Üretimde yeni dönem

Almanya'nın Aachen Ren-Vestfalya Teknik Yüksek Okulu bünyesinde kurulan Fab Lab atölyesindeyiz. Lazer kesim makineleri ve platin freze tezgâhının hemen yanında 3 boyutlu yazıcılar sıralanıyor. Aachen'daki Fab Lab'in kurucularından Profesör Jan Borchers, geçmişte yalnızca fabrikalarda ve büyük üretim tesislerinde bulunan cihazları ilgilenenlere sunduklarını belirtiyor: "Fiyatları o kadar ucuzladı ki artık bizler de bunları kullanabiliyoruz. Böylece çılgın fikirler gelişme imkânı buluyor. Fikirler laboratuardaki teknisyenden değil, para kazanmak ya da bir projeyi uygulamada görmek üzere yeni teknolojilerle yepyeni konseptler geliştiren kullanıcılardan çıkıyor."

Fab Lab konseptine ilgi büyük

Fab Lab fikri ilk kez Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) uzmanlarından Neil Gershenfeld tarafından gündeme getirildi. Uzman, yaratıcı fikirlerin hayat bulmasının öngörüldüğü, yaklaşık 20 bin dolarlık makine parkı konseptini ortaya attı. İlk kez ABD'de kurulan Fab Lab'ler kısa zamanda bütün dünyaya yayıldı. 2009'da faaliyete geçen Aachen Ren-Vestfalya Teknik Yüksek Okulu'ndaki Fab Lab'in kurucularından Rene Bohne, atölyenin müdavimleri arasında zanaatkârların, emeklilerin ve çocukların da bulunduğunu belirtiyor: "Gün gelecek üç boyutlu yazıcılar evlerde de kullanılacak. İşte o zaman insanları Fab Lab'e çekmek biraz zor olacak. Bu biraz da fotokopicilerin akıbetine benziyor."

Üç boyutlu yazıcıların nispeten pahalı olması, Fab Lab atölyelerine ilginin her geçen gün daha da artmasına yarıyor. Bohne: "Tıpkı bir doktor muayenehanesi gibi randevulu hizmet veriyoruz. Sırası gelen atölyede çalışıyor."

'Somut nesnelerin değeri yeniden keşfediliyor'

Ürün tasarımı okuyan Hanna, Fab Lab'de keçe çantası üzerinde çalışıyor. Hanna, lazer kesim cihazıyla keçeden örnekler kestiğini söylüyor: "Bu işi kesim hizmeti veren şirketlere sipariş edebilirdim. Ama kendim deneyince bir başka oluyor. Üstelik burada çalışınca başkalarıyla da temas halinde oluyorsunuz."

Köln'deki gelecek araştırmaları şirketi Z-Punkt'dan Andreas Neef, Fab Lab'e duyulan ilgiyi, "dijitalleşen dünyada somut nesnelerin değeri yeniden keşfediliyor" sözleriyle açıklıyor:

"Bunu bir tür yeni otarşi ruhu olarak tanımlayabiliriz. Özellikle geçen 10 yıl içinde sanayiden duyulan kuşkunun güçlenerek arttığını gözlüyoruz. Toplumun tabanından yükselen, bağımsız olma, büyük şirketler tarafından denetlenmeyen, paralel bir değer üretim süreci geliştirme iradesi doğuyor."