Vali'den şaşırtan öneri: Kızlara ayrı okul
Mardin Valisi Hasan Duruer, Bilge köyündeki katliamla ilgili koruculuğun bir etken olmadığını, kıskançlık ve cehaletin belirleyici olduğunu belirtti ve eğitim için herkesten yardım beklediklerini dile getirdikten sonra, kız çocuklarının eğitimi konusunda tartışılacak bir öneride bulundu: Ayrı okul... Türkiye'yi yasa boğan ve koruculuk sistemi üzerinde tartışmalara neden olan katliamın yaşandığı Mardin'in valisi Hasan Duruer NTV'de konuştu. Vali, tartışılacak bir öneriden bahsetti. Koruculuk sisteminin katliamda belirleyici olmadığını, kıskançlık faktörü üzerinde durduğunu belirten Duruer, cahillik vurgusu yaptı ve kız çocuklarının okutulması konusunda örf, adet ve inançları göz önüne alarak ayrı okullar, yurtlar yapılması gerektiğini söyledi. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ise konuyla ilgili olarak NTV'ye yaptığı açıklamada, "Ergenlik yaşı çok düştü 9-10' lara düştü. Bölgede yanlış anlamalara yol açıyor olabilir. Sayın vali muhtemelen anne ve babaları kız çocuklarını okula göndermesini özendirmek amacıyla böyle bir öneriyi getirmiş olabilir. Bu anlamıyla bu öneri düşünülmeli. Ama sadece erkek ve kız çocukları ayrı okullarda eğitim görsün deniliyorsa buna katılmam" dedi. 
Mardin Valisi Hasan DuruerCan Dündar'ın soruları ve Vali Duruer'in yanıtları şöyle: - Mardin'i hoşgörü ve güvenlik sorunlarının fazla yaşanmadığı bir kent olarak biliyoruz. Sizin eskortsuz gezdiğinizi de öğrendik. Böyle bir vahşet nasıl yaşandı? Mardin gerçekten bir hoşgörü kenti. 24 tane medeniyetin, binlerce kültür ve dilin buradan geçtiğini ve yaşadığını düşünürsek, bu hadiseyi izah etmek çok zorlaşır. İnsanlar yüzyıllardır hoşgörü içinde yaşıyorlar. Kürdün Türkle, Müslüman'ın Süryani'yle Arap'la sorunu olmamış. Bu açıdan da son derece üzgünüz. - Neden? diye sorarsak. Kamuoyu ihtimaller üzerinde konuşuyor. Siz ne diyebilirsiniz? Bildiğim kadarıyla iki aile arasında uzun yıllardır devam eden bir husumet var. Kan davasına dönüşmemiş ama çıkar çatışması neticesinde böyle bir katliam olmuş gibi görünüyor. Bu gerçek mi, değil mi mahkemeler ortaya çıkaracaktır ancak şu an için görünen sebep bunlar gibi... Bir taraf zengin diğer taraf fakir - Kıskançlıktan söz ettiniz. Kadın ve koruculuk meselesi de konuşuluyor. Basına yansıyan iddialar da var; onlar doğru mudur? İfadelerin çoğu doğru değil. Kıskançlıktan bahsedilen; bir tarafın zengin bir tarafın ise biraz daha fakir olması. Hadisenin koruculuk meselesiyle ilgisi olmadığını değerlendiriyorum. Köy tamamıyla korucu; 24 korucu var. Kin, husumet, nefret, intikam alma duygusu yani tam bir ilkellik var. Mardin'e yakışmayan bir hadise. - Köyün özelliği nedir. Okur-yazar oranı, etnik kimlik durmu... Bunlar sorun yaratmış mıdır? Etnik kimliğin sorun yarattığını düşünmüyorum. Köy, Mardin'in en güzel köylerinden bir tanesi. Eski adı Kırkçeşme. Köyü gördüğünüzde, güzellikleri de görüyorsunuz. 'İnsan neyi paylaşamaz bu dünyada?' diye düşünüyorum. -Devlete ait silahlar kullanılıyor. Bu devlet açısından bir sorun değil mi? Şu an incelemeler yapılıyor. Hangi silahların kullanıldığı konusu ortaya çıkacak. Kullanılmış olma ihtimali de var tabii. Şu an için kesin bir şey söyleyememem... - İçişleri Bakanı'nın bugünkü açıklaması...? Kullanılmış olabilir. Çoğu akraba bunların. Faillerden 6 tanesi ölen muhtarın yeğeni yani bacısının çocukları. 