Yeniden yargılama ve ÖYM'lerin kaldırılmasında formül nasıl olacak?

5’inci Yargı Paketi hazırlıklarını sürdüren hükümet, muhalefetin de desteğini alacağını düşündüğü maddeleri, Meclis’te bekleyen Demokratikleşme Paketi’ne ekleyerek, seçimlerden önce hızla yasalaştırmayı planlıyor. Yeniden yargılama başta olmak üzere özel yetkili mahkemeler (ÖYM) ve Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) kaldırılması gibi düzenlemeler konusundaki son kararı, İran dönüşü Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından verilecek.

5’inci Yargı Paketi’ndeki diğer düzenlemelerden de vazgeçmeyen hükümet, bunu da tatile girmeden önce Meclis’e gönderecek. Hürriyet'ten Nuray Babacan ve Oya Armutçu'nun haberine göre, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, “Adalet Bakanlığı, yeniden yargılamayla ilgili çalışmasını sürdürüyor. Şu anda üzerinde çalışılan TMK 10 ve CMK 250 ile görevli mahkemelerin kaldırılması konusuyla yeniden yargılama konusu ayrı ayrı yürüyor” dedi. Bakan Bozdağ, çalışmayla ilgili kurmaylarıyla AKP grubunda görüştü. Bozdağ, çıkışta “TMK 10 ve CMK 250’yi kaldıran düzenlemeden sonra konulan geçici maddenin yürürlükten kaldırılması ve diğer düzenlemelerle ilgili hazırlıklarımız tamamlandı. Önümüzdeki günlerde  teklif olacak” dedi. Teklifin Demokratikleşme Paketi’ne eklenip eklenmeyeceği sorusuna “Teklif verenler düşünecektir” yanıtını verdi.

TMK maddeleri TCK'ya

AKP kurmaylarının, “Bireysel hak ve özgürlüklere güvence getiriyoruz” diye savundukları yeni yargı paketini Hürriyet ilk kez 15 Ocak’ta duyurdu. İktidar, yeniden yargılama başta olmak üzere muhalefetle uzlaşılarak çıkarılacak düzenlemeler için de çalışma yaptı. Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Metin Feyzioğlu’nun arabulucuğunda hükümet ve CHP arasında sürdürülen görüşmelerde, muhalefetle bazı değişiklikler üzerinde ön uzlaşma sağlandı. MHP, Abdullah Öcalan başta olmak üzere KCK’lılar ve terör suçlularının yeniden yargılanma hakkından yararlanabileceği gerekçesiyle paketin bu hükümlerine çekince koydu. BDP ise uzlaşma yanlısı tavır aldı. Çalışmaya göre ÖYM’leri kaldıran, ancak mevcut mahkemelerin ellerindeki davalar bitene kadar faaliyetlerini sürdürmelerini öngören geçici 2. madde kaldırılacak. Tasfiye halindeki ÖYM’lerle birlikte yerine kurulan TMK’nın 10. maddesiyle görevli mahkemeler de tarihe karışacak. Yargıdaki iki başlılık sona erecek. TMK’daki maddeler TCK’ya aktarılacak. Hukuka aykırı gizli tanıklık ve sahte dijital deliller de CMK 311. maddesindeki sanık lehine ‘yargılamanın yenilenmesi nedenleri’ arasına konulacak. Başta Balyoz olmak üzere kesin hükümle sonuçlanan davalara hem görevli mahkeme, hem de yeniden yargılama kriterlerinde değişiklikle yeniden yargılama yolu açılabilecek.

ÖYM'ler tarihe karışacak

Kanun yürürlüğe girince ÖYM’ler tarihe karışacak ve dosyaları görevsizlikle ağır ceza mahkemelerine devredecekler. Poyrazköy, 12 Eylül, KCK, Faili Meçhul Cinayetler gibi mahkeme aşamasındakilere artık ağır cezalar bakacak. Ergenekon gibi temyiz aşamasındaki dosyaları Yargıtay görev yönünden bozacak ve ilgili ağır cezaya gönderecek. Yeniden görevlendirilen heyet, kanun çıkana kadar yeniden yargılamaya karar vermezse, kesin hükme bağlanan Balyoz davasına ilişkin yeniden yargılama taleplerine de artık ağır ceza bakacak.

