"Yerli İHA'mız var ama güneş gözlüğümüz yok"
Türkiye’de son yıllarda yerli insansız hava araçları (İHA), tank ve roketler üretilirken yerli otomobil, yerli uçak ve yerli uydu üzerinde çalışmalar hızlandı. Sanayi hamlelerinin art arda hayata geçerken üretim süreci daha basit olmasına karşın sanatsal birikim ve tasarım becerisi isteyen güneş gözlüğü pazarı dış ticarette "kara delik" oluşturuyor.
Türkiye’de hali hazırda küresel ölçekte markalaşan bir güneş gözlüğü firması bulunmazken, 80 milyon nüfuslu Türkiye’nin güneş gözlüğü ihtiyacı, büyük markaların üretimini Çin’de yaptırdığı ürünlerle karşılanıyor.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gözlükçülük Meslek Komitesi Meclis Üyesi Numan Hocaoğlu, Türkiye’de yüzde 100 yerli üretim güneş gözlüğü bulunmadığını söyledi.
"Türkiye'de güneş gözlüğü üretimi mevcut değil"
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan derlemeye göre, geçen yıl en fazla güneş gözlüğü ithalatının Çin’den gerçekleştiğini aktaran Hocaoğlu, “Geçen yıl ‘Optik tarzda işlenmiş camları olan güneş gözlükleri’, ‘plastik camlı güneş gözlükleri’ ve ‘diğer güneş gözlükleri’ başlıklarında gerçekleştirilen ithalatta, adet ve tutar bazında ilk sırayı plastik camlı güneş gözlükleri aldı. Bu kalemde geçen yıl toplam 6 milyon 78 bin 213 güneş gözlüğü ithal edilirken, ödenen tutar 108 milyon 742 bin 413 dolar oldu. Toplamda ise Türkiye’ye 2017 yılında ithal edilen 7 milyon 8 bin 765 güneş gözlüğü için, 135 milyon 323 bin 748 dolar ödendi” bilgilerini verdi.
Gözlükle ilgili işletmelerin bir kısmının daha çok montaj yaptığını ifade eden Hocaoğlu, “Türkiye’de şu anda güneş gözlüğü üretimi mevcut değil ancak son yıllarda enjeksiyon tabir ettiğimiz baskı şeklinde üretilen çerçevelere ithal güneş gözlüklerinin camları monte edilerek piyasaya güneş gözlüğü olarak arz edilmekte. Ancak bunların miktarı total anlamda düşündüğümüzde çok az kalmaktadır. Yüzde 1-2 civarını geçmemektedir.” değerlendirmesini yaptı.
"İllegal yoldan ülkemize sokuluyor"
Her yıl İlkbahar ve yaz aylarında güneş gözlüğü satışlarının arttığını anlatan Hocaoğlu, şunları kaydetti:
“Rakamsal olarak gözlükçülük mağazalarında satılanlar yaklaşık 1 milyon adet civarındadır ancak piyasada, işportada satılan ürünler ile birlikte bu sayı fevkalade artmaktadır.
Zira piyasada ucuz fiyata satılan ürünlerin birçoğu illegal yoldan ülkemize girmektedir. 1 Haziran 2017 yılında gözlük ithalatına getirilen yüzde 29.8’lik ek vergiden dolayı güneş gözlükleri illegal yoldan ülkemize daha da fazla miktarda yasal olmayan yollardan sokulmaktadır.
Güneş gözlüğü ithalatında yurt dışından ürünü hangi fiyata alırsanız alın mutlaka gümrüklerde minimum 8 dolar üzerinden beyan etmeniz ve bu miktar üzerinden vergilendirme yapmanız gerekiyor totalde yüzde 33'ü bulan vergi ile birlikte yüzde 18 KDV ödeyerek bu ürünün ithaline ancak müsaade edilmektedir.”
"Güneş gözlüğü veya optik çerçeve imal eden firmamız yok"
Hocaoğlu, optik gözlük üretimi alanında yaklaşık 10 imalatçının bulunduğunu belirterek, “Üretimi Türkiye’de yapan meslektaşlarımız mevcut. Ancak bunlardan bir kısmı ürünlerinin bir kısım yedek parçalarını yurt dışından ithal ederek burada birleştirip üretim yapmakta bir kısmı da yüzde 60 -70’ler seviyesinde burada imalat yapıp geriye kalan kısımlarını ithal ederek,piyasaya arz etmektedir. Küresel çapta markalaşmış bir güneş gözlüğü veya optik çerçeve imalatı yapan firmamız henüz bulunmuyor.” diye konuştu.
Hükümetin son yıllarda yerli üretim için sağladığı “süper teşvik”lerin sektöre katkı sağladığını bildiren Hocaoğlu, şöyle konuştu:
“Yerli üretilen gözlüklerin gözlükçülük müesseselerinde satışında 5 TL gibi ek bir bedel devlet tarafından firmalara ödenmektedir. Bu da yerli üreticiye ek bir destek sağlamaktadır. Optik gözlüklerde dahi piyasada satılan tüm ürünlere oranla kıyaslama yapıldığı zaman yerli üretim payının yüzde 5-10 aralığında olduğunu söyleyebiliriz.
Yine yukarıda bahsettiğimiz tarihte getirilen ek vergiler sadece gözlük çerçevelerin de değil gözlük yedek aksamına da getirildiğinden,ülkemizde üretim yapmak için elbette mutlaka ithalat yapmak gerekiyor. İthalattaki ek vergi yükünün çok yüksek oluşundan dolayı maliyetler artmaktadır. Özellikle Çin’de üretilen ürünlerin fiyatına baktığımızda, Biz de üretilenlerin maliyeti yüksek olduğundan rekabet etme şansımızın az olduğu görülmektedir.”
"Vergilerin düşürülmesi sektörü canlandıracak"
Sektördeki vergi yükünün hafifletilmesi veya düşürülmesini isteyen Hocaoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bir an önce vergilerin düşürülmesi veya kaldırılması yönünde hükümetimizin alacağı bir karar sektörümüzün ticari anlamda canlanmasında ve gelişmesine büyük oranda katkı sağlayacaktır. Ayrıca Orta Doğu ülkelerine ve yakın komşularımıza da hem yerli üretilen ürünlerin pazarlanmasında hem de uzak doğu’dan ithal ettiğimiz optik veya güneş gözlüklerinin satışı konusunda piyasayı canlandıracaktır diye düşünüyorum.” dedi.
"Araştırıp yerli gözlükleri temin edebilirler"
Türkiye Gözlük Sanayicileri Derneği (GÖZSANDER) Başkanı Mehmet Dibi ise Türkiye'de son yıllarda gözlük üretimiyle ilgili yerli teşebbüslerin sayısının arttığını belirterek, "Bugün ülkemizde aslında yerli güneş gözlüğü üretimi var. Ancak ihracat yaparak küresel ölçekte bilinen bir markamız yok. Vatandaş da bilinen ve yaygın markalara yöneliyor. O nedenle hem bize sorumluluk düşüyor tanıtım ve reklam konusunda hem de vatandaşlarımıza görev düşüyor. Araştırıp yerli gözlükleri temin edebilirler." diye konuştu.
Dibi, yerli üretim gözlüklerin yaygınlaşması için bu alanda faaliyette bulunan işletmelerin markalaşma yolculuğunda elini güçlendirecek kolaylıklar beklediklerini de sözlerine ekledi.