3 tanesi teyzesinin torunu... Böyle bir aile yapısı var ortada. ‘Çocuklara biz sahip çıkarız’ dediler -Geride kalanlar koruma bekliyorlar. Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü çalışmalara başladı galiba. Bu konuda durum nedir? 44 vatandaş öldürüldü. 17 tanesi bayandı ve 3 tanesi hamileydi. 6 çocuk vardı. 48 çocuk öksüz ve yetim kaldı. 31 tanesi hem annesini hem babasını, 10 tanesi annesini, 7 tanesi babasını kaybetti. Köyde, psikolojik destek vermek amacıyla çalışmalarımıza devam ediyoruz. Çocukların devletin denetimi, gözetimi altında yurtlara yerleştirilebileceğini söyledik. Şu an acı taze olduğu için, köylüler yanaşmak istemedi ve 'biz sahip çıkarız' dediler. İnanıyorum ki, ileride devletin şevkatli ellerine teslim olacaklardır. Elimizden gelen her türlü gayreti göstereceğiz. - Bir göç hazırlığı var mı? Özellikle faillerin aileleri köyü belli ölçüde terk etti. Geri kalanlar da gitmek istiyorlar; kan davasına dönüşmemesi için. Biz vatandaşların güvenliğini sağlamak için bir karakol kurduk... - Turizm açısından korkularınız var mı? Bazı iptaller olmuş sanırım... Hoşgörü kenti ve turizmin etkilenmemesi mümkün değil tabi ama umarım kısa sürer... - Dün konuştuğumuz Mardin Üniversitesi Rektörü Prof. Serdar Bedii Omay, modarnite-gelenek çatışması yorumu yaptı, katılır mısınız? Rektörümüzün sözlerine katılıyorum. Maalesef bölgede bir cehalet hakim. Özellikle kadınların ve kızların eğitimi konusunda... Bütün sebep cehaletten kaynaklanıyor. Eğitimsizlikten kaynaklanıyor. Bu konuyla ilgili herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Eğitimle ilgili desteklere ihtiyacımız var. Okul öncesi eğitim, kızların kadınların eğitimi konusunda çok ciddi çalışmalar yapmamız gerekiyor. Kızların erkeklerle birlikte okumaları istenmiyor - Vali olarak bu konunun çözümü için ne tavsiye edersiniz? Olay sosyolojik ve psikolojik açıdan çok iyi değerlendirilmeli. Buradaki aşiret yapısının, töre düzeninin, insanların yapısının iyi analiz edilmesi gerekiyor. Kız çocuklarının okuması konusunda gayret göstermemiz gerekiyor. Yörenin inançları gereği, kız çocuklarının ayrı okullarda okumasının faydalı olacağını düşünüyorum. Erkeklerle aynı okullarda okumaları istenmiyor. Bu çocukları eve mahkum etmemek için, çok sayıda kız okullarına, yurtlarına ihtiyacımız olacaktır. Okul öncesi eğitimi açısından yüzde 20'ler düzeyindeyiz. Bu çok süratli biçimde yüzde 80'lere 100'ler çıkartılmalı. Şu anda kızların okuması gibi bir şeyin söz konusu olamayacağını değerlendiriyorum. Kızlarımızı kadınlarımızı eğitirsek, aile ve toplumu eğitmiş oluruz... Biz geçen hafta şiddetin önlenmesi konusunda anne-baba eğitimi çalışması yapmıştık. Buna devam etmemiz gerekiyor. STK'ların her konuda yardıma, hayırsever iş adamlarına okul yapma davetinde bulunuyorum. Eğitim problemini çözmek zorundayız. - Kız çocuklarının ayrı okuması düşüncesini bakanlara ilettiniz mi? Çalışmalarda bulunuyoruz. Yörenin örf, adet ve inançları gereği ayrı okulların olması; eve mahkum olmasından daha iyi olacaktır diye düşünüyorum. - Soruşturma ne zaman bitecek? Önümüzdeki süreçte bizleri ne bekliyor? Şu anda tahkikat safhasında ve mahkemede dava açılacak. Ne kadar sürecek bilemem. Mardin hoşgörü kentidir ve bu olayda köyde olmuştur. Bütün Mardin'e mal edilemez. Mardin tekrar eski güzel günlerine kavuşacak diye düşünüyorum. İnşallah çok fazla etkilenmeyiz.
