Varlık Fonu’na devredilen KİT'lerin zararları katlanıyor
Her yıl kâr ederken, Türkiye Varlık Fonu’na devredildikten sonra zarar eden ÇAYKUR ve BOTAŞ gibi KİT’lerin zararları katlanıyor.
Türkiye Varlık Fonu (TVF) bünyesine alınan Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT), kâr ederken devrin ardından zarar etmeye başladı. Tarımsal KİT'lerin yanı sıra BOTAŞ gibi enerji KİT'leri de doğalgaza yapılan zamlara rağmen milyarlarca lira zarar ediyor. ÇAYKUR, BOTAŞ, TÜRKŞEKER, PTT, Et ve Süt Kurumu (ESK) yıllardır üst üste zarar da yazıyor.
Sözcü'den Cem Yıldırım'ın haberine göre, TVF bünyesine alındıktan sonra ÇAYKUR 2021 yılı için 503 milyon 840 lira, Et ve Süt Kurumu (ESK) ise 521 milyon lira zarar etti. TVF'ye devredilmeden önce 2016'da 82 milyon TL kâr eden ÇAYKUR, TVF'ye geçtikten sonra 2017'de 268 milyon, 2018'de 657 milyon, 2019'da 635 milyon ve 2020 yılında 547 milyon TL zarar açıkladı. ÇAYKUR'un TVF bünyesinde beş yıllık toplam zararı 2 milyar 610 milyon liraya yükseldi.
Zarar her yıl artıyor
Doğalgaza art arda yapılan yüksek oranlı zamlara karşın TVF bünyesindeki BOTAŞ'ın 2021 yılı dönem zararı 17 milyar 911 milyon TL olarak açıklanırken, 2022 zararının bu tutarın 2 katına çıkması bekleniyor. 2018'de 216 milyon TL kâr açıklayan PTT de TVF'ye geçtiğinden bu yana sürekli zararda. PTT'nin açıkladığı 2021 yılı zararı 387 milyon oldu. Özelleştirme kapsamına alındıktan sonra fabrikaları satılan Türkiye Şeker Fabrikaları'nın henüz özelleştirilmeyen fabrikalarının zararları da katlanarak artıyor. 2021 yılı itibarıyla TÜRKŞEKER'in zararı 2 milyar TL'ye ulaştı.
Borçlanılıyor
Halen TVF bünyesinde; Ziraat Bankası, HalkBank, Vakıfbank, Borsa İstanbul, Türkiye Sigorta, Türkiye Hayat Emeklilik, İstanbul Finans Merkezi, THY, PTT, İzmir Alsancak Limanı, Botaş, Türkiye Petrolleri, TVF Enerji, TVF Rafineri ve Petrokimya, Turkcell, Türksat, Türk Telekom, ÇAYKUR, Kayseri Şeker, TÜRKŞEKER, Eti Maden, Türkiye Maden gibi kamuya ait veya kamu hissesi bulunan şirketlerin yanında kıyı bölgelerinde, sahillerde oldukça değerli 46 adet kamu arazisi, arsa ve taşınmazları bulunuyor. Bu varlıkları teminat göstererek uluslararası piyasalardan borçlanan TVF'nin 2019'da 950 milyar, 2020'de 1 trilyon 586 milyar TL olan borcunun 2021 dönemi sonunda yüzde 45 artışla 2 trilyon 302 milyar TL'ye yükseldiği açıklandı.