Vergi daireleri boşalıyor. Vergi işlemlerinin internet ortamında yapılmaya başlamasıyla son 2 yılda vergi dairelerine gelenlerin sayısı yüzde 62 oranında düştü. Vatandaş vergi dairesine en fazla Cuma günü geliyor, dairenin en yoğun saatleri 9-11 arası, gelenlerin yüzde 88’i erkek, yüzde 12’si kadın. Her 100 mükellefin 44’ü vergi dairesine ödeme için gelirken, ödeme işlemlerinin yüzde 96.7’si, beyanname işlemlerinin yüzde 94.6’sı, yeşil kart işlemlerinin yüzde 78.1’i ilk 10 dakikada tamamlanıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi dairelerinin güçlendirilmesi için "Mükellef Odaklı Dönüşüm Projesi"ni uygulamaya koydu. Bu amaçla hazırlanan Raporda, vergi dairelerinin etkinliği ile personelin eğitim ve motivasyon düzeyinin artırılması, otomasyonun genişletilmesi, donanımın iyileştirilmesi, yoklama faaliyetlerinin yoğunlaştırılması, banka sisteminin kullanımının yaygınlaştırılması ve beyanname kabul işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi için alt yapıyla ilgili yeni düzenlemelere ihtiyaç olduğu belirtildi. Vergilemenin çoğunlukla vergi dairesinden başlayıp vergi dairesinde tamamlanan bir süreç olduğuna dikkati çekilen raporda şöyle denildi: "Bu noktadan hareketle Gelir İdaresinin güçlendirilmesi için esas olarak taşra teşkilatının yani vergi dairelerinin etkinliğinin artırılması gerekmektedir. Güçlü bir Gelir İdaresi için asıl olarak taşra teşkilatının güçlendirilmesi ihtiyacı doğmaktadır. Bu amaçla, Mükellef Odaklı Dönüşüm Projesi başlatılmıştır ve buna yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Proje ile internet üzerinden yapılabilecek hizmetlerin belirlenmesi, vergi dairesinde yapılması zorunlu olan işlemlerde işlem sürecinin kısaltılması ve mümkün olduğunca mükelleflerin vergi dairesine gelmeksizin vergisel yükümlülüklerini yerine getirmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Böylece bir taraftan sunulan hizmetin kalitesi artırılırken, diğer taraftan da çalışanların günlük çalışmaları yanında mesleki gelişimleri için kendilerine daha fazla zaman ayırabilmelerine imkan verilecektir. Bu çalışma ile elektronik ortamda yapılabilecek işlemler, elektronik ortama kaydırılacak, böylece hem mükelleflerin vergi dairesine gelmelerine gerek kalmaksızın işlemlerini yapabilmeleri, hem de vergi dairelerinde iş yükünün azalması ile vergi dairelerinin daha etkin ve verimli şekilde çalışmaları sağlanabilecektir." Mükellef profil anketi Gelir İdaresi Başkanlığı, Proje kapsamında Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Denizli, Adana, Samsun ve Erzurum'da 25 vergi dairesinde, vergi dairesine gelen mükellef profilini belirlemek ve hizmetlerin hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlayacak önlemleri tespit amacıyla bir anket çalışması gerçekleştirdi. 2008 yılında yapılan bu anket, 2 yıl önceki sonuçlarla karşılaştırıldı ve gelinen nokta saptanmaya çalışıldı. Raporda, anket sonuçlarıyla ortaya şu tablo çıktı: -Vergi dairesine gelen kişi sayısında yaklaşık olarak yarı yarıya bir azalma olduğu dikkati çekiyor. -Vatandaşlar vergi dairelerine en fazla Cuma günü geliyor. Vergi dairelerinin Cuma mesaisi yüzde 22,1'lik bir orana ulaşırken, bunu yüzde 21,4 ile Pazartesi, yüzde 20,1 ile Salı, yüzde 18,4 ile Çarşamba, yüzde 18 ile de Perşembe günleri izliyor. -Vergi dairelerinin en yoğun olduğu saatler de 9-11 saatleri. Vergi dairelerindeki günlük işlerin 3'te biri bu saatlerde gerçekleştirilirken, bunu yüzde 29'luk oran ile 13-15 saatleri izliyor. Vergi dairelerinin en tenha olduğu saatler ise sırasıyla 16-17 arası, 15-16 arası ve 11-12 arası. -Vergi dairelerine 2 yıl önce gelenlerin yüzde 80,6'sını mükellefler oluşturuyordu. Bu oran, 2008'de yüzde 60,7'ye geriledi. Son