EGM, özel güvenlik görevlilerinin, "duyarlı kapıdan ve X-ray cihazından geçirme ve dedektörle bakma" gibi önleyici arama yapabileceğini bildirdi.
Emniyet Genel Müdürlüğü yazılı bir açıklamada bulundu. EGM'nin yazılı açıklamasında, bazı basın yayın organlarında "Yargıtay'dan emsal karar: Özel güvenlik görevlileri üst araması yapamayacak" başlığı ile yer alan haberlerin, "özel güvenlik görevlilerinin önleyici arama yapamayacağı" şeklinde anlaşıldığı kaydedildi.
5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un "Özel güvenlik görevlilerinin yetkileri" başlıklı 7'nci maddesi ile Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği'nin "Özel güvenlik görevlilerinin kontrol yetkileri" başlıklı 21'inci maddesinde özel güvenlik görevlilerinin yetkilerinin tanımlandığı belirtildi.
Açıklamada, şunlar ifade edildi:
"Özel güvenlik görevlilerinin, koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyalarını X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme, görev alanında haklarında yakalama emri veya mahkumiyet kararı bulunan kişileri yakalama ile mevzuatla tanımlanmış diğer yetki ve sorumlulukları bulunmaktadır. Adli aramalar, hakim kararı veya cumhuriyet savcısı emri ile yapılabilecek aramalar olup sadece adli kolluk birimlerince yapılabilmektedir. Polis dahil olmak üzere adli kolluk birimleri, adli aramaları gerekli adli mercilerden izin alarak yapmakta, suç soruşturmalarında elde edilen suç delillerine ilişkin iş ve işlemler Ceza Muhakemesi Kanunu'na ve mevzuatına uygun yürütülmekte ve gerekli tutanaklar tanzim edilmektedir"
Özel güvenlik görevlilerinin Yargıtay kararında da belirtildiği üzere genel kolluk gibi adli arama yetkisinin bulunmadığı ancak genel kolluğun olmadığı yerlerde görev yaparken güvenlik sistemi ve cihazları ile önleyici amaçlı kontroller yapabildiği kaydedilen açıklamada, özel güvenlik görevlilerinin, suç unsuru veya şüpheli durumla karşılaştıklarında genel kolluğa haber vererek şüphelileri kontrol altında tutabilecekleri, genel kollukça adli ve idari işlem tesis edilmesini sağlayabilecekleri belirtildi.
Açıklamada, özel güvenlik görevlilerinin görev alanlarında kanunca tanımlanmış yetkilerini kanunda belirtildiği şekilde kullanmalarında engel bulunmadığının altı çizildi.
Ne olmuştu?
Şehirlerarası otobüs terminali girişinde görev yapan özel güvenlik görevlilerinin üstünü aradığı, yabancı uyruklu kişiden bir miktar uyuşturucu madde ele geçirildi. Olay yerine gelen polis ekiplerince gözaltına alınan şüpheli çıkarıldığı nöbetçi mahkemece tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Olayla ilgili başlatılan soruşturma çerçevesinde yabancı uyruklu genç hakkında Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. ’Uyuşturucu ticareti yapma’ suçundan mahkumiyete çarptırılan sanık, karara itiraz etti. Temyiz müracaatını değerlendiren Yargıtay 10. Ceza Dairesi, emsal nitelikte bir karara imza attı.
Özel güvenlik personeli tarafından yapılan aramaların hukuken geçersiz olduğuna dikkat çekilen kararda; adli arama yapma görev ve yetkisi bulunmayan özel güvenlik görevlisince yapılan aramanın hukuka aykırı olduğundan bu arama işleminden elde edilen maddi delillerin hükme esas alınamayacağı hatırlatıldı.
Kararda şu ifadelere yer verildi:
"Özel güvenlik görevlisince yapılan arama hukuka aykırı"
"Ceza muhakemesinin amacı; sosyal düzenin korunması ile kişilerin hak ve özgürlüklerine saygı arasında bir denge kurulması suretiyle, hukuken geçerli delillerle hiç bir duraksamaya yer vermeden maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasıdır. Adli arama yapma görev ve yetkisi bulunmayan özel güvenlik görevlisince yapılan arama hukuka aykırı olduğundan ve bu arama işleminden elde edilen maddi deliller hükme esas alınamayacağından; hakkında mahkûmiyetine yeterli başkaca delil bulunmayan sanığın beraati yerine, yazılı gerekçeyle mahkûmiyetine karar verilmesi yasaya aykırıdır.
Sanık müdafiinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan, hükmün bozulmasına, bozma nedenine göre sanığın tahliyesine, başka suçtan tutuklu ve hükümlü olmadığı takdirde serbest bırakılması için ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına müzekkere yazılmasına oy birliği ile karar verilmiştir."
