Yakın tarihin 'tünel ile firar' öyküleri
Bingöl M Tipi Kapalı Cezaevi'nde 18 mahkûmun tünel kazarak firar edişi Türkiye'nin yakın tarihinde benzeri olmayan bir örnek. 1997'den bu yana çeşitli cezaevlerinde tünelle kaçma girişimi olmuş, ancak başarıya ulaşmamıştı.
İşte Dicle Haber Ajansı'nın derlemesi ile Türkiye'de tünel firarlarının kısa tarihi:
Türkiye tarihinde en büyük tünel firarı 29 tutsakla 1988'de Metris Cezaevi'nde yaşandı.
Türkiye cezaevlerinde kalan tutuklu ve hükümlüler, yıllardan beridir sık sık "tünel kazma" yöntemiyle kaçışın yollarını aradı. Bingöl M Tipi Kapalı Cezaevi'nde olduğu gibi kimi başardı, kimi de ya tüneli kazarken ya da tüneli yarılarken yakalandı. Sık sık hak ihlalleriyle gündeme gelen Bingöl M Tipi Kapalı Cezaevi'nde bulunan PKK'lı 18 tutsak, bugün sabah saatlerinde kazdıkları 70 metrelik tünelden kaçmalarıyla Türkiye cezaevlerinde yaşanan tünel kaçışları tekrar gündeme geldi.
1987 yılında Diyarbakır Cezaevi'nin çevresinin 6-7 metre derinlikte kazılıp beton dökülmesine rağmen kazılmaya başlanan tünel, 1988 Ekim ayına kadar devam etti. Diyarbakır Cezaevi'nde tünel bitme aşamasına geldiğinde 74 metrenin sonunda, 17 tutsak tünelden ilerledikleri sırada, tünelin çıkışının çökmesi sonucu tutsakların kaçış girişimleri de sonuçsuz kaldı.
En büyük toplu kaçış Metris Cezaevi'nde oldu
Türkiye'nin en iyi korunan cezaevleri arasında yer alan İstanbul'un Esenler semtinde bulunan Metris Askeri Cezaevi'nde, 1980 darbesi sonrasında birçok siyasi tutuklu bu cezaevinde kaldı. 1988 yılında çeşitli sol örgüt üyelerinden oluşan 29 kişi, tünel kazarak kaçtı. En büyük toplu kaçış eylemi gerçekleşirken, tutukluların, 60 metrelik tünel kazdığı ortaya çıkmıştı.
Dev-Sol ve TİKKO üyesi 18 siyasi tutsak 1993 yılında, kazdıkları 35 metre uzunluğundaki tünelden yararlanarak, Nevşehir E Tipi Kapalı Cezaevi'nden firar etmişti.
Çankırı Cezaevi'nde, 28 Haziran 1996'da PKK'li tutsakların kaldığı bölümde 40 metrelik tünel ortaya çıkmıştı. Bursa Özel Tip Cezaevi'nde ise, 13 Nisan 1996'da 5 DHKP-C'li, tırnak makasıyla kazdıkları tünelden firar edemeden yakalanmışlardı.
İskenderun Cezaevi'nde 7 Mart 1997 tarihinde PKK ve MLKP'li tutsakların da aralarında bulunduğu 28 kişi, 54 metrelik tünel kazdıktan sonra kaçtı. 8 ay boyunca tünel kazılan cezaevinden kaçan tutsaklardan 16'sı daha sonra yakalanmıştı.
Yıllarca birçok firara sahne olan Bayrampaşa Cezaevi'nde ise, 1995 yılında 20 metrelik tünelin askerlerce fark edilmesi sonucu tutsakların kaçış planı da sonuçsuz kaldı.
Malatya Cezaevi'ndeki tünel 6 metreyi geçemedi.
Tünelle cezaevinden kaçma girişimi en son Malatya E Tipi Cezaevi'nde ortaya çıktı. Cezaevinde kalan 24 MKP'li tutsağın bulundukları koğuşta tünel kazdıkları ortaya çıkmıştı. 2013 yılının Mart ayında tünel kazmaya başlayan MKP'lilerin, kazdıkları 6 metre uzunluğundaki tünelin yetkililerce fark edilmesi üzerine bir kaçış planı daha sonuçsuz kalmıştı.
Yakın tarihe dair söz konusu örneklerle birlikte, Türkiye cezaevlerindeki tutsakların kaçış yollarını tünellerle araması 1997'den sonra ilk kez Bingöl M Tipi Kapalı Cezaevi'nde başarıya ulaştı. Cezaevi'nde bulunan PKK'li 18 tutsak, kazdıkları tünelle cezaevinden kaçtı.