Mardin Valisi Hasan DuruerCan Dündar'ın soruları ve Vali Duruer'in yanıtları şöyle: - Mardin'i hoşgörü ve güvenlik sorunlarının fazla yaşanmadığı bir kent olarak biliyoruz. Sizin eskortsuz gezdiğinizi de öğrendik. Böyle bir vahşet nasıl yaşandı? Mardin gerçekten bir hoşgörü kenti. 24 tane medeniyetin, binlerce kültür ve dilin buradan geçtiğini ve yaşadığını düşünürsek, bu hadiseyi izah etmek çok zorlaşır. İnsanlar yüzyıllardır hoşgörü içinde yaşıyorlar. Kürdün Türkle, Müslüman'ın Süryani'yle Arap'la sorunu olmamış. Bu açıdan da son derece üzgünüz. - Neden? diye sorarsak. Kamuoyu ihtimaller üzerinde konuşuyor. Siz ne diyebilirsiniz? Bildiğim kadarıyla iki aile arasında uzun yıllardır devam eden bir husumet var. Kan davasına dönüşmemiş ama çıkar çatışması neticesinde böyle bir katliam olmuş gibi görünüyor. Bu gerçek mi, değil mi mahkemeler ortaya çıkaracaktır ancak şu an için görünen sebep bunlar gibi... Bir taraf zengin diğer taraf fakir - Kıskançlıktan söz ettiniz. Kadın ve koruculuk meselesi de konuşuluyor. Basına yansıyan iddialar da var; onlar doğru mudur? İfadelerin çoğu doğru değil. Kıskançlıktan bahsedilen; bir tarafın zengin bir tarafın ise biraz daha fakir olması. Hadisenin koruculuk meselesiyle ilgisi olmadığını değerlendiriyorum. Köy tamamıyla korucu; 24 korucu var. Kin, husumet, nefret, intikam alma duygusu yani tam bir ilkellik var. Mardin'e yakışmayan bir hadise. - Köyün özelliği nedir. Okur-yazar oranı, etnik kimlik durmu... Bunlar sorun yaratmış mıdır? Etnik kimliğin sorun yarattığını düşünmüyorum. Köy, Mardin'in en güzel köylerinden bir tanesi. Eski adı Kırkçeşme. Köyü gördüğünüzde, güzellikleri de görüyorsunuz. 'İnsan neyi paylaşamaz bu dünyada?' diye düşünüyorum. -Devlete ait silahlar kullanılıyor. Bu devlet açısından bir sorun değil mi? Şu an incelemeler yapılıyor. Hangi silahların kullanıldığı konusu ortaya çıkacak. Kullanılmış olma ihtimali de var tabii. Şu an için kesin bir şey söyleyememem... - İçişleri Bakanı'nın bugünkü açıklaması...? Kullanılmış olabilir. Çoğu akraba bunların. Faillerden 6 tanesi ölen muhtarın yeğeni yani bacısının çocukları. 3 tanesi teyzesinin torunu... Böyle bir aile yapısı var ortada. ‘Çocuklara biz sahip çıkarız’ dediler -Geride kalanlar koruma bekliyorlar. Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü çalışmalara başladı galiba. Bu konuda durum nedir? 44 vatandaş öldürüldü. 17 tanesi bayandı ve 3 tanesi hamileydi. 6 çocuk vardı. 48 çocuk öksüz ve yetim kaldı. 