BBC Türkçe
Venezuela'da elektrik kesintileri beşinci gününe girerken, kendini geçici devlet başkanı ilan eden muhalefet lideri Juan Guaido'nun insani yardımın ülkeye girişini sağlayabilmek için Pazartesi günü milletvekillerini "acil durum" ilan etmeye çağırması bekleniyor.
Venezuela'nın çeşitli eyaletlerinden gelen yağma haberleri nedeniyle toplumsal olayların çıkacağı endişesi dile getirilirken, Devlet Başkanı Nicolas Maduro perşembe gününden bu yana devam eden elektrik kesintilerinden ABD destekli olduğunu söylediği muhalefetin "sabotajını" sorumlu tutuyor.
İngiliz Guardian gazetesi, bazı kişilerin, elektrik kesintilerinin ülkenin siyasi geleceği için çarpıcı sonuçları olabileceğini düşündüğünü yazıyor.
Halk ülkenin büyük çoğunluğunu etkileyen kesintiler nedeniyle günlük yaşamlarını sürdürmekte zorlanıyor.
Bankamatiklerin çalışmaması nedeniyle para çekemeyen vatandaşlar gıda ve su da alamıyor, okulların ve iş yerlerinin Pazartesi günü de kapalı kalmaya devam ettiği belirtiliyor.
Muhalifler, ülke çapındaki elektrik kesintilerinin başladığı günden bu yana en az 18 kişinin öldüğünü söylerken, en çok yoğun bakım ünitelerinde yatan hastalar ve yeni doğmuş bebekler ile diyaliz hastalarının tehlike altında olduğu kaydediliyor.
Guardian gazetesinin konuştuğu 26 yaşındaki Alejandro Guzman, Venezuela'nın başkenti Caracas'taki elektrik kesintileriyle ilgili, "Etrafınızda engin bir sessizlik hissediyorsunuz" diyor. "Gölgeler şehri gibi."
Pazar günü Caracas'ın doğusundaki mahallesine elektriklerin geldiği Guzman, "Olan bitenlerden ötürü bıkkın ve kızgınım, ancak bunun olmasını bekliyorduk" diyor.
Guzman'ın 80 yaşındaki büyükannesi Alzheimer hastası. Onun evine henüz elektrik gelmiş değil. Torunu, "Durum kritik. Onu seven insanlar etrafında. Ancak onun yaşındaki herkes bu durumda tehlike altında" diyor.
Caracas Belediye Başkanı Erika Farias, resmi basın kuruluşlarına yaptığı açıklamada, 32 bölgeden 22'sinde elektriğin geri geldiğini söyledi.
Gazete, vatandaşların bu zaman zarfı içinde, elektriğin yeniden kesilebileceği korkusuyla açılan birkaç dükkandan su ve gıda depolamaya başladığını belirtiyor.
Haberde, "Elektrik sisteminin çöküşünün yarattığı zorluklardan ötürü insanlarda öfke, bıkkınlık ve korku vardı" deniliyor.
Elektrik kesintilerinin sokaklarda kargaşaya yol açacağı, bunun da güvenlik güçlerinin daha fazla baskısıyla sonuçlanacağı konusunda halk arasında korku olduğu da haberde yer verilen detaylar arasında. Habere göre Pazar günü ülkenin 23 eyaletinin en az ikisinden yağma haberleri geldi.
Bolivya'nın eski Devlet Başkanı Jorge Quiroga, Twitter paylaşımında, "Venezuela tamamen çökmenin eşiğinde" dedi. "Birkaç saat içinde sürreal distopik Mad Max hayata geçecek."
Elektrik kesintileri başladığından beri halkın karşısına bir kez çıkan Devlet Başkanı Nicolas Maduro, hükümetin kontrolü kaybetmediği konusunda halka güven vermeye çalışıyor.
Maduro, Twitter mesajında, "İleriki saatlerde elektriği geri getirmek için büyük çaba gösteriyoruz" dedi.
Cumartesi günü destekçilerinin düzenlediği gösteride, Maduro elektrik kesintilerinin yönetimini devirmek ve yerine ABD destekli "kuklayı" geçirmek isteyen Beyaz Saray'ın desteklediği "elektrik savaşlarının" bir sonucu olduğunu öne sürdü.
