dilöğretemeyeceğiz” tepkilerine neden oldu. Bu üniversitelerin itirazıüzerine, Haziran 2009 tarihinde bir kez daha yönetmelik değişikliğiyapılarak, önceki kararı yumuşatmak için “Derslerin Türkçe ve belirlibir yabancı dille karma olarak verildiği programlarda zorunlu veseçmeli derslere ilişkin kredi saatlerinin asgari yüzde 30’luk kısmınınbu yabancı dille verilmesi şarttır” ve “Yabancı dille okutulan derseyer verilmeyen programlarda öğrenim görmeye hak kazanan öğrenciler,yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmeye mecbur tutulamazlar”hükümleri getirildi. Bu hükümlerle, Türkçe eğitim veren üniversitelerden derslerin yüzde30’unu yabancı dille yapmayanların ‘zorunlu hazırlık sınıfı’açamayacağı belirtildi. 2009 Haziran’da yapılan yeni düzenlemeyle, 2008Aralık’ta Türkçe eğitim veren üniversitelerin elinden alınan ‘zorunluhazırlık sınıfı’ hakkı, yüzde 30 oranında yabancı dil eğitimi vermelerişartıyla, geri verildi. Böylece üniversite camiasında ‘yabancı dil’tartışması başladı. Tepki ve değerlendirmler şöyle: TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr.Güven Sak: “Eğitim dilimiz ‘Türkçe.’ Biz Türkçe eğitim vermekistiyoruz. Ancak aynı zamanda öğrencilerimizin uluslararası yayınlarıntakipçisi olmasını, yabancı dokümanlardan faydalanmasını, kendilerinidünyayla rekabet edebilecek düzeye çıkarmalarını istiyoruz. Hazırlıksınıfını zorunlu tutamazsak, bu uygulamayı nasıl gerçekleştireceğiz?Öğretim dilimiz Türkçe ama biz öğrencilerimizin uluslararası bilimselliteratürü takip etmelerini istiyoruz. Dersler için yabancı dildedokümanları ödev olarak zorunlu tutuyoruz. Bu karar bizim kalitemiziartırmak, öğrencilerimizi uluslararası alanda rekabet edecek halegetirmek için gösterdiğimiz çabayı hiçe sayıyor. YÖK’e bu konudakiitirazımı bildirdim. Şimdi de derslerin yüzde 30’u İngilizce verilmeyenokullarda ‘hazırlık sınıfı zorunlu tutulamaz’ diyerek, kararıyumuşatmaya çalıştılar. Bunun anlamı, YÖK ya üniversitelerde yüzde 100Türkçe eğitim verilmesini istemiyor ya da yüzde 100 Türkçe eğitimverilen üniversitelerde eğitim kalitesinin iyi olmasını, öğrencilerinİngilizce öğrenmesini desteklemiyor.” Okan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sadık Kırbaş: “Bazı bölümlerdeİngilizce bazı bölümlerde Türkçe eğitim veriyoruz. Türkçe eğitim yapanbölümlerde de zorunlu hazırlık var. Ancak bu barajsız zorunlu hazırlıksınıfı. Öğrenci başarılı olamasa da üst sınıfa geçirilebiliyor. Bu çokönemli sıkıntılar yaratıyor. Öğrenci, motive olamıyor. ‘Bana Türkçeeğitim vereceksiniz, beni niye zorluyorsunuz’ diyor. Bunu önlemenin biryöntemi olarak gördük YÖK’ün kararını. Hazırlık sınıfını isteğe bağlıtuttuğunuzda öğrenciler bir yıl uzatmamak için tercih etmiyor. YÖK dediki, isterseniz yabancı dil hazırlık sınıfı isteğe bağlı olabilir ya dakarma sisteme geçip derslerin yüzde 30’unu İngilizce yapın. Yüzde 30’avarız. Yararları olabilir.” Bahçeşehir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Deniz Ülke Arıboğan:“Üniversitelerde eğitimin yabancı dille yapılması konusunda bazısınırlamalar getirilmesi doğal ve doğru. Ancak zorunlu hazırlık sınıfıuygulaması, eğitim dilinin İngilizce olmasından bağımsız olarak, birçoköğrenci için bir dil öğrenme fırsatı da sunuyor. Bu karar, derslerimizİngilizce olduğu için bizi etkilemez. Yalnızca Meslek Yüksek Okulumuziçin eğitim yoğunluklu olarak Türkçe olduğundan yüzde 