'Yerli otomobil', Cadillac BLS'nin kopyası mı?
Yerli otomobilin dün kamuoyuna tanıtılmasının ardından otomobillerin ne kadar “yerli” olduğu tartışması yapılıyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın “2020 yılında artık insanlarımızın tercihine bir Türk markasını da sunmuş olacağız” diyerek tanıttığı “yerli otomobilin” 2006 model Cadillac BLS’ye benzerliği nedeniyle hayal kırıklığı yarattığı konuşuluyor.
Hürriyet Otomotiv Editörü Emre Özpeynirci bugünkü (14 Ekim 2015) yazısında, sosyal medyada, “Yerli otomobilimiz meğer ‘Milli Cadillac’mış’ yorumlarının yapıldığını belirterek, “Bakan Işık’ın dün paylaştığı fotolarda da aracın önden Cadillac arkadan Saab 9-3 olduğu anlaşılıyor. Aracın içi Cadillac BLS’den direksiyon üzerindeki gösterge paneli ise Saab 9-3’ten alınmış” dedi.
Emre Özpeynirci’nin Hürriyet’teki yazısı şöyle:
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın dün kamuflajlı görüntülerini paylaştığı yerli otomobil prototiplerinin içinden Saab tarafından İsveç’te geliştirilip üretilen 9-3 modeli ile aynı platformda üretilen kardeşi Cadillac BLS çıktı. Yerli otomobilin fotoğraflarını görenler küçük çaplı bir şok yaşarken, sosyal medyada, ‘Milli Cadillac’ yorumları yapıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ocak 2011’de Başbakanlık döneminde ilk olarak TÜSİAD Genel Kurulu’nda dile getirdiği ve hükümetin 2023 programı içindeki en önemli hedeflerden biri olan ‘Yüzde 100 Türk malı otomobil üretimi’ ilginç bir hal almaya başladı. 7 Haziran seçimlerinden kısa bir süre önce Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, yerli oto konusunda önemli çalışmalar yaptıklarını ve yol aldıklarını açıkladı. Projenin TÜBİTAK bünyesinde geliştirildiğini söyledi. Başka detay vermedi. Yine seçimlerden bir hafta önce Başbakan Ahmet Davutoğlu, “Kendi milli otomobilimizi yapıyoruz inşallah. 2015 Ağustos’unda ilk prototip üretim, 2016’da inşallah ilk filo üretimi gerçekleşecek” açıklamasını yaptı.
Seçim gerçekleşti, AKP tek başına iktidar olamayınca ‘proje yine rafa mı kalktı?’ sorusu gündeme geldi. Ama erken seçim kararı alındıktan sonra yerli oto açıklamaları yeniden artmaya başladı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık dün ilk kez uzun süredir tartışılan yerli otomobil prototiplerinin kamuflajlı görüntüsünü kamuoyuyla paylaştı. Üretilmiş 3 prototip bulunduğunu belirten Işık, “İnşallah 2016’da her türlü mevsim, iklim ve arazi şartında deneyeceğimiz 30-40 araç üretmeyi hedefliyoruz. 2020’den önce de 2019 sonuna kadar Türkiye’de bunun seri üretimini başlatmayı hedefliyoruz” dedi.
Ancak yerli otomobilin fotoğralarını görenler küçük çaplı bir şok yaşadı. Dışı kamuflajlı olsa da otomobil meraklıları aracın ‘Cadillac BLS’ olduğunu hemen anladılar. Hele Bakan Işık’ın yerli otomobilin içini gösteren fotoğrafı sadece Cadillac logosunun kapatıldığını gözler önüne serdi. 17 Ağustos’ta ‘Yerli otomobilin şifreleri’ başlıklı yazımda projenin içinde TÜBİTAK’ın dışında Malezyalı Proton, İsvecli Saab, BMC ve İngiliz tasarım firması Frezer-Nash’ın yer aldığını yazmıştım. Ne bir açıklama, ne bir yalanlama geldi. Sadece 1 hafta sonra Star gazetesinde haberimi doğrular nitelikte, “Yerli otoda Proton ve Saab teknolojisi” başlıklı bir yazı yayımlandı. Yani işin içinde Proton ve Saab olduğu dolaylı bir şekilde doğrulanmış
TÜBİTAK’ın 3 yıl önce iflas edip, Çinlilerin bünyesine giren İsveçli Saab’ın 9-3 modeli üzerinde geliştirdiği elektrikli araç prototipinin üzerinde çalıştıklarını yazmıştım. Hatta bu prototipin tüm haklarını aldıklarını da öğrendim. Ama yerli otonun Saab tarafından İsveç’te yine 9-3 platform üzerinde geliştirilen 2006 model Cadillac BLS olacağını inanın ben bile tahmin edememiştim. Bilmeyenler için bağlantıyı şöyle aktarayım; Cadillac ve Saab, Amerikan General Motors’un (GM) bünyesindeki iki markaydı. 2006 yılında Cadillac Avrupa pazarında daha etkili olmak için Saab’la birlikte 9-3 platformunda BLS modelini geliştirdi ve İsveç’te üretmeye başladı. Yani Cadillac BLS ve 9-3 aynı araç, sadece logoları farklı. Bakan Işık’ın dün paylaştığı fotolarda da aracın önden Cadillac arkadan Saab 9-3 olduğu anlaşılıyor. Aracın içi Cadillac BLS’den direksiyon üzerindeki gösterge paneli ise Saab 9-3’ten alınmış. Saab bu araçı ürettikten kısa bir süre sonra iflas etti. GM de hisselerini sattı. BLS modeli de Avrupa’da başarılı olamayınca tarih oldu. Yani görünen o ki, iflas eden bir şirketin modeliyle, tarih olan bir modelin kalıplarını almışız ve yerli oto yapmışız. İşte dün Bakın Işık’ın gösterdiği kamuflajlı araç, Cadillac’ın Avrupa’da başarı elde edemeyen BLS modeliyle Saab 9-3’ün karışımından başkası değil. O yüzden dün sosyal medyada, “Yerli otomobilimiz meğer ‘Milli Cadillac’mış’ yorumları yapıldı.
