Yerel sivil kalkınma aktörleri

Demokratik bir yapılanmanın temelinde hedef birliği yapmış kişilerin örgütlenme istekleri yatar. Bunun sonucunda kooperatifler ve sivil toplum örgütleri gündeme gelmiştir. Bu tarz yapılanmaların gelişim ve sorunlarını Cengiz Çiftçi kaleme aldı.Kar amacı gütmeyen şirketler ile ilgili tercihler uygulama alanındaki sıkıntıları gündeme getirdiğinde sivil örgütlenme arayışları daha demokratik bir yapılanmayı gündeme getirmiştir. Demokratik bir yapılanmanın aranması hedef birliği yapmış kişilerin daha eşit koşullarda ve sorumluluklarda örgütlenme isteklerinin bir sonucu olarak kooperatifleri gündeme getirmiştir. İlginç bir şekilde sivil toplum kuruluşları arasında kooperatif örgütlenmesinin gelişmesi ve ilk örneklerinin kurulması da kadın aktivistler tarafında gerçekleştirildi. Farklı alanlarda kadın kuruluşlarının kurdukları kooperatifler halen çalışmalarını sürdürmektedirler.Kalkınma alanında kurulan sivil toplum örgütü kooperatifler Türkiye sivil toplum hayatında farklı bir çizgi ve ekolü de gündeme getirmiştir. Kooperatiflerin kuruluş amaçları daha demokratik bir yaklaşımla dayanışmacı bir kalkınma modeli geliştirmek olduğu düşünülürse sivil alanda bunun bir model olarak seçilmesinin ne kadar anlamlı olduğu ortaya çıkacaktır.  Kalkınma alanının önemli sivil aktörlerinde biri de Türkiye Kalkınma Vakfı’dır. Türkiye kalkınma Vakfı’nın 2000 yılındaki krizden sonra küçülmesi, iktisadi işletmelerinin çoğunu kapatması ile birlikte Türkiye’nin en iyi kalkınma uzmanlarını farklı arayışlara itmiştir. Çoğunluğu sivil alanda olmak üzere bir dizi arayış sivil toplum örgütü formunda kurulmuş ve halen faaliyet göstermektedir.  Tüm arayışların ortak kaygısı bilgi üretimini ve paylaşımını destekleyen, katılama açık, demokratik, yerel üretime destek olan, yeni fikirlere açık olan ve topluma katkı sunacak yapıların geliştirilmesi üzerine kuruldu. Tüm bu kuruluşların ortak noktası toplumsal kalkınmanın sosyal yönünü gündeme getirirken ortak bir kaygıyla hareket etmeleridir. Sosyal içermenin olduğu ve toplumsal refahın eşit dağıtıldığı, demokrasi kültürünün gelişti bir toplumsal yapının gelişimine katkı sunmak.    Kalkınma merkeziKalkınma Merkezi, kalkınmaya en fazla ihtiyacı olan  kırsal ve kentsel alanlarda  araştırmalar yapmak, projeler geliştirmek ve uygulamak, saha koşullarında gerçekçi, tekrarlanabilen modeller üretmeyi ve bu yolla toplumun tüm ilgili kesimlerinde kalıcı etkiler yaratmayı amaçlayan kâr amaçsız bir çalışma grubudur. Kalkınma Merkezi’nin çalışma sistemi ve örgütlenme yapısı, deneyimlerin paylaşılmasını, birlikte üreten bir gelenek ve kültürün oluşturulmasını ve katılımcı, saydam bir yönetim yapısını öngörmekte, yapılanmasını bu temelde gerçekleştirmektedir. Bağımsız, demokratik, katılımcı, paylaşımcı bir yönetim kültürünü ilke edinmiştir. Kalkınma Merkezi’nin temel amacı kırsal ve kentsel alanlarda yoksulluk ve yoksunluk ile mücadele, kadının konumunun güçlendirilmesi, çocukların toplumsal gelişimlerine katkı sağlanması, doğal çevrenin korunması, Avrupa Birliğine entegrasyon sürecine katkı sağlanması, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ile kalkınma konularında işbirliğinin geliştirilmesi ve paylaşılmasını amaçlamaktadır. Çok geniş bir alanda çalışmalar yapan Kalkınma Merkezi’nin somut amaçları kalkınmaya yaklaşımını ortaya koyması bakımından özgündür. Kalkınma kapsamında yürütülecek çeşitli aktiviteler ile toplumda özellikle  yoksul ve