Özel yargılama da yok

ÖYM’ler ve TMK ile yetkili mahkemeler kaldırılınca özel yargılama usülleri de artık uygulanmayacak. Ağır ceza mahkemeleri, normal mahkemelerdeki usül hükümlerini uygulayacak. TMK’nın kaldırılıp bu hükümlerin TCK’ya taşınmasıyla artık kısa süreli hapis cezaları ertelenebilecek. Terör suçlularına tahliyeler başlayacak. Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği terör suçunda 10 yıla uzayan tutukluluk süresi azami 5 yıla inecek. Bölge mahkemesi uygulaması kalkacak, artık suçun işlendiği yerdeki ağır ceza mahkemesi davaya bakacak.

Geçici 2. madde kalkıyor

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, geçen yıl tasfiye edilen ancak ellerindeki davalar bitene kadar görevlerini sürdürmeleri geçici madde ile hüküm altına alınan ÖYM, TMK’nın 10. maddesi ile görevli ağır cezaların kaldırılacağını, düzenlemenin Meclis kapanmadan yasalaşacağını açıkladı. Yeniden yargılama düzenlemesinden Öcalan’ın da yararlanacağı konusunda hem MHP hem de bazı hukukçuların görüşleri bulunuyor. İktidar, endişeyi gidermek için geçici madde ile tedbir alınacak. Bozdağ dün, avukatlıktan hakim savcılığa geçen adayların kura töreninin ardından şöyle konuştu:

'Ayrılık sona erecek'

“CMK 250. maddeye göre görevli mahkemeler kaldırılmış, ancak görülen davalar sonuçlanıncaya kadar mahkemelerin devamına ilişkin geçici hüküm konulmuştu. Bu geçici 2. madde de yürürlükten kaldırılacak. Şu anda ilk derece mahkemelerinde görülen davalar, ilgisine göre görevli ve yetkili mahkemelere intikal edecek. Yargı içerisinde 3 tane farklı ağır ceza mahkemesi uygulaması, 2-3 ayrı soruşturma uygulaması sona eriyor. Bu düzenlemelerden kesinleşen davaların etkilenmesi söz konusu değil. Bu, görülmekte olan davalarla ilgili belki görevli mahkemelerin değişmesi sonucunu doğuracaktır. TMK 10’a göre görevli ağır ceza mahkemeleri değil de diğer ağır ceza mahkemelerine dosyalar devredilmiş olacaktır. Ancak hükme bağlanmış olan, hükme bağlanıp kesinleşmiş olan davalar bundan etkilenmeyecektir. Yalnız kesinleşmemiş davalar Yargıtay tarafından bozmaya tabi olursa onlar da yeni usule tabi olacaktır.”

'ÖYM'ler 1 saat bile kalmasın'

TBB Başkanı Metin Feyzioğlu, “Sayın Baş-bakan’ın bu açıklamaları, bu konudaki çalışmanın gündem değiştirmek için olmadığını gösteriyor. ÖYM’ler 1 saat bile beklemeden kaldırılmalı” dedi. Feyzioğlu dün, TÜBİTAK’ın 5 No’lu harddiskin sahte olduğuna ilişkin raporunun Balyoz davasına etkisi konusunda bir raporu da kamuoyuna açıkladı. Raporda, Balyoz kararının çöktüğü belirtilerek, “Balyoz davasında hüküm bir kez daha çökmüş ve yeniden yargılama şartları oluşmuştur. TÜBİTAK Raporu’nun Balyoz davası bakımından yeni bir delil olarak kabul etmek zorunluluğu ortaya çıkmaktadır” denildi.

Balyoz'da yeniden yargılamaya yeni heyet

BALYOZ davasında İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi dün çok önemli bir karara imza attı. Balyoz sanıkları Doğan Temel, Recep Rıfkı Durusoy ve Levent Kerim Uça’nın avukatı Hakan Tunçkol’un, yargılamanın yenilenmesinde önceki yargılamada görev yapan hakimlerin yer alamayacağına yönelik itirazını haklı bulan mahkeme, İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nin yeniden yargılama talebini geri çeviren kararını kaldırdı. Balyoz davasının yeniden yargılama talebini inceleyecek olan yeni heyette, İstanbul 17. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Gökmen Demircan, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi üye hakimi Nalan Can ve üye hakim Abdullah Öztürk görev yapacak.

Yeniden yargılama talebi

Balyoz davasında 20 yıl hapse mahkum edilen emekli Orgeneral Çetin Doğan’ın da aralarında bulunduğu 3 sanık, TÜBİTAK’ın 3 çalışanının 5 No’lu harddiske ilişkin hazırladığı raporu gerekçe göstererek yeniden yargılama talebinde bulundu. İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi’ne konuya ilişkin dilekçe sundu. Dilekçede TÜBİTAK raporu ile dijital verilerin sahteliğinin ortaya çıktığı vurgulandı.