30 zorunluİngilizce ders konusunu dikkatlice düzenledik. Ancak bu karara paralelolarak gönderilen bir başka uygulama pratikte sıkıntı yaratacak gibigörünüyor. Bilkent, Boğaziçi ve ODTÜ dışındaki okullardan mezunolanların haricinde tüm akademik kadroların, kariyerine bakılmaksızınyeniden Dil Sınavı’na girmesi talep ediliyor. Üstelik bunun üç yıldabir tekrarlanması gerektiği de söyleniyor. Bu son derece sevimsiz,üniversiteler arasında ayrımcılık yapan ve akademik ilerleyişlerisırasında defalarca İngilizce bildiklerini ispat etmiş olan profesörleriçin kabul edilmesi zor bir durum.” Beykent Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Tuncer Çelik: “Bizbazı bölümlerde Türkçe bazılarında İngilizce eğitim veriyorduk. Genelolarak baktığımızda kararı olumlu buluyoruz. Yabancı dil eğitimi şart,anadilde eğitim de yararlı. Bu şekilde karma olması öğrencinin yabancıdilini pekiştirecek. Diğer taraftandan eğitimin yüzde 70’inin anadildeolması, öğrencinin mesleğini daha iyi öğrenmesine sebep olacak. Biz debu karma sisteme yöneldik. Çalışmamızı yaptık YÖK’e yolladık. Türkçeolanları karmaya çevirdik. Bir kısım İngilizce olan bölümleri dekarmaya çevirdik.” Marmara Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Muzaffer Dartan:“Kararla ilgili nasıl uygulayalım diye birimlerden görüşlerinialıyoruz. Erasmus programları çerçevinde gelen giden öğrencisirkülasyonunu artırabilmek için yabancı dilde eğitimin de belirliölçüde önemini koruması gerekiyor. Bence olumlu bur karar. Bütününiversitelerdeki temel sorun bu dersleri kim verebilecek? Bizim öylebir problemimiz yok, çok uzun yıllardan beri dört dilde eğitimveriyoruz. Olumsuz bakmanın doğru olduğu kanısında değilim amatartışılır.” Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Funda Sivrikaya:“Düzenlemelerimizi, müfredat değişikliklerimizi yaptık. Birfakültemizin üç bölümünde zorunlu hazırık sınıfı başlatıyoruz.Sonrasındra da yüzde 30 İngilizce ile devam edecek.” Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Uğur Erdener: “Tamamenİngilizce eğitim yapan bölümlerimiz var, yüzde 30 yabancı dil eğitimyapan ve Türkçe eğitim yapan bölümlerimiz var. Bu karar ÖSYM kılavuzuçıktıktan sonra alınan karar olduğu için sorunlar çıkarabilir. Örneğinbazı programlar için kılavuzda hazırlık sınıfı gerektirdiği yazıyordu.Doğabilecek sorunları çıkarıyoruz, YÖK’e ileteceğiz. Genelgeye göresistem bu sene uygulanacak. Geniş açıdan bakıldığında hepimiz içinyabancı dil gerekli. Bu vesileyle yabancı dil eğitimi daha nitelikliolarak ele alınabilir. Hem İngilizce hem Türkçe tıp fakültesi vardı.Türkçe programda hazırlık zorunluydu. Karara göre Türkçe tıpı da yüzde30 İngilizceye çevriyoruz.” İstanbul Kültür Üniversitesi Genel Sekreteri Yrd. Doç. Metin Bolcal:“Bazı bölümlerde İngilizce bazı bölümlerde Türkçe eğitim yapıyorduk.Karardan sonra Türkçe eğitim yapan hukuk fakültesinde hazırlık sınıfıisteğe bağlı olacak. Daha önce zorunlu idi. İktisadi ve İdariBilimler’de işletme ve iktisat bölümleri hem Türkçe hem de yüzde 30İngilizce olarak iki şekilde verilecek. Hazırlık isteğe bağlı olunca,çocuk bir sene fazla okuduğunda 17-18 milyar ödüyor, onu sarsıyor.Dolayısıyla hazırlık okumak istemeyeceklerdir. Karar doğru olsa dazamanı çok yanlış. Bu sene uygulanacak ama karardan önce ÖSYM kılavuzubasılmıştı. Kitapçıklarda tam aksi ifadeler çıktı. Kararın bir sonrakisene uygulaması gerekirdi.