Bakan Işık dün yerli otomobille ilgili neler söyledi
Gördüğünüz çizgiler değişecek
Bu araçlar kamuflajlı arkadaşlar, otomotiv sektöründe araçların prototip ve deneme süreçlerinde kamuflajlı olması bir gereklilik olarak algılanıyor. Bu gördüğünüz farlar normal far değil, farklı olacak. Bu gördüğünüz çizgiler daha farklı çıkacak, örtmek durumundayız.
Şu anda üretilmiş 3 prototip var, 4. prototip de RW Crossover olarak üretiliyor. Biri hatchback, biri sedan, diğeri de sedan fakat birisi benzinli araç, birisi menzili uzatılmış elektrikli araç, birisi de sadece elektrikli araç. Biri menzili uzatılmış elektrikli crossover dediğimiz menzili uzatılmış ‘cip’ (4X4) dediğimiz araç, o da şu anda üretiliyor. Burada işbirliği yaptığımız kurumlar var, asıl bundan sonrası önemli.
İsimlerini tasarlama noktasında değerlendireceğiz, şu anda bir isim özellikle vermiyoruz. Biz AR-GE’yi TÜBİTAK olarak üstleniyoruz ama işin seri üretiminde bir babayiğit istiyoruz. Özel sektörün üretimde bulunması temel tercihimiz. Buna yönelik bazı çalışmalarımız, girişimlerimiz var ama özel sektörde bir babayiğit çıktıktan sonra isim de dahil tesislerin nereye kurulacağı, nasıl bir pazarlama stratejisi ve fiyat politikasıyla onları bu babayiğit ile kararlaştıracağız. Biz şu anda daha çok bu araçların teknoloji geliştirilmesine odaklanmış durumdayız. Babayiğit ile ilgili görüşmelerimiz sürüyor.
Açıklama bekliyoruz
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, dün yerli otomobilin prototip görüntülerini paylaştı ama yine araçla ilgili fazla detay vermedi. TÜBİTAK dışında işbirliği yapılan kurumların olduğunu söyledi ama yine isim vermedi. Kurumların dışında işbirliği yapılan şirketlerden veya markalardan yine hiç bahsetmedi. Yeni bir araç geliştirilirken kuşkusuz destek olacaktır ve prototip aşamasında bir platform üzerinde geliştirmeler yapılacaktır. Bu prototip ister Cadillac olsun ister Saab. Sonuçta nihai sonuç, yerlilik oranı önemli. Ama bunlar açıklanmazsa kamuoyunda ‘Milli Cadillac’ esprilerine maruz kalınması işten bile değil. O yüzden 17 Ağustos’ta ‘Yerli otonun şifreleri’ yazımdan sonra yaptığım gibi yine tekrarlıyorum, gerek Bakanlık gerek TÜBİTAK’tan bir açıklama yapılırsa, yine bu sayfalarda aynı şekilde yer vermek isteriz.
Yani görünen o ki, iflas eden bir şirketin modeliyle, tarih olan bir modelin kalıplarını almışız ve yerli oto yapmışız. İşte dün Bakın Işık’ın gösterdiği kamuflajlı araç, Cadillac’ın Avrupa’da başarı elde edemeyen BLS modeliyle Saab 9-3’ün karışımından başkası değil. O yüzden dün sosyal medyada, “Yerli otomobilimiz meğer ‘Milli Cadillac’mış’ yorumları yapıldı.