31 tanesi hem annesini hem babasını, 10 tanesi annesini, 7 tanesi babasını kaybetti. Köyde, psikolojik destek vermek amacıyla çalışmalarımıza devam ediyoruz. Çocukların devletin denetimi, gözetimi altında yurtlara yerleştirilebileceğini söyledik. Şu an acı taze olduğu için, köylüler yanaşmak istemedi ve 'biz sahip çıkarız' dediler. İnanıyorum ki, ileride devletin şevkatli ellerine teslim olacaklardır. Elimizden gelen her türlü gayreti göstereceğiz. - Bir göç hazırlığı var mı? Özellikle faillerin aileleri köyü belli ölçüde terk etti. Geri kalanlar da gitmek istiyorlar; kan davasına dönüşmemesi için. Biz vatandaşların güvenliğini sağlamak için bir karakol kurduk... - Turizm açısından korkularınız var mı? Bazı iptaller olmuş sanırım... Hoşgörü kenti ve turizmin etkilenmemesi mümkün değil tabi ama umarım kısa sürer... - Dün konuştuğumuz Mardin Üniversitesi Rektörü Prof. Serdar Bedii Omay, modarnite-gelenek çatışması yorumu yaptı, katılır mısınız? Rektörümüzün sözlerine katılıyorum. Maalesef bölgede bir cehalet hakim. Özellikle kadınların ve kızların eğitimi konusunda... Bütün sebep cehaletten kaynaklanıyor. Eğitimsizlikten kaynaklanıyor. Bu konuyla ilgili herkesin üzerine düşeni yapması gerekiyor. Eğitimle ilgili desteklere ihtiyacımız var. Okul öncesi eğitim, kızların kadınların eğitimi konusunda çok ciddi çalışmalar yapmamız gerekiyor. Kızların erkeklerle birlikte okumaları istenmiyor - Vali olarak bu konunun çözümü için ne tavsiye edersiniz? Olay sosyolojik ve psikolojik açıdan çok iyi değerlendirilmeli. Buradaki aşiret yapısının, töre düzeninin, insanların yapısının iyi analiz edilmesi gerekiyor. Kız çocuklarının okuması konusunda gayret göstermemiz gerekiyor. Yörenin inançları gereği, kız çocuklarının ayrı okullarda okumasının faydalı olacağını düşünüyorum. Erkeklerle aynı okullarda okumaları istenmiyor. Bu çocukları eve mahkum etmemek için, çok sayıda kız okullarına, yurtlarına ihtiyacımız olacaktır. Okul öncesi eğitimi açısından yüzde 20'ler düzeyindeyiz. Bu çok süratli biçimde yüzde 80'lere 100'ler çıkartılmalı. Şu anda kızların okuması gibi bir şeyin söz konusu olamayacağını değerlendiriyorum. Kızlarımızı kadınlarımızı eğitirsek, aile ve toplumu eğitmiş oluruz... Biz geçen hafta şiddetin önlenmesi konusunda anne-baba eğitimi çalışması yapmıştık. Buna devam etmemiz gerekiyor. STK'ların her konuda yardıma, hayırsever iş adamlarına okul yapma davetinde bulunuyorum. Eğitim problemini çözmek zorundayız. - Kız çocuklarının ayrı okuması düşüncesini bakanlara ilettiniz mi? Çalışmalarda bulunuyoruz. Yörenin örf, adet ve inançları gereği ayrı okulların olması; eve mahkum olmasından daha iyi olacaktır diye düşünüyorum. - Soruşturma ne zaman bitecek? Önümüzdeki süreçte bizleri ne bekliyor? Şu anda tahkikat safhasında ve mahkemede dava açılacak. Ne kadar sürecek bilemem. Mardin hoşgörü kentidir ve bu olayda köyde olmuştur. Bütün Mardin'e mal edilemez. Mardin tekrar eski güzel günlerine kavuşacak diye düşünüyorum. İnşallah çok fazla etkilenmeyiz.