Yeni Kırgız Anayasası, Türkiye'den esinlenilecek

T24 - Kırgızistan'da geçici hükümet, devrik Başkan Kurmanbek Bakiyev'in dokunulmazlığını kaldırdı, Anayasa Mahkemesi'nin faaliyetini de geçici olarak durdurdu. Hükümet, ülkenin artık parlamenter sistemle yönetileceğini, yeni anayasa hazırlanırken de Almanya ya da Türkiye'nin örnek alınacağını bildirdi.

Geçici hükümetinin yargı ve hukuktan sorumlu Başbakan Yardımcısı Azimbek Beknazarov, Anayasa Mahkemesi üyeleriyle yapılan görüşmenin ardından Bakiyev'in dokunulmazlığının kaldırılmasına karar verildiğini açıkladı.

Bugüne kadar Bakiyev'i beklediklerini ifade eden Beknazarov, bugün itibariyle Bakiyev'in kendi isteğiyle ortaya çıkmaması halinde yakalanması için operasyon yapılacağını kaydetti.

Hükümet, Bakiyev'in gönüllü olarak ortaya çıkıp resmen istifa etmesini bekliyor. Binlerce Bakiyev taraftarı ise, Celalabad kentinde gösteri yaptı.

Bundan sonra ne olacak?

Geçici hükümetin Başbakan Birinci Yardımcısı Almazbek Atambayev, Kırgızistan tarihinde Devlet Başkanlığı yönetim sisteminin halka hiçbir fayda getirmediğini ifade ederek, ülkenin bundan sonra mutlak şekilde parlamenter sistemle yönetileceğini söyledi.

Atambayev, "Orta Asya'da, Türk dili konuşan devletlerde, özellikle de yaşanan olayların ardından Kırgızistan'da Başkanlık sisteminin sürdürülmesi çok yanlış olacak. Çünkü bir Kırgız iktidara gelir ve iktidarı asla bırakmak istemez. Kendisini Han ilan eder" diye konuştu.

Türkiye örnek alınacak

Anayasanın mutlaka değiştirileceğini belirten Atambayev, yeni anayasasının hazırlanmasında Almanya ya da Türkiye'yi örnek alacaklarını kaydetti.

Atambayev, parlamenter sistemle yönetilen Türkiye'nin Türk dili konuşan devletler arasında ekonomi, siyasi, kültürel açıdan en hızlı kalkınan ve gelişen ülke olduğunu söyledi.

Atambayev, "15 yıllık (Askar) Akayev iktidarı da 5 yıllık Bakiyev iktidarı da sadece kendi ailelerine hizmet etti. Halkına önem vermedi. Bundan sonraki hükümetlerin, halka, Türk hükümeti gibi hizmet etmesi halinde Kırgızistan'ın çok gelişecek" dedi.

Olayların gelişimi

Kırgızistan'da 6 Nisanda kuzeydeki Talas kentinde muhalefetin düzenleyeceği gösteriye izin vermeyen polis ile göstericiler arasında çıkan çatışma sonrasında, bir gecede ülkedeki tüm muhalif liderler tutuklanmıştı.

Başkent Bişkek'te 7 Nisanda liderlerin serbest bırakılması ve gösterilere izin verilmesi için meclisteki Sosyal Demokrat Parti (SDP) binası önünde toplandıklarında güvenlik güçlerinin engeliyle karşılanan göstericiler, polis araçlarını ateşe vermiş, silahlarına el koymuş, yaklaşık 4-5 kilometre mesafede bulunan Ala Too meydanına "Bakiyev gitsin" sloganını atarak yürümüştü.

Devlet Başkanlığı binasına yürüyen ve sayıları on kat artan göstericileri, güvenlik güçleri püskürtmeye çalışmış, bu sırada, Devlet Başkanlığı binasını çevreleyen demir parmaklıklara yaklaşan göstericilere binanın üstündeki keskin nişancılar tarafından açılan ateş sonucunda 82 kişi ölmüştü. Olaylarda 1500'den fazla kişi de yaralanmıştı.

Anayasa mahkemesinin faaliyeti durduruldu

Geçici hükümetin yargı ve hukuktan sorumlu Başbakan Yardımcısı Azimbek Beknazarov, 1993 yılında kurulan Anayasa Mahkemesinin devlet başkanının hakimiyetinin pekişmesi yönünde kararlar aldığını belirterek, ülkedeki durumun istikrarsızlaştırılması amacıyla kullanılmaması için mahkemenin faaliyetlerinin durdurulduğunu söyledi.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Svetlana Siddikova da ülkede barış ve istikrarın sağlanması için, geçici hükümetin mahkemenin faaliyetinin durdurulması kararını tanıdıklarını ifade ederek, ancak bu kararın hata olduğunu kaydetti.

Siddikova, her ülkede anayasa mahkemesinin, ülkede anayasanın, insan hak ve özgürlüklerinin korunması için çalıştığını ifade ederek, Devlet Başkanları Askar Akayev ve Kurmanbek Bakiyev dönemlerinde Anayasa Mahkemesinin yetkilerinin kısıtlı olduğunu hatırlattı.

Kırgızistan'ın anayasada değişiklik yapma konusunda rekor kırdığını söyleyen Siddikova, eğer geçici hükümet yeni anayasanın kabul edilmesini planlıyorsa eski hatalara düşmemek için uluslararası uzmanlardan görüş alması gerektiğini belirtti.