Yılda 3 bin kişi ilik naklinden yararlanamıyor

Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Muhit Özcan, Türkiye'de yeterli sayıda kemik iliği nakli yapılamadığını belirterek, "Yılda yaklaşık 4 bin olması gereken kemik iliği nakli ancak 800 kişiye yapılabiliyor. Demek ki yılda 3 binden fazla ölümcül hasta, tedavi seçeneğinden mahrum kalıyor" dedi. Bakanlık organ bağışını artırmak için harekete geçtiÖzcan, kemik iliği ile kök hücre nakillerinin ölümcül olabilen kan ve bağışıklık sistemi hastalıklarının tedavisinde uygulanan bir yöntem olduğunu söyledi. Nakillerin, yurt dışında yaklaşık 40, Türkiye'de ise 30 yıldır başarıyla yapıldığını belirten Özcan, Türkiye'de nakil merkezi sayısının az olmasına rağmen dünya standartlarında hizmet verildiğini bildirdi. Özcan, Türkiye'de Sağlık Bakanlığı'ndan ruhsatlı toplam 24 nakil merkezi bulunduğunu, merkezlerde yıl içerisinde Avrupa ülkelerine göre çok daha fazla nakil yapıldığını belirtti. Nakil merkezlerindeki hekim, hemşire ve diğer sağlık personelinin performansın çok üstünde hizmet verdiğini dile getiren Özcan, özverili çalışmalara rağmen Türkiye'de yeterli sayıda kemik iliği nakli yapılamadığını kaydetti. Özcan, "Yılda yaklaşık 4 bin olması gereken kemik iliği nakli ancak 800 kişiye yapılabiliyor. 2006'ta toplam 803 kişiye nakil yapılabildi. Demek ki yılda 3 binden fazla ölümcül hasta, tedavi seçeneğinden mahrum kalıyor" diye konuştu. Nakil merkezlerine kayıtlı ve kemik iliği nakli için sıra bekleyen kişilere her gün yenilerinin eklendiğini ifade eden Özcan, nakil yapılamayan hastaların alternatif tıbbi tedavilerle ömürlerinin uzatılmaya çalışıldığını vurguladı. Türkiye'de bir hastanın yaklaşık 4-6 ay kemik iliği nakli için sıra beklediğini belirten Özcan, nakil için Türkiye'de 55 bin YTL, ABD'de 300 bin dolar, Avrupa'da ise 150 bin avro ödendiğini söyledi. Türkiye'deki ücretin son derece az ve ilaç ücretlerini bile karşılamakta zorlandığını ifade eden Özcan, ücret politikasının gözden geçirilmesi için ilgili yerlere başvuru yaptıklarını dile getirdi. Ulusal kemik iliği bankası kurulmalı Özcan, kemik iliği nakillerinde vericilerin çoğunluğunun akraba dışı kişiler olduğu ve bunların çoğunun yurt dışından temin edildiğini, Türkiye'de "Ulusal Kemik İliği Bankası" kurulması yönünde olumlu adımlar atıldığını kaydetti. Türk Hematoloji Derneği'nce ulusal kök hücre veri tabanı kurulması için bir süre önce rapor hazırladıklarını ve Sağlık Bakanlığına sunduklarını belirten Özcan, şunları kaydetti: "Bununla ilgili önerilerimiz dikkate alındı. Bir Türk hastaya, Japonya'dan, Avustralya'dan ilik bulma ihtimaline karşılık Türkiye'den bulmak daha kolay olacak. Türkiye'de 10 bin seviyelerinde kayıtlı verici var. Ulusal Kemik İliği Bankası kurulması halinde verici sayısı 300 ile 500 bin arasında bir rakama ulaşacak." Hematolog sayısı artırılmalı Özcan, Türkiye'de yaklaşık 250 hematoloji uzmanı olduğunu ve ihtiyaca cevap veremediğini ifade ederek, ABD'de 6 bin 500, İngiltere ve Almanya'da binden fazla ve İrlanda'da 45 hematolog bulunduğunu söyledi. Türkiye'de şu an için hematolog sayısının en az 750 olması gerektiğini dile getiren Özcan, "Ülkemizde 500 hematoloğun bir an önce yetişmesi gerekiyor" dedi. Özcan, bir hematoloji uzmanının 6 yıllık tıp eğitimi dışında 8 yıl uzmanlık eğitimi aldığını belirterek, şunları kaydetti: "Bir hematoloğun yetişmesi ortalama 14 yılı alıyor. Bu eğitimlerin üstüne zorunlu hizmet yapıyor, düşük ücret alıyor, iş yükü çok fazla oluyor. Bu gibi nedenlerle tıp öğrencileri tarafından tercih edilmiyor. Nakil merkezlerinin listeleri azalmak yerine artıyor. Bu branşların tercih edilmesi için hematologlara zorunlu hizmet kaldırılmalı, maaşları pirim esasına göre artırılabilmeli, sivil toplum kuruluşları tarafından bu bölümü seçen öğrencilere karşılıksız burs verilmeli. Türk Hematoloji Derneği olarak, biz burs vermeye başladık." Hematolog sayısının artmaması halinde, Türkiye'de hematoloji alanına bağlı hastalıkların teşhis ve tedavisinde ciddi sıkıntılar yaşanacağını ileri süren Özcan, "Bu durum değişmezse, 5 yıl sonra kan kanseri tedavisini yapacak eleman olmadığı için hastalarımızı kaybedeceğiz" (AA)