'Vatandaş kemer sıkıyor'; alışverişten kısıyor, otomobilini garajdan çıkarmıyor
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2019 yılı 3 aylık bütçe sonuçlarını açıkladı. Yılın ilk 3 ayında Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirleri artacağı yerde geçen yılın bile gerisine düştü. Sadece 3 aylık dönemde ÖTV'de 10.2 milyar, KDV'de 4.4 milyar TL'lik kayıp var. Veriler, vatandaşın alışverişten kıstığını, yeni otomobil almadığını, otomobili olanın da parktan çıkarmadığına işaret ediyor.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, ekonomideki durgunluk aşılmazsa iktidar daha fazla bütçe açığını göze almakla, vergileri artırmak arasında bir seçim yapmak zorunda kalacak.
Bütçenin ocak-mart dönemini kapsayan 3 aylık performansı, piyasanın nabzını tutan ÖTV ile KDV gelirlerinde ciddi tehlike işaretleri verdi. ÖTV'yi akaryakıt, doğalgaz, yeni taşıt, alkol, tütün, kolalı içecekler ile dayanıklı tüketim mallarını satın alan tüketiciler ödüyor. Ekonomi yönetimi, bir önceki yılda gerçekleşen vergi tahsilatı ile gelecek yılda ekonomiye ilişkin büyüme ve enflasyon tahminleri gibi veriler üzerinden yıllık gelir tahmini yapıyor. Ekonomi yönetimi, 2019'da ÖTV'den devletin kasasına yıllık 162.6 milyar lira para gireceği tahminini yaptı ve hedef olarak da bütçeye yazdı.
Bu hedefe göre, birebir olmasa da yılın ilk 3 ayında ÖTV'den bütçeye 40 milyar 642 milyon lira civarında para girmesi gerekiyordu. Ancak 3 aylık ÖTV geliri 30 milyar 413 milyon lirada kaldı. Bu da 3 aylık gerçekleşmenin, hedeflenen gelirin 10 milyar 229 milyon lira gerisine düştüğünü gösteriyor.
Üstelik bu yılın ilk 3 ayında elde edilen ÖTV geliri, geçen yılın aynı döneminde elde edilen 31.8 milyar liralık gelirin de 1 milyar 418 milyon lira gerisinde kaldı. 3 aylık gerçekleşme verileri üzerinden 12 ayın tamamını birebir hesaplamak her zaman doğru sonucu vermiyor. Zaman zaman yıllık gerçekleşme bu hesabın altında veya üstünde olabiliyor. Ancak gelirin geçen yıldan bile aşağıda kalması yıllık hedefte çok ciddi sapmaların yaşanabileceğine işaret ediyor.