Yeni koronavirüs salgınına neden halen bir isim bulunamadı?
Binlerce insanın hayatını etkiledi, sınırların kapanmasına, Çin'in bir bölümünün dış dünyayla bağlantısını kesilmesine neden oldu. Ancak dünyanın korku ile izlediği salgının henüz bir ismi bulunmuyor.
Koronavirüs adı ile anılıyor olsa da aslında, bu isim, virüsün bağlı olduğu grubun adı.
Geçici olarak 2019-nCoV olarak isimlendirildi ancak virüs uzmanları dışında bu ismin hatırlanması güç.
Peki bu virüse isim koymak neden bu kadar uzun sürüyor?
Johns Hopkins hastanesinden Crystal Watson, "Önce tedaviye odaklanıldığı için, virüse ad koymak böyle durumlarda sonraya bırakılabilir. Ancak bir an önce isim vermenin de önemli tarafları var" diyerek tecrübesini paylaşıyor.
Bilim insanları, bu virüsü diğerlerinden ayırmak için "yeni koronavirüs" olarak adlandırdı. Mikroskoptan bakıldığında, taç şeklinde görüldükleri için bu isimle adlandırılıyorlar.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) virüse, geçici olarak 2019-nCoV denilmesini önerdi. '2019' virüsün ortaya çıktığı yıl, 'n' yeni, 'CoV' da koronavirüsün kısaltmasıydı.
'Çin Virüsü' gibi isimlerin tehlikesine dikkat çekiliyor
Teknik tanımın genel kullanıma girememesinin önemine dikkat çeken Crystal Watson, "Buradaki tehlike, insanların bunu adlandırırken, belli bir toplumu hedef yapabilecek şekilde, örneğin, Çin Virüsü" gibi isimler takması"
Doktor Watson, sosyal medyada böyle gayri resmi isimlerin hızla dolaşıma girebileceği uyarısını da yapıyor.
Virüsü isimlendirme görevi, Uluslararası Virüs Sınıflandırma Kurumu'nun sorumluluğunda.
Ancak önceki deneyimler, kurumu dikkatli hareket etmeye itiyor. 2009 yılında H1N1 ismi verilen virüs, "domuz gribi" olarak yayılmış ve bu da örneğin, Mısır'da tüm domuz popülasyonunun itlafına yola açmıştı. Üstelik hastalık insanlar tarafından yayılıyor olsa da.
Koronavirüslere, bu isim, mikroskoptan bakıldığnda, taç şeklinde görüldükleri için verildi.Resmi isimler de Mers örneğinde olduğu gibi sıkıntı yaratabiliyor. 2015 yılında tanımlanan Mers'in (Middle East Respiratory Syndrome) açılımı Orta Doğu Solunum Sendromu'ydu ve bu isim, belli bir coğrafi topluma karşı tepki oluşmasına neden oldu.
Dünya Sağlık Örgütü de (WHO) Mers ismini eleştirmişti.
Bunun sonucu olarak bir rehber hazırlandı. Buna göre, yeni isimlendirilecek koronavirüs şu öğeleri taşıyamayacak:
- Coğrafi bölge
- İnsan ismi
- Hayvan ismi ya da yiyecek adı
Bir kültüre ya da endüstriye de gönderme yapılmayacak. İsmin tıpkı SARS'ta (Şiddetli akut solunum yolu sendromu) olduğu gibi kısa ve tanımlayıcı olması da isteniyor.
10 kişilik ekip bir isim üzerinde anlaştı
Çin'de 500'e yakın hayata mal olan virüsü isimlendirmek için çalışan 10 kişilik gruptaki Profesör Benjamin Neuman, akılda kalıcılık için şu formülü dile getiriyor:
"Dilde diğer isimlerden daha hızlı dönmesi gerekiyor"
Ekibin iki önce isim bulmak için toplanmaya başladığını söyleyen Neuman, bir isim üzerinde karar kılındığını da kaydetti.
Ekip şimdi yayımlanması için ismi bir tıbbi dergiyle paylaştı. Açıklamanı bir iki güne yapılması bekleniyor.
Profesör Neuman, buldukları ismin doğru karar olup olmadığını zamanın göstereceğini söyledi.