dezavantajlı grupların bilgi ve beceri kapasitelerinin arttırılarak üretim olanaklarının geliştirilmesi, birlikte iş yapma alışkanlıklarının geliştirilerek bu gruplar arasında güç birliğinin faydalarının  gösterilmesi ve örgütlenmelerinin sağlanarak sürdürülebilir insani gelişmeye katkı verilmesi,Projeler kapsamındaki uygulamalarla hedef gruplarda demokrasi bilincinin geliştirilmesi, yönetişime katkı sağlanması,  toplumsal cinsiyet dengeli ve doğal çevreyi koruyan, geliştiren uygulamalar ile hedef grupların gelirlerinde artış sağlanması ve geliştirilen kapasite ile bunun hedef grupların tüm yaşantılarına olumlu etkide bulunulması,Sosyal ve ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesini hedefleyen insan merkezli, katılımcı ve sürdürülebilir modellerin geliştirilmesi ve bu modellerin karar verici kamu otoriteleri, sivil toplum kuruluşları ve demokratik kitle örgütleri ile paylaşılması,Katılımcı kalkınma tekniklerini, uygulamaya yönelik faaliyetleri destekleyerek süreç içerisinde yerel yönetimlerin, Sivil Toplum Kuruluşlarının ve kırsal/kentsel toplulukların, proje tasarımı  ve uygulanması aşamaları da dahil olmak üzere, kalkınma çabalarına katılımlarının teşvik edilmesi,Geri kalmış yörelerde giderek artan ekonomik gerilemeyi durdurmak ve net göçü azaltmak amacına yönelik çalışmaların gerçekleştirilmesi ve desteklenmesi, Kadının bireysel ve ekonomik durumu ile toplumsal konumunu iyileştirme, güçlendirme çalışmalarında bulunulması,Demokratik katılımcılığın sağlanması, demokratik hakların ve kamusal alanların etkin kullanılması,Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımına katkı sağlanması,Çalışma ilkelerinin geliştirilmesi bir kurumun kurumsallaşması ve çalıştığı alanla ilgili en önemli kaynaklardan biridir. Sivil toplum kuruluşlarının kendi iç demokrasilerini göstermeleri açısında önemli olan çalışma ilkeleri sosyal ve ekonomik kalkınmaya olan yaklaşımı göstermesi bakımından da önemlidir. Kalkınma Merkezi’nin çalışma ilkeleri tüm paydaşları kapsayacak şekilde geliştirilmiş ve kurumun kültürünün bir parçası olarak uygulanmaktadır;  “yoksullukla mücadele, faaliyetlerin aşamalarında ilgili grupların katılımı, dezavantajlı gruplar lehine ayrımcılık, kadının konumunun güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet rolleri, sürdürülebilirlik, tekrarlanabilirlik ve yaygınlaşabilirlik, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını, kurumsal bağımsızlık ve demokratik yapı, katılımcılık, açıklık ve saydamlık, özgünlük, yenilikçilik ve bilimsellik, verimlilik ve etkenlik, dayanışma, gönüllülük ve insan kaynaklarının geliştirilmesine yönelik yaklaşımları kabul etmektedir.”İletişim Detayları: Sınırlı Sorumlu Kalkınma Merkezi Eğitim, Araştırma, Uygulama, Danışmanlık, Üretim ve İşletme Kooperatifi, Bayındırlık Cad.Turgut Özal Bulvarı 343 Sok. Balek Apt. Kat:1 No:5, Bağlar/DİYARBAKIR, [email protected] ,www.kalkinmamerkezi.org , Tel-Fax:0 412 237 87 49 Kalkınma Atölyesi –KATKalkınmayı “yoksulluğu” gidermek ve toplumun refah düzeyini yükseltmek olarak tanımlayan ve refah seviyesi daha yüksek bir yaşam ve daha eşit bir paylaşımı amaçlayan Kalkınma Atölyesi Kooperatifi - KAT kuruluş gerekçesini söyle tanımlıyor:  Birleşmiş Milletler Milenyum Kalkınma Amaçları’nın gerçekleştirilmesi ve özellikle de  aşırı yoksulluğun ve açlığın yok edilmesi, cinsiyet ayrımcılığının ortadan kaldırılması, anne ve çocuk sağlığının geliştirilmesi, kadınların etkinliğinin