Yeşil alanların kaderi bakanlığın elinde, büyük projeler halka sorulacak

Resmi Gazete’de dün yayınlanan “Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği”, şehirlerin planlamasını ve inşaat sektörünü derinden etkileyecek maddeler getirdi. Yeşil alanların yapılaşmaya açılması ve siluetin korunmasında son sözü belediyeler değil artık bakanlık söyleyecek. Düzenlemeyle birlikte bazı büyük imar projeleri anket ve kamuoyu yoklamasıyla halka sorulacak. Vatandaşın da fikri alınacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından dün açıklanan ‘Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’ tüm illerdeki planlamayı derinden etkileyecek düzenlemeler getirdi. Bundan böyle ülke genelinde bölge planları değil, mekânsal strateji planlar yapılacak. Yeni yönetmeliğe göre imar planlarında değişiklik yapmak zorunlu olmadıkça mümkün olmayacak.

Bakanlık onayı şart

Gülistan Alagöz’ün Hürriyet’teki haberine göre, yeni düzenleme ilçe ve büyükşehir belediyesi onayıyla sosyal teknik alanların kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesi gibi düzenlemeleri ortadan kaldırıyor. Artık yapılan tüm plan değişikliği için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onayı zorunlu olacak. Bakanlık bu değişiklikle, yeşil ve sosyal alanlar üzerinde yapılacak plan değişikliklerinde son sözü kendisinin söylemesini amaçlıyor. Belediyelerin imar planı yapmak yetkisi korunsa da ciddi bir merkezi denetim geliyor.

Öte yandan bakanlık onayı olsa dahi söz konusu alanın konum ve yüzölçümünün eşdeğer alanın alternatif olarak gösterilmesi zorunlu olacak. Yani şehrin merkezindeki değerli bir alanın alternatifi şehrin dışındaki bir bölge olamayacak. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz’ın verdiği bilgiye göre alternatif olarak sunulan bölgenin park, meydan, açık alan ve yeşil alan olarak kullanılması da zorunda olacak.

Şehrin siluetine koruma

Kiraz, yeni yönetmelikle bina yüksekliği artıran imar değişikliklerinde şehrin ve yakın alanların siluetini etkilememe şartı getirildiğini söyledi. İmar plan değişikliği ile emsal artışı ve kat adedi arttırılmışsa buna uygun sosyal ve teknik alt yapı alanı ayrılmasının da zorunlu oldu.

İmar planlarında ticaret-konut, turizm-ticaret-konut, turizm-ticaret alanlarında konut kullanımına yer verilmesi halinde konut kullanım alanları belirlenecek ve buna uygun alanlar ayrılacak. Buradaki amaç turizm imarı üzerinden rezidans yaparak emsal fazlası yaratıp bu alanların satılmasını önlenmek. Karma konut alanlarında konut kullanım alanı belirtilmemişse bu oran en fazla yüzde 30 olacak.

Yeni planın getirdikleri

AVM ve sanayi kuruluşları ile lojistik ve depolama alanlarının şehir dışlarına çıkarılacak.

Turizm alanlarında yılın belli dönemlerinde nüfus artışına paralel sosyal teknik alt yapı alanları ve otopark alanları ayrılması zorunlu oldu. Kış nüfus 30-40 bin yaz nüfusu 1 milyona çıkan Bodrum gibi turizm merkezileri için yeni bir planlama esası getirildi.

Afetlerde kullanılacak acil açık alanlar ve yollar yapılması zorunluluğu getirildi.

İlk defa afet ve jeolojik ve doğal verilerin dikkate alınması zorunluluğu getirildi. Yine bazı bölgelerde plan yapılırken anket, kamuoyu yoklaması, toplantı, çalıştay, internet ortamında duyuru, bilgilendirme esası getirildi.

İptal edilen planlarda kurum ve kuruluş görüşlerinin dikkate alınması zorunluluğu getirildi ve plan yaparken bitişik ve çevrede mevcut planlarla uyumlu plan yapma zorunlu oldu.

İmar planlarında kullanılan alanların içerisinde birden fazla kullanım alanı bulunması halinde uygulamada kullanıma ilişkin detayları ne kadar otopark yeşil alan sosyal ve teknik alt yapı alanı bağımsız bölüm sayısı açıkça anlatılacak.

İlk defa sağlıklı yaşam ve toplumdaki spora teşvik amaçlı bir plan sistematiği devreye girdi. Okullara çok yakın çocuk bahçesi, oyun alanı, açık semt spor alanları, kreş, anaokul, ilkokul fonksiyonları organize edildi.

Kıyılara sıkı kontrol

Geçtiğimiz aylarda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kıyıları kontrolü ile gündeme gelen kıyılardaki yapılaşmayı kontrol konusu yeni yasada yerini aldı. Kıyı bölgelerdeki tüm kararlarda bakanlıktan uygunluk onayı aranacak. ‘Bütünleşik Kıyı Alanları Planları’ adı verilen yeni plan bakanlıkça belirlenecek ve bu bölgelerde yapılacak tüm uygulamalarda bakanlık son sözü söyleyecek.