Yargıtay hapis cezasını bozdu; polise 'Kedi' demek hakaret sayılmadı

Yargıtay 18. Ceza Dairesi, Eskişehir’de tartıştığı polislere “Dışarıda kedi gibi oluyorsunuz, üniformayı giyince aslan kesiliyorsunuz” diyen Ü.Ç.’ye “hakaret” suçlamasıyla verilen 1 yıl 4 ay hapis cezasını bozdu. Yargıtay kararında söz konusu ifadeleri “suç” değil “ağır eleştiri” ve “kaba hitap tarzı” saydı.

Oya Armutçu’nun Hürriyet gazetesinde “Polise kedi demek suç sayılmadı” başlığıyla (22 Ocak 2018) yayımlanan yazısı şöyle:

Tartıştığınız polislere “Dışarıda kedi gibi oluyorsunuz, üniformayı giyince aslan kesiliyor sunuz?” derseniz ne olur?

“Polise hakaretten” dava açılır, sanık olursunuz.

Önce Eskişehir’deki o olay:

Ü.Ç. adlı vatandaş geçen yıl tartıştığı polislere “Dışarıda kedi gibi oluyorsunuz, üniformayı giydiğiniz zaman aslan kesiliyorsunuz” dedi. Polisler bu sözler üzerine tutanak tuttu ve konu savcılığa intikal ettirildi. Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı, TCK’nın 125/3. maddesi çerçevesinde “kamu görevlisine hakaret” suçundan dava açtı. Ü.Ç. mahkemede polisin üniformayı kullanarak vatandaşlara olumsuz davranışlar sergilediğini savunarak, tepkisini dile getirmek için bu sözleri sarf ettiğini söyledi.

Mahkemeden 1 yıl 4 ay hapis

Yargılamayı yapan Eskişehir 2. Sulh Ceza Mahkemesi, Ü.Ç.’nin bu savunmasını yerinde görmedi. Mahkeme polislere yönelik bu sözleri “hakaret” suçu olarak nitelendirdi. Mahkeme, üçüncü fıkradaki, “Hakaret suçunun; kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz”ibaresi ışığında, sanık Ü.Ç.’yi 1 yıl 4 ay hapse mahkûm etti.

Ü.Ç., mahkûmiyet kararını, Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nde temyiz etti. Yargıtay, 1 yıl 4 aylık mahkûmiyet kararını bozdu ve ne dedi, biliyor musunuz? Bu sözler “hakaret”sayılmaz ve “suç” olmaz. Yargıtay kararında, hakaretin “tahrik edici olup olmadığının, zamana, yere ve duruma göre değişebileceği”belirtildi.

Hakaret kriteri uyarısı

Bozma kararında, yerel mahkemelere kamu görevlilerine yönelik her türlü “ağır eleştiri” veya “rahatsız edici sözün” hakaret suçu bağlamında değerlendirilmemesi gerektiği uyarısı da yapıldı. Kamu görevlisine “hakaret” suçunun kriteri kararda, “Sözlerin açıkça, onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnadı veya sövme fiilinin oluşması gerekir” şeklinde açıkladı.

Davaya konu olan “Dışarıda kedi gibi oluyorsunuz, üniformayı giyince aslan kesiliyor sunuz?” sözlerinin “hakaret” değil “ağır eleştiri” ve “kaba hitap tarzı”olarak kabul edilebileceğini belirtildi.

Yargıtay’ın polise hakaret suçuyla ilgili verdiği bu karar, son dönemde ifade özgürlüğünün sınırını genişleten yargı kararları arasına önemli bir örnek olarak girdi.

‘Dönek’ demek de suç değil

Bir başka örnek karar da Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca verildi. “Sen döneksin” diyen ve hakkında soruşturma açılan M.V.E. adlı vatandaşın dosyası üzerine savcılık “dönek” demeyi “suç saymadı” ve “takipsizlik” kararı verildi. “Dönek” ifadesi “hakaret” sayılmayabileceği gibi artık “hakaret” suçu kapsamında cezalandırılmayacak. Bu örnek takipsizlik kararı da bakın şöyle verildi:

Ankara’da M.K. adlı vatandaş 25 Kasım 2017’deki apartman toplantısında tartıştığı komşusu M.V.E.’nin, “Sen döneksin, bu işler senin yüzünden olmuyor” diyerek kendisine hakaret ettiği gerekçesiyle 14 Aralık 2017’de suç duyurusunda bulundu. Ankara Cumhuriyet Savcısı Nadi Türkarslan, Anayasa Mahkemesi’nin geçen yıl siyasetçilere “dönek” demeyi  “hakaret” saymayan kararına dayanarak takipsizlik kararı verdi.

Kısa bir not da düşmek gerekiyor. Her dava kendi bağlamında ve ayrı ayrı değerlendirilir. TCK ve Yargıtay uygulaması ışığında, haksız bu kriterlere uymayan her türlü söz, ifade ve eylem de suç sayılarak cezalandırılabilir.