artırılması, çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması ve kalkınma için küresel işbirliğinin sağlanması  hedeflerinin geçekleştirtmesi için çalışmalar geliştirmek ve uygulamak. Çalışma sistemi, örgütlenme yapısı, deneyimlerin paylaşılmasına yönelik birlikte üreten ve paylaşan bir geleneğin oluşturulması ve bu kapsamda kültürel bir oluşum ortaya koymayı öngörmektedir. Somut kuruluş gerekçelerini “Kalkınma sürecindeki insan kaynaklarını geliştirmek, bu sürece gençleri katmak, disiplinler arası bir yaklaşımla farklı meslek guruplarından uzmanlarla bir arada çalışarak çok boyutlu “kalkınma” yaklaşımını yaşama geçirmek” olarak tanımlıyorlar. Kalkınma Atölyesi’nin AmaçlarıKAT’ın temel amaçları arasında yoksulluğun ve yoksunluğun azaltılması, doğal çevrenin korunması, kadının konumunun güçlendirilmesi, çocuk işçiliğiyle mücadele, yakın bölge ülkelerindeki sivil toplum kuruluşlarıyla kalkınma işbirliğinin geliştirilmesi ve de kalkınma deneyimlerinin her düzlemde paylaşılması yer almaktadır. Kalkınma yaklaşımlarının sosyal, ekonomik ve ekolojik boyutları göz önünde tutarak ulusal ve uluslararası düzlemde ele alınmasını öngörmekte ve aşağıdaki amaçlara odaklanmaktadır : Yoksulluk ve Yoksunluğun Azaltılması; Doğal Çevrenin Korunması ve Geliştirilmesi; Kadının Konumunun Güçlendirilmesi ve Toplumsal Cinsiyet Dengeli Kalkınma; Çocuk İşçiliğiyle Mücadele; Öncelikle çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılması ve önlenmesi, bunun başarılamadığı alanlarda ise iyileştirme çalışmaları yapmak. Özellikle ILO Sözleşmeleri kapsamında çocuk işçiliğiyle mücadele etmek.Avrupa Birliği Entegrasyon Süreci; Bölgesel İşbirliğinin Geliştirilmesi Sivil toplum düzeyindeki uluslararası işbirlikleri kalkınma alanında oldukça yetersizdir. Bu kapsamda toplumsal tabandan başlayarak sivil toplum kuruluşlarıyla ortak kalkınma çabaları gerçekleştirmek.Paylaşma ve Dayanışma; Kalkınma çalışmaları birçok kişi ve kuruluşun işbirliğini gerektirmektedir. Bu nedenle başta dezavantajlı gruplar, kadınlar, çocuklar ve yoksullar olmak üzere ve ulusal, uluslararası kalkınma örgütleriyle işbirliği olanaklarını sağlamak, kuruluşlar arasında deneyim ve bilgi paylaşımını sağlayacak ağın kurulmasını sağlamak ve bu konuda öncülük rolü üstlenmek. Sivil toplum kuruluşlarına yönelik bir “gözlemevi”nin kurulmasını sağlamak.Model üretme; yukarıda belirtilen amaçlar doğrultusunda tekrarlanabilir, yaygınlaşabilir, sürdürülebilir, maliyet etkin “kalkınma modelleri” üretmek, bu modelleri çeşitli platformlarda paylaşmak ve yaygınlaşması için tanıtım, savunu çalışmaları yapmak.Kalkınma Atölyesi, “Türkiye’de Kalkınma Kuruluşları Rehberi” adlı kalkınma literatürünün en önemli çalışmalarından birini hazırlayarak yayımladı. Rehber farklı konu ve alanlarda faaliyet gösteren, benzer örgütlenme yapısına sahip olan ve kalkınma alanında çalışan sivil toplum kuruluşlarını tanıtmak ve bu kuruluşlar arasında işbirliği olanakları yaratmak amacıyla hazırlandı.Bir bilgi bankası işlevi taşıyan rehber, kuruluşların kalkınma alanında çalışan kuruluşlar açısından eşsiz bir kaynak. 34 kamu kuruluşu, 7 meslek kuruluşu, 16 kooperatif ve birlik, 21 dernek, 23 vakıf, 3 enstitü ve 39 uluslararası kuruluş ve 6 banka ile ilgili detaylı bilgi sağlıyor.İletişim Bilgileri : SS Kalkınma Atölyesi Bilim, Eğitim, Kültür, Araştırma, Uygulama, Üretim ve İşletme Kooperatifi.      PK 305 06444 Yenişehir-ANKARA.  Tel:(0 312) 472 92 00, E-posta:     [email protected]