Ancak muhalif lider Juan Guaido, solcuların "diktatörlüğünü" elektrik kesintileri nedeniyle eleştirdi, "zor günlerin" kapıda olduğunu söyledi:
"16 eyalet tamamen karanlıkta. Bu felaketin hemen çaresine bakmamız lazım."
50'den fazla ülkenin Venezuela'nın geçici Devlet Başkanı olarak tanıdığı Guaido, gazetecilere yaptığı açıklamada, "Venezuela'da şu an karşı karşıya olduğumuz durum bir bilim kurgu filmi gibi" ifadelerini kullandı.
Ülke çapında hastanelerin zor koşullarda faaliyetlerini sürdürdüğü, özellikle yoğun bakıma ihtiyaç duyan ölümcül hastaların ve yeni doğan bebeklerin durumdan etkilendikleri belirtiliyor.
Elektrik kesintileri nedeniyle ülkenin batısındaki Maracaibo kentinde, bir dizi yeni doğmuş bebeğin öldüğü haberleri gelse de, bunlar doğrulanmış değil.
Maturin kentinde ise bir hastanede en az 13 hastanın öldüğü bildiriliyor.
67 yaşındaki diyaliz hastasının eşi Zoraida Cordoba, "Olan biten hakkında düşünmemeye çalışıyorsunuz" diyor. Eşi, tedavisiz dört gün geçirdikten sonra en sonunda Pazar günü Caracas'ta diyalize girebilmiş.
Cordoba, "Perşembe öğle saatlerinden beri evimde enerji yok. ATM'ler çalışmadığı için gıda bile alamıyoruz" diyor.
Marlene Marquez, Pazar sabahı girdiği gıda kuyruğunda, yaşça ileri ebeveynlerinin 16'ıncı kattaki dairelerinden çıkamadıklarını anlatıyor:
"Merdivenlerden inip çıkamadıkları için evlerinde mahsur kalmış durumdalar. Onları ziyaret ettiğimde bütün yolu mumlarla aydınlatmak zorundayım."
Marquez, "Bu kesintiler, hiçbir şeyin çalışmaması anlamına geliyor. Dolaptaki tavuk ve kırmızı et bozuluyor, dolapta saklanması gereken ilaçlar da öyle" diyor. "Enerji olmadığı gibi, sular da kesikti."
Guardian gazetesi, Caracas'ın geceleri kıyameti işleyen filmleri andırdığını yazıyor.
Şebeke olmadığı için insanlar arabalarının tepesine çıkıp sinyal almaya çalışıyor. Venezuela'nın ana havaalanında gümrük görevlileri pasaport kontrolü yapmak için cep telefonlarının ışığını kullanıyor.
36 yaşındaki üç çocuk annesi Desiree Garcia, Maduro'nun elektrik kesintilerinin ardından ABD'nin ve muhalefetin olduğu iddialarına inanmıyor.
Şili'de çalışan eşinin gönderdiği parayla yaşayan Garcia, "Bunun sabotaj olduğunu söylemek şaka gibi. Hepsi yalan" diyor.
Elektrik kesintilerinin bakım eksikliğinden olduğunu düşünüyor.
Guzman da elektrik kesintilerinin hükümetin yetersizliği ve yolsuzluğu yüzünden olduğunu düşünüyor. Elektrik kesintilerinin Maduro karşıtı protestoları yeniden harekete geçirebileceği düşüncesinde:
"Günden güne daha fazla protesto gösterileri göreceğiz."
Guzman, gelecek günlerin ne getireceğine dair bilinmezlik içerisinde. "Bunun olağan bir durum haline dönüşüp dönüşmeyeceğini bilmiyoruz" diyor.
Elektrik kesintilerinin ülkenin sağlık sistemi üzerindeki etkilerini izleyen muhalif siyasetçi ve doktor Jose Manuel Olivares, 18 kişinin hayatını kaybettiğinin doğrulandığını söylüyor.
Kesintiler nedeniyle hastanelerle irtibat kurmanın imkansız olduğunu söyleyen Olivares, "Sayının artacağından eminiz" diyor. "Öfkeli ve endişeliyim - hastalarım, arkadaşlarım ve ebeveynlerim için."