ankete göre, mükellefleri yüzde 11,8 ile muhasebe yardımcıları, yüzde 4,7 ile muhasebeci ve mali müşavirler, yüzde 22,8 ile de diğer kesimler izliyor. Bu süreçte, motorlu taşıtlar vergi dairesine gelen mükellef sayısı da yüzde 95,1'den yüzde 72,8'e, veraset ve intikal vergi dairesine gelen mükellef sayısı yüzde 95,5'dan yüzde 76,9'a, karma vergi dairesine gelenlerin sayısı yüzde 74,8'den yüzde 67'ye, ihtisas vergi dairesine gelen mükelleflerin oranı da yüzde 45'den yüzde 21,6'ya düştü. Daha çok gençler işlem yaptırıyor -Vergi dairelerine gelen kişilerin yaş gruplarına göre dağılımında da, ilk sırada yüzde 25,6'lık oran ile 21-30 yaş grubu geliyor. Bunu yüzde 23,2 oranı ile 31-40 yaş grubu, yüzde 18,5oranı ile de 41-50 yaş arasındakiler takip ediyor. -Vergi dairelerindeki işleri genellikle erkekler yapıyor. Vergi dairelerine işlem yaptırmak için gelen kişilerin yüzde 88'ini erkekler, yüzde 12'sini kadınlar meydana getiriyor. Neden geliyorlar? -Ankete göre, vergi dairelerine yüzde 43,5 oranı ile en fazla ödeme için geliniyor. Bunu yüzde 9,1 ile beyanname işlemleri, yüzde 7,2 ile vergi borcu sorgulama, yüzde 4,6 ile vergi levha tasdiki, yüzde 3,9 ile Bağ-Kur, yüzde 3,1 ile mükellef belgesi, yüzde 2,7 ile açılış işlemleri izliyor. Vatandaş, bunların yanı sıra vergi dairelerinde en fazla yeşil kart, harç, iade, araç işlemleri, uzlaşma, vergi numarası, tarhiyat, banka, gayrimenkul sermaye iradı, stopaj, takip, şifre, yoklama, adres değişikliği, KDV, dilekçe, iş terk işlemleri, damga vergisi, sicil, icra ve tahakkuk işlemleri yaptırıyor. İşlemler ne kadar sürüyor Ankette, vergi dairesinden talep edilen hizmetlerin ne kadar sürede tamamlandığı da irdelendi. Buna göre, vergi dairesinde ilk 10 dakika içinde, araç işlemlerinin yüzde 80'i, Bağ-Kur işlemlerinin yüzde 78,91'i, banka işlemlerinin yüzde 94,62'si, beyanname işlemlerinin yüzde 90,95'i, gelir vergisi işlemlerinin yüzde 83,53'ü, gayrimenkul sermaye iradı işlemlerinin yüzde 76,52'si, icra işlemlerinin yüzde 75,11'i, KDV işlemlerinin yüzde 83'ü, ödemelerin yüzde 96,7'si, stopajın yüzde 78,72'si, tahakkuk işlemlerinin yüzde 95,74'ü, tarhiyat işlemlerinin de yüzde 92,05'i tamamlanıyor. İlk 10 dakikada yeşil kart işlemlerinin de yüzde 78,13'ü bitiriliyor Motorlu taşıtlar vergisi dairelerinde trafik para ceza ödemelerinin yüzde 65,2'si ilk 10 dakikada tamamlanıyor. Yüzde 14,49'u 11-20 dakika arasında, yüzde 3,52'si de 21-30 dakika arasında bitiriliyor. Vergi İletişim Merkezi sonuçları Öte yandan Vergi İletişim Merkezi (VİMER) 2008 Yılı Faaliyet Raporuna göre de, vatandaş Merkezi en fazla Mart ve Kasım aylarında arıyor. 2008 yılında VİMER'e 174 bin 54 başvuru olurken, bunların 25 bin 241'i Mart ayında, 20 bin 676'sı da Kasım ayında yapıldı. Bu 2 ayı, 16 bin 445 ile Nisan, 16 bin 69 ile de Mayıs ayları takip etti. Rapora göre, VİMER'e yapılan çağrıların yüzde 94,7'si ilk aramada cevaplandırılıyor. 2008 yılı içinde ilk aramada cevaplanan çağrı sayısı 169 bin 698, mükellef temsilcileri tarafından cevaplandırılan çağrı sayısı 110 bin 497, kıdemli mükellef temsilcileri tarafından cevaplanan çağrı sayısı 59 bin 394, içerik yönetiminin teknik şube desteğiyle cevapladığı çağrı sayısı da 4 bin 162 oldu. Yıl içinde VİMER'e genel ahlaka aykırı 94, ilgisiz konularda da 835 çağrı geldi. Mükellef temsilcileri ile ortalama görüşme süresi 2,09 dakika ile 2,54 dakika, kıdemli mükellef temsilcileri ile yapılan görüşme süresi de 2,50 dakika ile 4,26 dakika arasında değişti. VİMER en fazla Pazartesi ve en çok 11.00, 11.30 ve 14.00 saatlerinde aranırken, Merkeze en fazla ilgiyi İstanbullu gösterdi. Her 100 telefonun 45'i İstanbul'dan gelirken, bu sayı Ankara için 29, İzmir için de 7 olarak belirlendi.